Công tâm mới có công bằng

Tổng kết là dịp để nhìn nhận, đánh giá lại những việc gì đã làm được, những khiếm khuyết tồn tại, đưa ra kết luận các điều kiện, nguyên nhân thành, bại và kế tiếp là đề ra chương trình, phương hướng cho năm tới. Vì vậy, tổng kết không thể thiếu được của các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp...

Có nhiều cuộc tổng kết đã làm sáng tỏ không ít vấn đề quan trọng như: động viên kịp thời yếu tố, vai trò của từng người đối với nhiệm vụ được giao, thấy rõ nguyên nhân vì sao năng suất, chất lượng, hiệu quả chưa đạt như mong muốn… từ đó có biện pháp cụ thể để khắc phục.

Trên thực tế cũng có không ít hội nghị tổng kết quá sa đà về hình thức, nghèo nàn, khô cứng về nội dung, chậm đổi mới về phương pháp tổ chức, vẫn đi theo lối mòn là xây dựng báo cáo lê thê, dài dòng về kể lể.

Người đứng trên bục đọc, người ngồi dưới... dò theo. Cũng có đơn vị, địa phương lại làm báo cáo theo kiểu rập khuôn, đọc tại hội nghị tổng kết năm nào cũng được, bởi nhân viên tham mưu, trợ lý cứ gõ chuột tìm các báo cáo cũ rồi chỉnh sửa sơ sơ, đưa số liệu, thiếu tư duy, nhận xét, đánh giá chung chung, kém chất lượng. Những hội nghị như thế không chỉ gây lãng phí tài chính mà còn làm mất thời gian của nhiều người.

Đi đôi với việc tổng kết của tập thể thì cá nhân cũng phải tự đánh giá, kiểm điểm trong năm qua mình làm được những gì? Mặt nào còn còn hạn chế, thiếu sót để tập thể góp ý. Việc kiểm điểm tuy đã được quy định từng bước, song có lúc, có nơi lại làm không đồng đều. Có địa phương thì qua loa, đại khái, có đơn vị lại căng thẳng, nặng nề, phê bình theo kiểu quy chụp, ganh ghét, thiếu tính xây dựng.

Căn bệnh chủ quan, bảo thủ còn lấn át không ít người nên từ đó chỉ thấy cá nhân mình thì có nhiều mặt mạnh và ưu điểm hơn người khác, trái lại khuyết điểm của người khác thì nhiều hơn mình. Rồi cũng không hiếm người có thái độ cực đoan, lấy vũ khí phê bình để bài xích, đả kích nhằm triệt hạ uy tín người mà mình chẳng ưa thích.

Cũng không thiếu cuộc họp kiểm điểm thì lại đưa ra toàn những lời lẽ vuốt ve, nhất là kiểm điểm đối với cấp trên. Với lối phê bình không công tâm, thiếu trung thực bằng những lời khen tràn lan để lấy lòng vô cùng tai hại, khiến cho người được góp ý cứ tưởng những việc mình làm đã có sự đồng tình, hưởng ứng của tập thể, không nhận thấy nhược điểm để tự khắc phục mà sẽ bước dần tới nấc thang kiêu ngạo, tự mãn.

Cũng có người luôn lấy phương châm im lặng là vàng, mình không soi mói, “bới lông, tìm vết”  người khác thì họ cũng sẽ không đụng chạm đến mình.

Lại có cuộc họp góp ý với nhau thì toàn bằng các cụm từ hoa mỹ nhưng ẩn sâu là những con sóng ngầm dữ dội. Bằng chứng là đến khi bỏ phiếu kín để bầu chọn các danh hiệu thi đua thì lại gạch, xóa vô tội vạ. Những bộc lộ như thế rõ ràng việc kiểm điểm, phê bình chỉ bằng mặt mà không bằng lòng.

Để tổng kết, đánh giá, bình chọn các danh hiệu có kết quả, thực sự là động lực thúc đẩy phong trào thi đua trong lao động sản xuất thì trước hết phải thay đổi cách tổng kết, kiểm điểm, phân loại. Người đứng đầu cơ quan, đơn vị phải công tâm trong việc đánh giá thành tích của tập thể cũng như cá nhân, tự giác nhận các danh hiệu thi đua phù hợp với kết quả công tác, phẩm chất của mình thì việc tổng kết, kiểm điểm mới có tác dụng.