Chuyến đò xưa

Có những chiều tôi trở về quê, ngồi hướng mặt ra sông hít làn hơi nước mát rượi phả vào mặt, nhìn ngọn gió chiều ham chơi, đuổi bắt nhau chạy nhảy trên mặt sông lấp lóa và nghe đâu đó âm thanh tiếng gọi đò trên sông.

Quê tôi có con sông chảy qua làng. Những con nước hiền hòa ngày qua tháng lại êm đềm chảy trên sông nuôi lớn biết bao cuộc đời. Với bọn trẻ, con sông là cả tuổi thơ, sẻ chia niềm vui, mang đến hạnh phúc. Với những người quanh năm lặn lội với sông như ba mẹ tôi, sông là kế sinh nhai, là cuộc đời của họ.

Sông mang đến cho người dân quê tôi biết bao sản vật. Đó là những mùa cá tôm, nghêu, sò, ốc, hến... quanh năm. Hầu như cả tuổi thơ, chúng tôi quanh quẩn với sông. Những hồn nhiên lo lắng, vui buồn đều gắn liền với sông. Còn ba mẹ tôi thì hụp lặn cùng sông. Hết hè sang thu đến đông về vẫn chỉ quẩn quanh trên sông nước. Chiếc ghe nhỏ ngang dọc mặt sông năm tháng, mang theo những trăn trở về cái ăn cái mặc cho đàn con thơ. Bất kể ngày mưa hay nắng, chiếc ghe nhỏ già nua vẫn miệt mài với tiếng nổ ì ạch như chưa bao giờ ngưng nghỉ.

Ba tôi làm nghề chèo đò trên sông. Những chuyến đò chở người qua lại của ba luôn mang theo chiếc lưới bủa cá, bủa tôm, và mẻ xúc ốc hến. Ghe ba đi đến đâu, những mẻ xúc lại giương lên ở đó, khua khoắng khắp mặt sông. Những nhà trên sông, nhà nào cũng có ghe. Hoặc ghe máy hoặc ghe nan. Nhưng chỉ duy ghe ba tôi là có chở khách kèm theo. Những lần chở khách sang bến bên kia ba tiện thể bủa lưới, xúc ốc được nhiều hơn. Chúng tôi lớn lên từ những chuyến đò của ba, với những mong chờ khấp khởi buồn vui trong ánh mắt của mẹ. Những ngày mưa gió lớn, dòng sông quê như bị đào xới bởi hàng trăm mũi khoan. Lớp bùn ngày nắng yên bình nằm dưới lòng sông nay hiện lên đục ngầu. Chúng tôi chỉ biết lặng lẽ theo mẹ đứng ngồi không yên, ánh mắt đăm chiêu dõi nhìn bến sông không rời, ngóng đợi chuyến đò của ba mà lòng như đang cuộn xoáy theo từng con nước dâng lên hạ xuống ngoài kia.

Năm tháng tuổi thơ, theo những chuyến đò ba chở khách qua sông, tôi được dịp rời bến sông quê, ngắm nhìn những mảnh đất khác. Trong tôi, thế giới rộng mở với biết bao điều mới lạ. Tôi nhìn thấy những bến đò khác yên bình với vài chiếc đò nan cắm sào trên sông. Tôi nhìn thấy những chân trời mới có mặt trời hửng sáng và nắng vàng long lanh nơi mũi ghe hướng đến. Tôi thấy lòng tôi rộn lên một niềm tin mãnh liệt. Có hôm theo chuyến đò của ba, tôi được ba dắt ra chợ. Một cái chợ lớn hơn, đông người và bán nhiều món hàng xinh xắn hơn cái chợ be bé trên sông quanh năm tanh nồng mùi cá tôm ở quê tôi. Những ly kem ốc quế thơm ngon ba mua cho ngày ấy là ký ức ngọt ngào, đậm vị nhất mà tuổi thơ tôi luôn chắt chiu cất giữ.

Những ngày sống nơi phố thị nhộn nhịp, tôi thường mường tượng ra âm thanh tiếng nổ tành tạch, tiếng gọi đò thao thiết trên bến sông hôm nào trong những giấc ngủ trưa. Những giấc ngủ trưa chớp nhoáng gắng gượng lúc nào cũng khuấy động trong tôi ký ức về ba, về bến đò ngày xưa. Tôi thường tỉnh dậy trong hoảng hốt kiếm tìm khắp nơi âm thanh quen thuộc ấy nhưng mọi thứ im ắng đến lạ thường. Bến đò năm xưa vẫn còn đó. Những chiếc ghe bủa lưới và chở khách vẫn đêm ngày nô nức trên sông. Năm tháng cũng đủ dài để mẹ tôi nguôi ngoai đau buồn và không hoài ngóng đợi. Duy chỉ chiếc ghe của ba năm tháng vẫn yên bình cắm sào nằm đó mà không có người lái và ký ức trong tôi thỉnh thoảng vẫn trỗi dậy khua khoắng nỗi đau âm ỉ. Thi thoảng tôi từ thành phố rong xe trở về, chẳng làm gì cả, chỉ ra ngồi trên bến, hướng mặt ra sông nghe cơn gió thổi vào lòng lành lạnh. Nhìn xa ngoài kia, như có chiếc ghe nào đó đang hướng về phía mình, bất chợt không kìm được, tôi cất lên tiếng gọi: Đò ơ…ơ…!

TRẦN NGUYÊN HẠNH