Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 - 2035: Hướng tới xây dựng một xã hội văn minh

Tại hội thảo trực tuyến toàn quốc hôm qua 28/2, Bộ VH-TT&DL đã tóm tắt báo cáo nghiên cứu khả thi Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa, giai đoạn 2025 - 2035.

Chương trình phát triển văn hóa được triển khai nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ và toàn diện trong phát triển văn hóa và xây dựng, hoàn thiện nhân cách, chuẩn mực đạo đức, bản sắc, bản lĩnh, hệ giá trị con người, gia đình Việt Nam.

Đồng thời nâng cao đời sống tinh thần, khả năng tiếp cận, thụ hưởng văn hóa, nhu cầu tập luyện, giải trí của Nhân dân, thu hẹp sự chênh lệch trong thụ hưởng văn hóa giữa các vùng, miền, các tầng lớp dân cư, giới tính, từ đó nâng cao năng suất lao động, hiệu quả công việc.

Chương trình huy động sự tham gia của tổ chức, cá nhân và cộng đồng trong việc quản lý, bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa của dân tộc; xây dựng nguồn nhân lực văn hóa, nghệ thuật chuyên nghiệp, chất lượng cao, có bản lĩnh chính trị phục vụ nhu cầu trong nước và hướng đến đáp ứng các thị trường nước ngoài…

Chương trình đặt ra 9 nhóm mục tiêu cho từng giai đoạn đến năm 2030 và 2035 cùng 10 nhóm nhiệm vụ cụ thể. Phạm vi triển khai thực hiện chương trình trên cả nước và tại một số quốc gia có mối quan hệ văn hóa lâu dài, tương tác văn hóa lâu dài với Việt Nam, có đông đảo người Việt Nam sinh sống, lao động, học tập.

Chương trình tập trung vào các hoạt động thuộc các lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật cụ thể gồm: Di sản văn hóa; văn hóa cơ sở; nghệ thuật biểu diễn (âm nhạc, sân khấu, múa...); văn học; mỹ thuật, nhiếp ảnh và triển lãm; điện ảnh; thư viện; giáo dục văn hóa; đào tạo; văn hóa dân tộc (văn nghệ dân gian, văn nghệ các dân tộc thiểu số...); văn hóa đối ngoại; công nghiệp văn hóa... Chương trình gồm 10 dự án thành phần.

Bộ trưởng Bộ VH-TT&DL Nguyễn Văn Hùng cho biết, Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 - 2035 được Quốc hội chấp thuận chủ trương đầu tư giai đoạn 1 theo Nghị quyết số 162, ngày 27/12/2024 của Quốc hội khóa XV. Tổng nguồn vốn thực hiện chương trình tối thiểu là 122.250 tỷ đồng. Trong đó, nguồn ngân sách Trung ương chiếm 63%, địa phương khoảng 24,6%, còn lại từ nguồn khác.

Để triển khai thực hiện chương trình theo đúng quy trình, thủ tục, Bộ VH-TT&DL đã xây dựng dự thảo báo cáo nghiên cứu khả thi và đề nghị các địa phương đóng góp ý kiến.

Các đại biểu là lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương, nhà khoa học, nhà nghiên cứu đã tập trung thảo luận, phân tích, góp ý nhiều nội dung cho báo cáo nghiên cứu khả thi dự thảo chương trình.

Giám đốc Sở VH-TT&DL Quảng Nam Nguyễn Thanh Hồng cho biết, rất phấn khởi và kỳ vọng vào chương trình mục tiêu này. Về danh mục cũng như nhu cầu, Quảng Nam đã chủ động rà soát và báo cáo danh mục ban đầu, tổng nguồn nhu cầu, sẽ tiếp tục báo cáo đầy đủ.

Cho rằng dự thảo chương trình rất có chiều sâu, theo ông Hồng, qua thực tiễn thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia, sau này nên thống nhất đề nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ VH-TT&DL chủ trì xây dựng và lấy ý kiến các bộ, ngành và các bộ ngành có hướng dẫn tổng thể và đầy nhất để sau này triển khai thực hiện để các chương trình khỏi chậm, trục trặc và giải ngân không đảm bảo.

“Về chính sách đặc thù, có 2 nhiệm vụ lớn cần đưa vào, để huy động thêm nguồn lực ngoài ngân sách. Đó là về công nghiệp văn hóa, ngân sách nhà nước chỉ làm “mồi”, cần có chính sách đặc thù để kêu gọi nhà đầu tư tư nhân vào đầu tư các công trình dự án văn hóa. Cần có chính sách đặc thù ưu tiên đầu tư cho các di tích cấp quốc gia và quốc gia đặc biệt, trong đó có các di sản thế giới. Bởi lâu nay các di tích này được giao địa phương quản lý nhưng có địa phương khó khăn không đủ ngân sách để đầu tư, phát huy di tích” - ông Hồng nói.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho rằng, Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 - 2035 hướng tới xây dựng một xã hội văn minh. Do đó, các địa phương cần bám sát các nội dung thành phần của chương trình, trong đó chú trọng bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa, thúc đẩy các ngành công nghiệp văn hóa trở thành bộ phận cấu thành quan trọng của nền kinh tế quốc dân, quan tâm hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa; đẩy mạnh hợp tác văn hóa để lên danh mục đề xuất, kiến nghị các chỉ tiêu, giải pháp, nội dung phù hợp với địa phương gửi Bộ VH-TT&DL hoàn thiện báo cáo.

Bộ VH-TT&DL sẽ tiếp tục lấy ý kiến để hoàn thiện dự thảo báo cáo nghiên cứu khả thi Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa, giai đoạn 2025 - 2035, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, cho ý kiến trong tháng 5/2025.