Có một Đại Bình thứ hai ở Nông Sơn

Chủ tịch UBND xã Phước Ninh - ông Trương Ngọc Vũ nói: “Điểm khác biệt với nhiều thôn của xã là cây trái ở Bình Yên chất lượng không thua kém trái cây ở Đại Bình; cả khung cảnh làng quê ở đây cũng giống. Chúng tôi xác định làm vườn là điểm nhấn tạo sản phẩm đặc thù của xã trong phấn đấu xây dựng nông thôn mới”.

Thôn Bình Yên nằm ở điểm giữa nối hai thôn Xuân Hòa và Dùi Chiêng, sát sông Thu Bồn nên được phù sa bồi đắp quanh năm. Với ông Trần Văn Ly, một trong những gia đình làm vườn có tiếng ở đây, thì câu chuyện “so găng” sản phẩm hơn thua với cây trái Đại Bình, xuất phát từ… thương lái.

Ông kể: “Cách đây chừng 3 - 4 năm, người tiêu dùng nói bưởi ở Đại Bình có trái 1/3 ở phía trên là sượng, nhưng bưởi ở đây là ngon cả trái. Tôi đi mua thử về ăn và so sánh, thấy đúng vậy”.

Ông và nhiều người ở đây trồng trụ lông, bưởi, cam, quýt, ổi không phải có từ thuở nghe… đồn thổi trái cây quê mình ngon không thua kém thiên hạ. Vườn nhà ông, cây bưởi da xanh cao tuổi nhất đã 17 năm.

Hiện nay, ông có 4 vườn, với hơn 400 gốc lớn trụ lông, bưởi, còn lại các loại trái cây khác thì nhiều vô kể trên diện tích hơn 1ha. Phù sa màu mỡ của sông Thu Bồn chính là nguồn dinh dưỡng khiến Bình Yên phát triển mạnh cây ăn trái. “Nếu không bão, hư hại, mỗi năm tôi thu vào 40 - 50 triệu đồng tiền lời” - ông Ly nói.

Cũng theo lời ông Ly, xã Phước Ninh xác định đây là mũi nhọn kinh tế, tạo thương hiệu cho địa phương, nên tỉnh, huyện đã hỗ trợ người dân rất nhiều, khi chọn ra 12 hộ làm vườn mẫu có diện tích 5.000m² trở lên, giúp giống, tường rào cổng ngõ và giếng tưới, khi giếng ở đây khoan tới 150m mới có nước. Mỗi năm huyện tổ chức 2 - 3 đợt truyền đạt kinh nghiệm trồng cây.

“Không học là thua” - ông Ly nói - “Chúng tôi theo dõi sát, cập nhật kiến thức, khi thời tiết ngày càng bất lợi. Chính thuận lợi về thổ nhưỡng và nguồn nước cộng kinh nghiệm kiến thức, nên cây giống ở đây có khả năng tốt hơn ở Đại Bình. Thay vì trước đây xuống đó mua, thì hiện nay nhiều nơi mua giống cây Bình Yên”.

Ông Ly kể, mới đây, có người quê Bình Yên nhưng ở Đức, khi về quê ăn bưởi, đã… khăng khăng mua cho được giống để chuyển vào TP.Hồ Chí Minh đưa người thân trong đó trồng. Cây giống bản địa tốt, là thế mạnh của Bình Yên. Ở dưới Trung Phước, cán bộ huyện cũng lên đây mua giống về trồng. Trái cây ở đây khá to, bưởi, trụ lông hầu hết nặng từ 1,5 - 1,6kg/trái. Xoài, quýt, cam cũng rất ngon.

Nhưng đâu chỉ là câu chuyện thuận lợi. Nơi đây là vùng đất thấp, úng thủy, thấp lụt như cơm bữa, khiến cây dễ chết. Vì thế làm vườn, công để vét mương đắp mô đất cao là rất lớn. Thời tiết khắc nghiệt là nỗi lo bấp bênh của người làm vườn. Nhưng chưa hết. “Đầu ra khó quá” - ông Ly nói - “cứ chạy theo thị trường, chúng tôi phải tự tìm mối bán ở Hội An, Đà Nẵng, chẳng có nơi nào đảm bảo lâu dài.

Từ tháng 8/2020 đến nay, thương lái ép giá, ví dụ trước đó bưởi da xanh 20 - 25 nghìn đồng/kg, thì họ mua 10 nghìn đồng, nói là giá chỉ chừng đó. Chúng tôi mong Nhà nước đầu tư, hướng dẫn, tạo điều kiện đầu ra cho ổn thì mới dám làm mạnh hơn, chứ không thì ai dám đầu tư lớn”.

Ông Phan Đình Đại - Trưởng thôn Bình Yên cho biết, thêm một cái khó nữa là đường dân sinh ở đây nhỏ quá, tới mùa thu hoạch, xe tải lớn rất khó vào, nên người dân tốn công vận chuyển. Thôn Bình Yên có 292 hộ với 1.141 khẩu, theo ông Đại, hầu hết người dân xác định kinh tế vườn là chủ đạo trong làm ăn. Vườn tược, nhà cửa ở đây bình yên tươi tốt không khác chi “thủ phủ” trái cây Đại Bình.

Thêm một Đại Bình thứ hai, là may mắn và là thế mạnh của địa phương trong phát triển kinh tế, tạo công ăn việc làm và thu nhập cho người dân. Nhìn rộng ra, sản phẩm đặc thù là câu chuyện không phải dễ ở nông thôn Quảng Nam, khi hầu hết đều giống nhau khi chào hàng, còn như Đại Bình, Bình Yên, một “miền Tây giữa lòng xứ Quảng”, khó tìm. Vì thế cần một đánh giá nghiêm túc, thiện chí và quyết tâm để đưa Bình Yên lên bản đồ nông sản, sinh thái cho thiên hạ tìm tới.