Mặc dù chưa phổ biến trên thị trường nhưng chuối bha’lưa là đặc sản của huyện miền núi Nam Giang bởi hàm lượng dinh dưỡng và giá trị kinh tế cao.
Được biết đến như một giống cây “thuần chủng” của địa phương, chuối bha’lưa hiện nay được trồng các vùng lân cận thuộc các xã Zuôih, Tà Pơơ, Ta Bhing và Cà Dy của huyện Nam Giang. Với đặc tính dễ trồng, thân to cao hơn cây chuối bình thường, đặc biệt chỉ cho ra buồng 4 - 5 nải và mỗi nải chỉ khoảng 3 - 5 quả, chuối bha’lưa được xem là giống chuối hiếm, được đồng bào Nam Giang ưa chuộng. Trong đó, điểm nổi bật phải kể đến là quả chuối bha’lưa to gấp đôi, gấp ba chuối bình thường và có mùi vị rất đặc trưng. Ông Bhnướch Phước - Chủ tịch UBND xã Cà Dy cho hay, trước đây người dân tại địa phương trồng rất nhiều chuối bha’lưa nhưng không đem bán ra thị trường mà chỉ để ăn, hoặc biếu khách quý. Do loại chuối này có nhiều nét đặc trưng cả về chất lượng lẫn mùi vị nên đồng bào rất ưa chuộng và duy trì, tìm hướng nhân giống trong những năm gần đây. “Chính quyền địa phương cũng quan tâm và vận động người dân tiếp tục trồng loại chuối bha’lưa này, trước mắt là để bảo tồn được nguồn giống, sau mới tính đến chuyện bán ra thị trường, phát triển kinh tế” - ông Phước cho hay.
Trước những lợi thế của giống chuối bha’lưa, nhiều hộ dân địa phương đã bắt đầu quan tâm trồng thử nghiệm giống chuối này với hy vọng sẽ mang lại giá trị kinh tế cao. Anh Alăng Măng ở thôn Pà Păng, xã Cà Dy cho biết, gia đình anh chỉ đưa vào trồng được hơn 10 cây chuối bha’lưa để thử nghiệm, nếu kết quả khả quan sẽ hướng đến việc đầu tư mở rộng, giúp phát triển kinh tế, tạo thêm nguồn thu nhập mới cho gia đình. Những năm gần đây, chuối bha’lưa cũng được người dân ở Cà Dy bày bán cho du khách tại dọc tuyến đường Hồ Chí Minh đi qua địa phận xã. Địa phương cũng hướng đến đưa giá trị chuối bha’lưa trở thành đặc sản thu hút du khách trong hành trình phát triển, nâng cao sản phẩm du lịch cộng đồng tại vùng cao Nam Giang. Theo ông Nguyễn Đăng Chương - Trưởng phòng NN&PTNT huyện Nam Giang, nhằm nâng cao chất lượng chuối bha’lưa cũng như kịp thời tìm hướng bảo tồn gen, nhân rộng loại giống chuối độc đáo này, trong thời gian đến địa phương sẽ cử cán bộ tìm hiểu rõ hơn về đặc điểm, tính năng của chuối bha’lưa; đồng thời có hướng phát triển thành một loại cây trồng chủ lực, từng bước giới thiệu tìm đầu ra cung ứng cho thị trường.
“Nếu hiệu quả trong phát triển và năng suất như mong muốn, chuối bha’lưa sẽ tiếp tục được nhân rộng trong cộng đồng, đảm bảo theo hướng phát triển mạnh, tạo thương hiệu cho cây chuối bha’lưa” - ông Chương nói.
ĐĂNG NGUYÊN