Cơ chế nhà ở công nhân, nhà ở cho người có thu nhập thấp: Hướng vào đối tượng thụ hưởng

(QNO) - Tại kỳ họp thứ 7, HĐND tỉnh khóa VIII, Đề án Cơ chế phát triển nhà ở cho công nhân lao động (CNLĐ), nhà ở cho người có thu nhập thấp tại khu vực đô thị tỉnh Quảng Nam đã nhận được khá nhiều ý kiến thảo luận của đại biểu. Phần lớn các ý kiến đều hướng về đối tượng thụ hưởng của cơ chế.

Đề nghị cho dân xây nhà trọ

Quang cảnh kỳ họp thứ 7 HĐND tỉnh khóa VIII.

Từ trước đến nay, tại các khu công nghiệp (KCN) trên địa bàn tỉnh, chưa có một tổ chức nào của nhà nước đứng ra xây dựng nhà ở cho CNLĐ thuê, mua với giá ưu đãi. Chỉ có người dân xung quanh các KCN tự đứng ra cơi nới những căn nhà cấp bốn của họ để xây thêm vài ba phòng trọ, hoặc đầu tư xây dựng một khu nhà trọ riêng để cho CNLĐ thuê ở. Dĩ nhiên, CNLĐ phải chịu mọi chi phí liên quan như tiền thuê trọ, tiền điện, nước, thậm chí cả tiền thu gom rác. Với đồng lương eo hẹp của CNLĐ, mọi chi phí đều từ đồng lương, khiến cuộc sống của họ đã khó lại càng khó khăn hơn.

Xuất phát từ thực tế này, nhiều ý kiến của đại biểu cho rằng cần bổ sung người dân tham gia xây dựng nhà ở cho CNLĐ thuê ở các KCN vào đối tượng được hưởng cơ chế hỗ trợ theo đề án. Đại biểu Nguyễn Văn Hùng, Phó Trưởng Ban Pháp chế HĐND tỉnh, nói: “Cần ưu tiên trước cho việc nâng cấp, đầu tư cho khu vực nhà trọ trong dân để CNLĐ có được chỗ ở ổn định, sạch sẽ, an toàn hơn và có mức giá phù hợp. Người dân xây nhà nhưng phải đảm bảo các điều kiện về quy mô, diện tích, tiêu chuẩn kỹ thuật, các thiết chế kèm theo theo quy định”. Đại biểu Nguyễn Thị Điệp (Núi Thành) phát biểu: “Đề án cần có thêm cơ chế hỗ trợ người dân xây nhà cho công nhân thuê ở, ưu đãi hơn để khuyến khích họ tham gia và lĩnh vực này. Trước nay, người dân vẫn là đối tượng chính xây nhà cho CNLĐ thuê nhưng chưa có sự quản lý chặt chẽ của Nhà nước, giờ đưa người dân vào thụ hưởng cơ chế để có thể có sự quản lý tốt hơn, và để CNLĐ được thuê nhà với giá ưu đãi”.

Nhiều ý kiến khác đồng ý chủ trương Nhà nước đầu tư giải phóng mặt bằng và xây dựng kết cấu hạ tầng đến khu vực dự án, hỗ trợ xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao tại các khu nhà ở CNLĐ, nhà ở cho người có thu nhập thấp.

Đồng chí Nguyễn Ngọc Quang, Phó Chủ tịch UBND tỉnh phát biểu tại kỳ họp.

Có đại biểu cho rằng Đề án chưa thể hiện được phần cơ chế ưu đãi dành cho người có thu nhập thấp, họ là những người dân nghèo đô thị, chưa có việc làm, thu nhập bấp bênh. Nên có cơ chế hỗ trợ cho các địa phương xây dựng các khu dân cư cho người thu nhập thấp, có thể là bồi thường chi phí giải phóng mặt bằng để suất đầu tư của khu dân cư thấp xuống, người dân có điều kiện xây dựng và sở hữu nhà ở.

Đối tượng phải được thụ hưởng cơ chế

Đại biểu Trần Nam Hưng (TP.Tam Kỳ), băn khoăn: “Đối với hộ dân, có nên đưa họ vào các khu chung cư dành cho người có thu nhập thấp hay không? Bởi vì đa số người dân không muốn như thế, họ chỉ cần vay vốn ưu đãi, được mua đất với giá ưu đãi để xây dựng, sở hữu nhà ở, đảm bảo quyền tự do của gia đình. Trong thực tế, khi người dân vào ở trong chung cư còn phải kèm theo nhiều khoản chi phí khác, bị ràng buộc nên họ không thích”. Một số đại biểu khác cũng băn khoăn về vấn đề này, kiến nghị tỉnh nên có cơ chế tạo ra quỹ đất để bán cho CNLĐ, người có thu nhập thấp với giá rẻ theo phương thức thanh toán trả góp, tạo điều kiện cho họ làm nhà.

Nhiều ý kiến khác cho rằng khi cơ chế đưa ra thì đối tượng được thụ hưởng là CNLĐ, người thu nhập thấp phải được hưởng cơ chế, đáp ứng được nhu cầu trước mắt của người dân. Cơ chế cần tính đến tính bền vững về lâu dài. Việc quản lý giá cho thuê nhà và các loại dịch vụ kèm theo cũng cần phải đặt ra, tránh việc nhà đầu tư tùy tiện đặt ra mức thu, làm ảnh hưởng đến mục tiêu của đề án. Việc xây dựng nhà ở cho CNLĐ và người thu nhập thấp cần phải được quy hoạch cụ thể, tránh tràn lan hoặc lợi dụng để kinh doanh nhà.

Bà Điệp còn lo lắng về một vấn đề khác: “Khi thực hiện đề án cần dự tính khả năng của người LĐ, với mức thu nhập như hiện nay thì họ có khả năng mua hay thuê đuợc những căn nhà với mức giá như thế nào, nếu không sẽ dẫn đến tình trạng dự án có mà người thuộc diện hưởng lại không tiếp cận được. Đã thu nhập thấp mà thuê cao, mua cao thì sẽ không được hưởng lợi, nhà đầu tư sẽ gặp khó khăn, cả hai đều không đạt được cái đích mà cơ chế đặt ra”.

Một số đại biểu cũng đặt ra câu hỏi rằng nhà thuê, mua được chuyển nhượng trong trường hợp nào? Vì thế tỉnh nên xem xét lại nội dung “không cho phép chuyển nhượng nhà ở dưới bất cứ hình thức nào”, mà phải quy định các điều kiện được chuyển nhượng nhà phù hợp tình hình thực tế. Khi người CNLĐ mua nhà, phải cho họ quyền được chuyển nhượng, có thể vì nhiều điều kiện họ cần phải chuyển địa điểm làm việc, chuyển nơi sinh sống thì họ phải được quyền chuyển nhượng nhà ở.

Đại biểu Nguyễn Thị Điệp kiến nghị Đề án nhà ở cho công nhân và người thu nhập thấp cần hướng vào đối tượng thụ hưởng.

Đồng chí Nguyễn Ngọc Quang, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, nói: “Lâu nay vấn đề được nhắc đến nhưng không ai vào cuộc thực hiện, nhất là các doanh nghiệp có sử dụng đông LĐ, vấn đề là họ đợi cơ chế. Chỉ có người dân làm rồi cho thuê, có sự quản lý của chính quyền địa phương. Đề án sẽ tính đến việc cho thuê, mua nhưng phải ở một thời gian nhất định, với những điều kiện nhất định rồi sau đó người mua được giao lại quyền sử dụng, có quyền chuyển nhượng theo quy định của hiến pháp và pháp luật. Chủ đầu tư là nhà nước, doanh nghiệp, người dân, ai có đủ điều kiện đăng ký thì UBND tỉnh xem xét cấp giấy phép thực hiện”.

Giải trình, tiếp thu ý kiến của đại biểu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đinh Văn Thu cho biết sẽ tiếp nhận các ý kiến của đại biểu và bổ sung vào Đề án một số nội dung phù hợp với điều kiện thực tế của tỉnh, nhất là đối với những nội dung về xuất đầu tư, thời hạn cho vay vốn, mức đầu tư được hưởng chế độ hỗ trợ... Tùy từng quy mô dự án, mức đầu tư cụ thể thì UBND tỉnh sẽ xem xét cụ thể để hỗ trợ. Dự thảo Nghị quyết về Đề án cơ chế phát triển nhà ở cho CNLĐ, nhà ở cho người có thu nhập thấp tại khu vực đô thị được UBND tỉnh trình bày tại kỳ họp đã được các đại biểu HĐND tỉnh biểu quyết thông qua.

DIỄM LỆ