Chung tay ứng phó biến đổi khí hậu

Trao đổi, chia sẻ những vấn đề cập nhật về biến đổi khí hậu (BĐKH) của các địa phương; tác động của BĐKH đến các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên; triển khai các kế hoạch thực hiện Thỏa thuận Paris mà Việt Nam tham gia theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ… là những nội dung chính của hội nghị triển khai thực hiện Thỏa thuận Paris về BĐKH tại các tỉnh miền Trung - Tây Nguyên do Bộ Tài nguyên và môi trường tổ chức cuố́i tuần qua tại Hội An.

Quảng Nam là một trong nhiều địa phương bị ảnh hưởng từ biến đổi khí hậu. TRONG ẢNH: Sạt lở bờ biển Cửa Đại, Hội An.

Gia tăng hiện tượng BĐKH

BĐKH đang là thách thức của hầu hết địa phương trong cả nước. Tại Quảng Nam, BĐKH ngày càng rõ nét thể hiện qua các hiện tượng nắng nóng, mưa gió thất thường; xâm nhập mặn, xói lở biển… Thống kê cho thấy, nhiệt độ trung bình năm của Quảng Nam giai đoạn 1980 - 2014 khoảng 25,7°C, tháng 6 có nhiệt độ trung bình cao nhất năm: 29°C, tháng 1 có nhiệt độ trung bình thấp nhất: 21,4°C. Trong đó, sự biến đổi đo tại trạm khí tượng Tam Kỳ có nhiệt độ trung bình năm giai đoạn 1980 - 2014 tăng khoảng 0,0132oC/năm, các tháng trong năm đều có nhiệt độ trung bình tăng. Trạm khí tượng Trà My có nhiệt độ trung bình năm giai đoạn 1980 - 2014 tăng khoảng 0,0142oC/năm. Các tháng đều có nhiệt độ trung bình tăng, trừ tháng 3; tháng 6 có nhiệt độ trung bình tăng cao nhất.

Theo bà Lê Thị Tuyết Hạnh - Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và môi trường Quảng Nam, dưới tác động của BĐKH, tần suất và cường độ thiên tai ngày càng gia tăng, gây nhiều tổn thất to lớn về người, tài sản, cơ sở hạ tầng,  kinh tế, xã hội, tác động xấu đến môi trường. Theo điều tra, mực nước biển khu vực tỉnh đang có xu hướng tăng, trung bình khoảng 0,3cm/năm. Dự báo, trong giai đoạn 2020 - 2040 mực nước biển trung bình tăng 13cm và tăng lên 20cm trong giai đoạn 2040 - 2060; tăng 41cm trong giai đoạn 2060 - 2080 và tăng 55cm trong 20 năm tiếp theo. Cùng với đó, diện tích ngập theo kịch bản là 195km2, đến cuối thế kỷ 21 là 239,35km2.  Đặc biệt, BĐKH cũng làm hầu hết sông, nhánh sông của tỉnh nhiễm mặn với xu hướng ngày càng tăng, đồng thời xâm nhập sâu, nồng độ mặn ngày càng lớn; thời gian xuất hiện cũng sớm hơn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc cấp nước cho sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt của nhân dân các huyện Duy Xuyên, Thăng Bình, Núi Thành, thị xã Điện Bàn, TP.Hội An và Tam Kỳ.

Tương tự, các tỉnh, thành phố khác trong khu vực miền Trung và Tây Nguyên cũng chịu tác động ngày càng gay gắt của BĐKH. Chẳng hạn tại Lâm Đồng, sự thay đổi lượng mưa vào mùa khô, mưa trái mùa gây giảm năng suất, chất lượng của một số cây công nghiệp chủ lực như chè, cà phê,…; sự gia tăng nhiệt độ làm hoa màu ôn đới ở những vùng chuyên canh tại Đà Lạt, Đức Trọng, Đơn Dương… bị suy giảm nghiêm trọng chất lượng và năng suất. Vài năm trở lại đây, do ảnh hưởng của BĐKH nên ngay cả Đà Lạt nhiều lúc thời tiết cũng trở nên oi bức, khó chịu…

Không thể ứng phó đơn lẻ

Hiện trong số 19 tỉnh, thành phố khu vực miền Trung - Tây Nguyên, các tỉnh Khánh Hòa, Lâm Đồng, Nghệ An, Quảng Bình, Quảng Ngãi và TP.Đà Nẵng đã xây dựng, ban hành kế hoạch thực hiện Quyết định số 2053/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về chống BĐKH. Như TP.Đà Nẵng đã xây dựng các nhóm ứng phó với BĐKH như nhóm giảm nhẹ; nhóm thích ứng; nhóm chuẩn bị nguồn lực; nhóm hệ thống công khai minh bạch; nhóm chính sách, thể chế… với sự tham gia của hầu hết sở, ban ngành, địa phương, các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn. Ngoài ra, Đà Nẵng cũng đã xây dựng bộ cơ sở dữ liệu về BĐKH và tăng trưởng xanh; cập nhật, thiết lập mới các kế hoạch về thích ứng, giảm nhẹ BĐKH; xác định các nguồn lực tài chính và thiết lập hệ thống giám sát.

Tại Quảng Nam, trong giai đoạn 2010 - 2016 đã thực hiện một số chương trình, dự án nhằm ứng phó với BĐKH như: chương trình môi trường quốc gia ứng phó với BĐKH, chương trình hỗ trợ ứng phó với BĐKH và các chương trình giảm nhẹ, phòng chống thiên tai ứng phó với BĐKH của các tổ chức phi chính phủ... Phát biểu tại hội nghị, ông Lê Trí Thanh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam khẳng định, BĐKH là vấn đề nóng của toàn cầu, vì vậy mỗi địa phương không thể triển khai ứng phó một cách đơn lẻ. Việc Việt Nam tham gia Thỏa thuận Paris về BĐKH nói chung và triển khai thực hiện thỏa thuận này là việc làm vô cùng cấp thiết. Các ngành chức năng, các địa phương cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ, hỗ trợ cho công tác quản lý tài nguyên và môi trường, ứng phó với BĐKH cho Quảng Nam nói riêng cũng như trong khu vực nói chung, nhằm góp phần giảm nhẹ phát thải nhà kính, chủ động ứng phó với thiên tai.

Theo Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường Võ Tuấn Nhân, là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề do BĐKH, Việt Nam đã chủ động và tích cực xây dựng “Đóng góp dự kiến do quốc gia tự quyết định” (INDC) và đệ trình INDC lên Ban thư ký Công ước khung của Liên hiệp quốc về BĐKH vào tháng 9.2015. “Theo INDC của Việt Nam, đến năm 2030, bằng nguồn lực trong nước, Việt Nam cam kết giảm 8% lượng phát thải khí nhà kính so với kịch bản phát triển thông thường và có thể giảm tiếp đến 25% nếu nhận được hỗ trợ quốc tế. Đồng thời Việt Nam sẽ thực hiện nhiều hoạt động thích ứng giúp tăng khả năng chống chịu với BĐKH tạo điều kiện để có thể đóng góp nhiều hơn cho giảm nhẹ phát thải khí nhà kính” - Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân chia sẻ.

KHÁNH LINH