Cơ hội thu hút vốn WB

Ngân hàng Thế giới (WB) đánh giá cao việc sử dụng nguồn vốn tài trợ và cam kết tiếp tục xem xét dành nguồn vốn này hỗ trợ Quảng Nam phát triển và xóa đói giảm nghèo.

Sử dụng vốn hiệu quả

Theo UBND tỉnh, 18 dự án WB với tổng vốn phân bổ 139,8 triệu USD đã và đang triển khai tại Quảng Nam mang lại hiệu quả kinh tế, xã hội rõ rệt. Không chỉ tạo ra những công trình phúc lợi cho cộng đồng cư dân địa phương, vốn WB đã tác động tích cực đến phát triển năng lực sản xuất, nâng cao chất lượng dịch vụ của các ngành và địa phương. Ông Trần Văn Tri, Giám đốc Sở KH&ĐT nói, thông qua các dự án này, năng lực quản lý của cán bộ và người dân tham gia dự án đã được nâng cao, hỗ trợ cho địa phương tiếp nhận, quản lý và thực hiện tốt trước các dự án đầu tư phát triển khác... Bà Keiko Sato - Giám đốc Điều phối về danh mục đầu tư WB thừa nhận khi nhiều dự án ở các tỉnh, thành khác phải xin gia hạn thì việc thực hiện dự án tại Quảng Nam tương đối nhanh và tỷ lệ giải ngân cũng cao hơn. Điều này thể hiện lãnh đạo Quảng Nam đã thực sự tuân thủ quy trình phê duyệt dự án, đền bù giải phóng mặt bằng ổn thỏa và tính chuyên nghiệp của các ban quản lý dự án.

Các chuyên gia WB trao đổi, xem xét đề nghị tài trợ của Quảng Nam tại hội thảo WB mới đây. Ảnh: T.D

Theo nhận xét của WB, diện tích được tưới tiêu lên 23.869ha, thêm 9.500 hộ sử dụng nước sạch, 550.000 hộ sử dụng điện chất lượng tốt, giá rẻ, người dân sống trong phạm vi 2km từ đường giao thông có thể đi lại trong mọi điều kiện thời tiết đã tăng từ 76% (năm 2006) lên mức 84% và thời gian đi đến trường học và chợ gần nhất đã giảm được 7,7%, 6.899 hộ đã được nhận tiền hỗ trợ trồng rừng... là minh chứng rõ nhất cho việc sử dụng hiệu quả đồng vốn của WB tài trợ. Bà Keiko Sato nói: ”Vốn WB chỉ chiếm 5% vốn đầu tư của tỉnh từ 2008 – 2012, xét về mặt tài chính là không lớn, nhưng sự kịp thời, chất lượng dòng vốn đã được cải thiện. Vấn đề quan trọng chính là làm sao để nguồn lực WB có thể kích thích nguồn lực địa phương tăng tính bền vững”. Chủ tịch UBND tỉnh Lê Phước Thanh cho rằng, hiệu quả của các công trình, dự án từ WB hay các nguồn ODA khác đã tác động tích cực lên mức sống người dân. Quảng Nam cam kết bảo đảm đúng vốn đối ứng để thực hiện hiệu quả hơn cho các dự án đầu tư đang triển khai.

Thách thức giải ngân

Theo bà Keiko Sato, tính bền vững là chìa khóa của bất cứ dự án nào. Nếu dự án kết thúc thì liệu chính quyền có đủ nguồn lực để tiếp tục duy tu, bảo dưỡng chất lượng công trình hay không? Một cuộc khảo sát mới đây của WB cho thấy thời gian phê duyệt kế hoạch thực hiện, đấu thầu dự án kéo dài, điều chỉnh phức tạp và kế hoạch dự toán ngân sách không phải lúc nào cũng hiệu quả, đấu thầu thiếu nguyên tắc... Kết quả kiểm tra dự án Giao thông nông thôn 3 được triển khai tại các địa phương Phú Ninh, Điện Bàn, Duy Xuyên... cho thấy, nhiều vết nứt trên mặt đường, hư hại phần lề đường, cây bụi và cống bị chặn. Ông Yu Ling Zhou - Trưởng nhóm quản lý đấu thầu WB tại Việt Nam nhận xét rằng, điều này cho thấy chất lượng công trình và duy tu bảo dưỡng kém. ”Chính quyền cần bố trí nguồn lực thích đáng để thực hiện bảo dưỡng và sửa chữa công trình thường xuyên, bổ sung cán bộ kỹ thuật kiểm tra chất lượng công trình, quy trình nghiệm thu công trình và quyết toán cần được thực hiện nhanh chóng và hãy sử dụng nguồn nhân lực khan hiếm hiệu quả hơn” - ông Zhou nói.

Theo Chủ tịch UBND tỉnh Lê Phước Thanh, địa phương sẽ chuyển hướng đầu tư chiến lược hơn. Nông thôn mới đang phát triển, nhưng đời sống dân chúng vẫn nghèo. Nguồn vốn chính vẫn là Nhà nước, nếu có thêm vốn ODA từ WB thì chương trình sẽ thành công hơn. Những đề xuất tìm tài trợ từ WB sẽ tập trung vào các dự án biến đổi khí hậu, giao thông nông thôn, bảo vệ môi trường, xóa đói giảm nghèo. Đó là các dự án khơi thông và nạo vét sông Trường Giang, nâng cấp ĐT, ĐH, hạ tầng các đô thị loại 4, loại 5, các dự án giảm nghèo, phát triển hạ tầng vùng bãi ngang, thoát nước cho các thị trấn dọc quốc lộ 1, cho các dự án tưới tiêu và ứng phó biến đổi khí hậu như đê chắn sóng, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá An Hòa (Núi Thành)... Những đề xuất của Quảng Nam đang được WB xem xét. Bà Victoria Kwakwa - Giám đốc WB tại Việt Nam cho rằng, quá trình chuyển đổi kinh tế, tăng cường dịch vụ, nâng cao mức sống người dân tại Quảng Nam rất ấn tượng. Tuy nhiên, với tỷ lệ 17% dân số nghèo, giao thông khó khăn, trong khi ODA ngày càng trở nên eo hẹp là một thách thức lớn cho phát triển của Quảng Nam trên hành trình đô thị hóa, phát triển du lịch, xử lý môi trường, cải thiện hạ tầng để thành tỉnh hiện đại trong tương lai.

Trịnh Dũng