Trong nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng, Trung ương đã ban hành số lượng lớn các nghị quyết, quy định, hướng dẫn về công tác tổ chức bộ máy và cán bộ của cả hệ thống chính trị ở các cấp. Theo đó, cùng với cả nước, giai đoạn 2015 - 2020, các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể, cơ quan, đơn vị và ngành tổ chức xây dựng Đảng Quảng Nam đã giải quyết một khối lượng công việc đồ sộ và nặng nề, tạo chuyển biến tích cực và dấu ấn đậm nét trong công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở.
Quán triệt nghiêm túc các văn bản của Trung ương, các cấp ủy đảng từ tỉnh đến cơ sở đã triển khai thực hiện nghiêm túc và đồng bộ mọi khâu của công tác cán bộ và đạt được nhiều kết quả, góp phần rất quan trọng cho công tác chuẩn bị nhân sự đại hội Đảng các cấp trên địa bàn tỉnh.
Ở mỗi nhiệm kỳ đại hội, Đảng bộ huyện Duy Xuyên đều xác định chăm lo thực hiện tốt công tác cán bộ là nhân tố đưa huyện phát triển nhanh và bền vững. Ngay đầu nhiệm kỳ 2015 - 2020, Ban Thường vụ Huyện ủy đã tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện công tác quy hoạch cán bộ, theo đúng quy định của Trung ương và chỉ đạo của Tỉnh ủy đối với cấp ủy từ huyện đến cơ sở.
Theo ông Nguyễn Quang Mạnh - Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Duy Xuyên, trên cơ sở quy hoạch đã được xem xét kỹ lưỡng trước khi phê duyệt, Ban Thường vụ Huyện ủy xây dựng kế hoạch cụ thể về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong cả nhiệm kỳ. Đồng thời tăng cường chỉ đạo rà soát, phân loại, đánh giá kết quả hàng năm; bổ sung và đưa ra khỏi quy hoạch đối với từng trường hợp cụ thể một cách công tâm, khách quan, đúng quy trình, quy định. Địa phương luân chuyển 3 đồng chí để dự nguồn và đến nay đã bố trí sắp xếp đúng chức danh theo quy hoạch.
“Từ công tác chuẩn bị nêu trên, việc xây dựng Đề án nhân sự, bố trí, sắp xếp cán bộ cho đại hội Đảng cấp cơ sở và cấp huyện nhiệm kỳ 2020 - 2025 có nhiều thuận lợi. Nhân sự đảm bảo về tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định, có uy tín, trình độ, năng lực nên đại hội Đảng từ cấp cơ sở đến huyện tiến hành bầu cấp ủy, ban thường vụ, bí thư, phó bí thư đủ số lượng, đúng cơ cấu như đề án nhân sự được phê duyệt.
Nhiệm kỳ 2015 – 2020, Tam Kỳ đã chuẩn bị được đội ngũ cán bộ kế cận đủ tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định, chất lượng được nâng lên để giới thiệu ra đại hội cấp cơ sở và Đại hội Đảng bộ thành phố khóa mới.
Ông Nguyễn Hồng Quang - Bí thư Thành ủy Tam Kỳ cho biết, trong nhiệm kỳ qua, Tam Kỳ có hơn 2.300 lượt cán bộ được cử đi đào tạo, bồi dưỡng. Đến nay, tất cả cán bộ chủ chốt xã, phường trên địa bàn đều đủ chuẩn theo quy định. Thành phố cũng luân chuyển 9 đồng chí về đảm nhiệm các chức danh chủ chốt tại địa phương để dự nguồn cán bộ kế cận. Trước đó, nhằm siết chặt kỷ cương trong công tác cán bộ, ngay sau Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ 2015 - 2020, Thành ủy Tam Kỳ ban hành Kế hoạch số 36 về chấn chỉnh đội ngũ cán bộ, tăng cường trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu, thường xuyên kiểm tra giám sát để đảm bảo công tác cán bộ được thực thi tốt, đúng quy định.
Cùng với đó, Tam Kỳ đã triển khai thực hiện nghiêm túc các kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và của Tỉnh ủy về kiểm tra, rà soát, xử lý sai phạm trong công tác cán bộ. Theo ông Nguyễn Hồng Quang, qua kiểm tra, rà soát cho thấy, về cơ bản việc thực hiện các quy trình, thủ tục đề bạt, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, giới thiệu cán bộ ứng cử của địa phương thời gian qua đảm bảo theo quy định. Đối với một số trường hợp có thiếu sót liên quan đến bằng cấp, chứng chỉ, điều kiện, đến ngày 31.12.2019, thành phố đã chỉ đạo bổ sung hoàn chỉnh.
Sau Đại hội lần thứ XII của Đảng, trên cơ sở tổng kết thực tiễn, Trung ương ban hành nhiều nghị quyết, kết luận, quy định, chỉ thị, hướng dẫn đối với công tác xây dựng Đảng, trọng tâm nhất là công tác tổ chức và cán bộ.
Bám sát các quan điểm, nguyên tắc và chủ trương của Đảng, gắn với tinh thần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, quyết liệt và hiệu quả hơn trong công tác cán bộ, Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành nhiều văn bản cụ thể hóa phù hợp với tình hình địa phương nhằm kịp thời tháo gỡ, giải quyết những vấn đề phát sinh từ thực tiễn.
Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy Nguyễn Chín cho biết, Tỉnh ủy đã ban hành 3 nghị quyết chuyên đề về công tác cán bộ; các quy định cụ thể về phân cấp, nội dung, nhiệm vụ và trách nhiệm quản lý cán bộ của từng cơ quan, cấp ủy; các quy định cụ thể về tiêu chuẩn chức danh cán bộ các cấp, cụ thể từng chức danh trong hệ thống chính trị; xây dựng và ban hành cơ bản đầy đủ các quy định, quy trình trong các khâu của công tác cán bộ.
Đặc biệt, cụ thể hóa Quy định 205-QĐ/TW ngày 23.9.2019 của Bộ Chính trị, Tỉnh ủy đã bổ sung, hoàn thiện các quy định, quy chế về công tác cán bộ; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với tăng cường kiểm tra, giám sát và siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong công tác đề bạt, bổ nhiệm cán bộ. Quy trình công tác cán bộ tiếp tục được đổi mới, bảo đảm dân chủ, khách quan, công khai, minh bạch, công bằng, chặt chẽ hơn; đã làm rõ được trách nhiệm của cán bộ, tập thể lãnh đạo của cơ quan tham mưu, đề xuất; trách nhiệm của cán bộ, cơ quan thẩm định, thành viên cấp ủy, cán bộ lãnh đạo và người đứng đầu trong công tác cán bộ.
Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy Nguyễn Chín khẳng định, nhờ thực hiện nghiêm túc và đồng bộ các khâu trong công tác cán bộ nên nhiệm kỳ 2015 - 2020 cơ bản khắc phục được những hạn chế, khuyết điểm, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ các cấp và quyết định chất lượng công tác chuẩn bị nhân sự đại hội đảng bộ các cấp.
“Công tác nhân sự đại hội Đảng các cấp đặc biệt coi trọng phẩm chất, uy tín, kết quả hoạt động trong thực tiễn của cán bộ. Đồng thời rà soát, khảo sát một cách kỹ lưỡng các điều kiện, tiêu chuẩn, lịch sử chính trị và chính trị hiện nay; thực hiện điều chuyển, bố trí lại công tác, đào tạo lại và không giới thiệu những nhân sự tham gia danh sách nhân sự bầu cấp ủy nếu thiếu điều kiện, tiêu chuẩn, vi phạm nghiêm trọng về phẩm chất, đạo đức, lối sống… Đến đầu tháng 8.2020, các tổ chức cơ sở đảng và 22 đảng bộ cấp trên cơ sở đã tổ chức đại hội thành công. Có 5.240 cấp ủy viên được bầu tại đại hội là nhân sự được cấp ủy các cấp chuẩn bị, chỉ có 6 đồng chí được giới thiệu thêm tại đại hội. Kết quả đại hội Đảng cấp cơ sở và cấp trên cơ sở nhận được sự đồng thuận cao trong cấp ủy, cán bộ, đảng viên và Nhân dân” – đồng chí Nguyễn Chín nói.
Cụ thể hóa các quy định của Trung ương về công tác cán bộ, Tỉnh ủy ban hành các quy định cụ thể, kịp thời và chỉ đạo thực hiện nghiêm trong toàn tỉnh. Một trong những khâu hết sức quan trọng của công tác cán bộ ở nhiệm kỳ này Tỉnh ủy hết sức quan tâm là công tác nhận xét, đánh giá cán bộ và được thực hiện theo phương thức mới, chặt chẽ, khách quan, công tâm, thực chất, không né tránh, bao che; đánh giá thông qua nhiều kênh, nhiều cấp, dựa vào dân để đánh giá cán bộ.
Theo Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Lê Văn Dũng, Quảng Nam tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của Trung ương về công tác cán bộ. Trước đây, Nghị quyết 04 của Tỉnh ủy (khóa XXI) về công tác cán bộ của tỉnh có quy định bắt buộc cán bộ sinh sau năm 1975, tức sinh từ ngày 1.1.1976 trở về sau phải có trình độ chuyên môn đại học chính quy. Một vài năm đầu thực hiện gặp khó khăn, nhiều người tập trung đi học sau đại học để đủ chuẩn này. Khi Trung ương ban hành quy định không phân biệt về bằng cấp, Tỉnh ủy đã kịp thời sửa đổi bổ sung nghị quyết này bằng Nghị quyết 15, bỏ quy định nêu trên. Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy không đặt ra tiêu chuẩn nào cao hơn quy định của Trung ương. Ngoài tiêu chuẩn về bằng cấp, trình độ chính trị, khác với những nhiệm kỳ trước, lần này Trung ương cũng quy định, việc rà soát, bổ sung quy hoạch được thực hiện một lần vào quý I hằng năm; tránh được tình trạng tùy tiện trong công tác quy hoạch và bổ nhiệm cán bộ. Rồi quy định phải có quyết định phê duyệt quy hoạch. Trung ương cũng phân cấp mạnh hơn cho cấp dưới. Cấp tỉnh cũng thế, phân cấp, phê duyệt các chức danh chủ chốt của huyện mà thôi. Phân cấp gắn với kiểm tra, giám sát chặt chứ không phải phân cấp như vậy là hết trách nhiệm.
Đây là cơ sở cho việc tuyển chọn cán bộ “trúng và đúng” để đưa vào quy hoạch, tiến hành đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển đào tạo trong thực tiễn. Nhờ đó, Quảng Nam đã chuẩn bị đội ngũ cán bộ từ tỉnh đến cơ sở bài bản, kỹ lưỡng, chặt chẽ, tạo thuận lợi cho công tác tổ chức đại hội Đảng các cấp. Thành công của đại hội Đảng cấp cơ sở và trên cơ sở, cũng chính là chuẩn bị một bước cho nhân sự Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XXII sắp đến.
Có thể thấy, cùng với việc quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, trong nhiệm kỳ này, việc tuyển chọn, tuyển dụng cán bộ được triển khai quyết liệt, dân chủ, khách quan, thông qua nhiều cách làm mới để tuyển chọn được cán bộ có đức, có tài. Đơn cử như việc xét chuyển cán bộ từ viên chức sang công chức, cán bộ công chức cấp xã thành công chức cấp huyện; thi tuyển công chức khối đảng, mặt trận, đoàn thể theo phương thức cạnh tranh toàn tỉnh... được cán bộ, đảng viên và nhân dân đồng tình rất cao.
Nhìn lại kết quả công tác cán bộ của tỉnh ở nhiệm kỳ 2015 - 2020, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Lê Văn Dũng chia sẻ, công tác cán bộ luôn luôn “động” chứ không đóng kín, vậy nên, nhiều nơi làm rất tốt, hệ số quy hoạch đảm bảo theo quy định. Trong quá trình thực hiện quy hoạch, có những trường hợp khi rà soát để xem xét giới thiệu ứng cử hoặc bổ nhiệm thì chưa đảm bảo tiêu chuẩn điều kiện theo các quy định mới của Trung ương nên phải dừng lại. Ví dụ như, làm chủ tịch UBND cấp huyện phải có giữ ngạch chuyên viên chính. Đây cũng là một cái khó, vừa qua có 4 - 5 địa phương bị vướng tiêu chuẩn này. Vậy nên, tỉnh phải có biện pháp xử lý để bảo đảm tuân thủ nghiêm quy định của Trung ương.
Cũng theo đồng chí Lê Văn Dũng, nhiệm kỳ này, trong công tác cán bộ, Đảng ta chỉ đạo rất quyết liệt, chặt chẽ, không du di, né tránh, tuyệt đối không xem xét trường hợp nào khi không đủ tiêu chuẩn, điều kiện. Một số cán bộ mặc dù có trong quy hoạch, có uy tín, năng lực nhưng không thực hiện được theo quy hoạch. Có nghĩa là họ không tham gia nhân sự cấp ủy các cấp trong đại hội vừa qua vì lý do chưa đảm bảo tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định của Trung ương.
“Bám sát tinh thần Chỉ thị 35 của Bộ Chính trị, phát huy dân chủ, đoàn kết thống nhất, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XXI, đã chuẩn bị Đề án nhân sự cho đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XXII hết sức chặt chẽ, kỹ lưỡng, công tâm, khách quan, đúng theo quy trình, quy định, được Bộ Chính trị đánh giá cao” - đồng chí Lê Văn Dũng nói.
Tổ chức bộ máy của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở đã được sắp xếp tinh gọn một bước, phát huy được hiệu lực, hiệu quả sau gần 4 năm triển khai các Nghị quyết Trung ương số 18, 19 (khóa XII) về tinh giản biên chế, tinh gọn bộ máy.
NHÌN TỪ NÔNG SƠN
Sau khi Trung ương ban hành các Nghị quyết 18, 19 (khóa XII) về tinh giản biên chế, tinh gọn bộ máy, Tỉnh ủy kịp thời ban hành Chương trình hành động số 15, Kế hoạch 139 để triển khai thực hiện. Tại Nông Sơn, hầu hết cán bộ, đảng viên, nhân dân đều đồng tình với chủ trương của Đảng về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy. Đa số cho rằng, tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị hiện nay quá cồng kềnh, nhiều tầng nấc, số cán bộ hưởng lương từ ngân sách quá lớn nhưng hiệu quả làm việc chưa đạt yêu cầu. Do đó việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả là một xu thế tất yếu.
Bí thư Huyện ủy Nông Sơn - Thái Bình chia sẻ, qua thực hiện công tác sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, trên địa bàn huyện đã giảm được 1 đơn vị hành chính cấp xã, giảm một phòng chuyên môn cấp huyện, giảm 6 đơn vị sự nghiệp cấp huyện, giảm 6 đơn vị thôn, giảm 6 đơn vị trường học, giảm được 4 tổ chức hội cấp huyện và 17 tổ chức hội cấp xã. Đặc biệt, các xã trên địa bàn huyện đều thực hiện mô hình văn phòng chung. Có 11/29 thôn thực hiện mô hình bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn. “Sau khi tiến hành sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, toàn huyện đã giảm được 45 đầu mối; giảm 13 thủ trưởng cơ quan, đơn vị” - ông Bình cho biết.
Cũng theo ông Thái Bình, các cơ quan, đơn vị sau khi được sáp nhập đã đi vào hoạt động ổn định, phát huy hiệu quả tốt trong công việc. Một vài cán bộ, đảng viên trước đây chưa có sự đồng tình cao trong chủ trương sáp nhập, giải thể nay đã có sự chuyển biến rõ nét trong nhận thức. Tại các cuộc làm việc với lãnh đạo huyện, các địa phương, cơ quan, đơn vị không còn yêu cầu tăng biên chế như trước đây, mà đã tự sắp xếp bố trí công việc cho đội ngũ cán bộ, công chức hiện có để hoàn thành nhiệm vụ.
“Tại nhiều diễn đàn hay hội nghị từ huyện đến cơ sở, vấn đề sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy luôn được cán bộ, đảng viên quan tâm, thảo luận, góp ý… Đó là những tín hiệu hết sức tích cực, cho thấy nghị quyết của Đảng về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị đã thực sự đi vào cuộc sống” - ông Thái Bình nói.
Có thể thấy, trọng tâm của việc triển khai thực hiện các Nghị quyết Trung ương số 18, 19 (khóa XII) thời gian qua là sắp xếp các tổ chức đầu mối trùng lắp về chức năng nhiệm vụ, giảm đầu mối bên trong của các tổ chức trên địa bàn tỉnh. Trong đó, các cơ quan tham mưu giúp việc của Tỉnh ủy đã làm gương, đi đầu thực hiện nhiệm vụ này. Nghị quyết ra đời một năm, các Ban đảng của Tỉnh ủy, Văn phòng Tỉnh ủy được sắp xếp gọn nhẹ, giảm 22 đầu mối bên trong, giảm cấp phó, giảm biên chế và hợp đồng lao động theo Nghị định 68. Từ đó, các cơ quan khối chính quyền, mặt trận, đoàn thể tỉnh và cấp huyện quyết liệt thực hiện chủ trương sắp xếp tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế.
Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy Nguyễn Chín khẳng định, trong nhiệm kỳ qua, Tỉnh ủy đã chú trọng tổ chức thực hiện việc sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế theo tinh thần các Nghị quyết số 18, 19 (khóa XII) và Nghị quyết 39 ngày 17.4.2015 của Bộ Chính trị một cách quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm gắn với cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, nâng cao chất lượng, hiệu quả, hiệu lực hoạt động của các cơ quan, đơn vị. Đến nay, toàn tỉnh sau sắp xếp giảm 2 đơn vị cấp tỉnh, 46 đầu mối cấp phòng; 314 lãnh đạo cấp sở, phòng khối hành chính, chuyên môn, quản lý và 402 công chức; 156 đơn vị sự nghiệp công lập với 236 lãnh đạo; tinh giản được 2.550 viên chức và người lao động; giảm 479 thôn/khối phố; 5.327 người hoạt động không chuyên trách ở xã, thôn/khối phố. Nhìn chung, các cơ quan, đơn vị sau sắp xếp tổ chức bộ máy hoạt động ổn định, hiệu quả công việc được nâng lên...
Theo đồng chí Nguyễn Chín, thời gian tới, toàn tỉnh tập trung sắp xếp bộ máy các cơ quan chuyên trách của Ủy ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội cấp tỉnh, cấp huyện theo Quy định số 212 của Ban Bí thư; sắp xếp bộ máy các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh theo Nghị định 107/2020/NĐ-CP của Chính phủ. Cùng với đó, tiếp tục nghiên cứu sắp xếp lại các đơn vị sự nghiệp công lập, mạng lưới trường học trên địa bàn tỉnh.
Chia sẻ về kết quả thực hiện các Nghị quyết Trung ương số 18, 19 (khóa XII) của địa phương, Bí thư Huyện ủy Thăng Bình - Phan Công Vỹ nói, Thăng Bình định hướng tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính theo tinh thần Nghị quyết số 03 (khóa XXI) của Tỉnh ủy; tổ chức thực hiện tốt cơ chế một cửa, một cửa liên thông đảm bảo tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, phù hợp. Hoàn thiện đề án vị trí việc làm, kiên quyết thực hiện tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức theo đề án vị trí việc làm.
“Sắp xếp, tổ chức lại các đơn vị sự nghiệp công lập theo hướng tinh gọn, có cơ cấu hợp lý để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương theo hướng giảm mạnh đầu mối, khắc phục tình trạng manh mún, dàn trải và trùng lắp; tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, viên chức” - ông Vỹ nói.