Trước thực trạng phá rừng theo con nước, ngày 2.2.2015 UBND tỉnh ban hành Chỉ thị số 03/CT-UBND (gọi tắt là Chỉ thị 03) về tăng cường các biện pháp quản lý, bảo vệ rừng tại lưu vực lòng hồ thủy điện, thủy lợi trên địa bàn tỉnh. Thế nhưng, do chính quyền và ngành chức năng chậm thực hiện nên ghe thuyền vẫn vô tư hoạt động trái phép.
Đầu tháng 5, trở lại lưu vực lòng hồ thủy điện Nam Sông Bung (đoạn qua xã Tà Pơ, Nam Giang), chúng tôi phát hiện có hơn 10 phương tiện ghe thuyền vừa hoạt động trên sông vừa neo đậu ở các bến bãi mở trái phép. Sát mép nước, nhiều đống gỗ rừng được cưa thành từng khúc nhỏ dạng củi kèm với gỗ tròn cắt thành lát ngổn ngang. Hầu hết ghe thuyền dưới lòng hồ đều vận chuyển loại củi đặc biệt này đều không đăng ký, đăng kiểm hoặc được các ngành chức năng cấp giấy phép hoạt động. Hạt Kiểm lâm huyện Nam Giang cho biết, khu vực thuộc Ban quản lý rừng phòng hộ Nam Sông Bung hiện có 43 chiếc ghe, lâm phận thuộc rừng đặc dụng Sông Thanh có 2 chiếc. Lãnh đạo Sở NN&PTNT từng khẳng định, ghe thuyền lẫn xăm xe bơm căng tồn tại trên lòng hồ thủy điện đều tham gia chở gỗ lậu, nên hoạt động bất kể lý do gì cũng đều trái phép. Trên lòng hồ thủy lợi, thủy điện, chỉ được cấp phép hoạt động cho ghe thuyền phục vụ tuần tra rừng, kiểm tra đường thủy nội địa… Số lượng phương tiện lưu thông trên lòng hồ được Sở Giao thông vận tải cấp phép chỉ đếm trên đầu ngón tay, trong khi đó theo báo cáo của Chi cục Kiểm lâm tỉnh thì có đến hơn 200 ghe thuyền và gần 100 xuồng nan tồn tại.
Một chiếc thuyền tham gia chở gỗ trái phép ở lòng hồ Phú Ninh. Ảnh: T.H |
Đến nay, các địa phương chỉ mới dừng lại ở việc thống kê, rà soát phương tiện và ký cam kết với người sử dụng phương tiện đường thủy. Điển hình như Hạt Kiểm lâm huyện Phước Sơn đã ký cam kết với các ghe thuyền đánh cá, đi lại sản xuất trên lòng hồ thủy điện Đăk Mi 4. Hạt Kiểm lâm huyện Bắc Trà My làm việc với các ghe thuyền hoạt động trên lòng hồ về việc đăng ký học lấy chứng chỉ lái thuyền. Lợi dụng sự buông lỏng quản lý, thực hiện chưa nghiêm Chỉ thị 03 mà tái diễn tình trạng ghe thuyền chở gỗ lậu. Tại lưu vực lòng hồ thủy lợi Phú Ninh, mỗi ngày có hàng chục ghe thuyền vừa đánh cá vừa tham gia vận chuyển gỗ trái phép tồn tại công khai lẫn lén lút.
“Cái thần” của Chỉ thị 03 là siết chặt ghe thuyền lưu thông trái phép, nhưng thời gian qua hầu như không thấy bóng dáng của cảnh sát giao thông đường thủy, hay cán bộ thanh tra xuất hiện ở các lòng hồ để xử lý triệt để. Tại cuộc họp mới đây, Chủ tịch UBND tỉnh Đinh Văn Thu đã nghiêm túc phê bình lãnh đạo Sở Giao thông vận tải đã buông lỏng quản lý đường thủy nội địa suốt thời gian dài. Chính quyền các huyện miền núi dù có huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc thực hiện Chỉ thị 03, nhưng nếu chỉ hô hào suông, thiếu quyết liệt thì tình trạng ghe thuyền hoạt động trái phép trên lòng hồ thủy lợi, thủy điện vẫn sẽ còn dai dẳng.
TRẦN HỮU