Cù lao đối diện khó khăn

Lượng khách tham quan gia tăng đột biến đã khiến Cù lao Chàm đối mặt với khó khăn trong việc bảo đảm sự hài hòa giữa phát triển du lịch và bảo vệ môi trường sinh thái.

“Trở tay không kịp”

Lượng khách tham quan Cù  Lao Chàm tăng đột biến nhiều năm nay. Nếu như năm 2008 chỉ có khoảng 30.000 lượt khách đến thì năm 2012 đã tăng vọt lên 105.000 lượt khách tham quan. Số lượng khách tăng nhanh đã đẩy áp lực mạnh mẽ lên việc bảo tồn khu dự trữ sinh quyển này. Theo quy hoạch, hạ tầng lưu trú của đảo chủ yếu là homestay, lều trại, không đầu tư khách sạn, nhà nghỉ cao tầng để tránh phá vỡ cảnh quan thiên nhiên. Điều này đã khiến nhu cầu lưu trú của khách trở nên quá tải vào mùa cao điểm. Sự phát triển nóng cũng đã tạo ra lỗ hổng trong quản lý các hoạt động vận chuyển, kinh doanh lữ hành từ Hội An ra đảo và ngược lại. Kết quả kiểm tra 27 đơn vị đăng ký tổ chức tour tham quan đảo này (7 quốc tế, 18 nội địa và 2 văn phòng đại diện) cho thấy nhiều đơn vị không có chức năng kinh doanh lữ hành nhưng vẫn bán tour cho khách, không mua bảo hiểm du lịch cho khách, thiếu hướng dẫn viên, không khuyến cáo du khách có bệnh án về tim mạch không nên tham gia tour lặn biển và tàu thuyền chở khách đậu đỗ không đúng nơi quy định… Ông Trương Văn Bay, Phó Chủ tịch UBND TP.Hội An nói: “Theo quy định tất cả ca nô, tàu thuyền tham gia vận chuyển khách du lịch phải có lịch trình cụ thể và đón đỗ khách tại những cầu cảng cố định. Tuy nhiên do du lịch Cù Lao Chàm phát triển nhanh quá nên chính quyền vẫn chưa thể giám sát quản lý hết được”.

Khách đổ bộ lên Cù lao Chàm.

Lượng khách “quá tải” nên nguồn thực phẩm hải sản cung cấp cho du khách tại Cù Lao Chàm ngày càng trở nên khan hiếm và đối diện với nguy cơ cạn kiệt. Lượng hải sản phải vận chuyển ngược từ đất liền ra, từ bán đảo Sơn Trà (Đà Nẵng) vào, nhưng vẫn không đủ để tiêu thụ. Ông Bay cho rằng, du khách tăng quá nhanh nằm ngoài dự đoán của thành phố, đến mức “chính quyền trở tay không kịp” dù trước đó Thành ủy đã có nghị quyết về phát triển du lịch tại Cù Lao Chàm với những chiến lược cụ thể nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững và hài hòa giữa du lịch và bảo tồn môi trường sinh thái biển đảo.

 Phát triển có chọn lọc

Lượng khách gia tăng sẽ tạo động lực góp phần cải thiện sinh kế người dân. Theo ông Trương Văn Bay, phát triển du lịch Cù lao Chàm không chỉ làm thay đổi cuộc sống người dân mà còn vì chiến lược chung hướng về biển đảo quốc gia. Đề án Phát triển du lịch Cù Lao Chàm giai đoạn 2013 - 2015 đã trình HĐND thành phố xem xét thông qua. Dự kiến đến năm 2015 sẽ có khoảng 150 - 200 nghìn lượt khách đến Cù Lao Chàm. Ông Bay nói, để giải bài toán phát triển và bảo tồn, kế hoạch thành lập bến thủy nội địa, quy hoạch lại bến cảng đậu thuyền tại Cửa Đại, đầu tư các bến đỗ khách vệ tinh (ngoài cảng chính) tại Cù Lao Chàm, ban hành và thực hiện quy định về nơi trả khách và neo đậu tàu thuyền tại Cù Lao Chàm theo quy định; liên kết với đội tàu đánh bắt hải sản Hội An và nơi khác cung cấp thực phẩm, hải sản cho đảo… sẽ được thực thi

Ông Hồ Tấn Cường, Phó Giám đốc Sở VH - TT &DL nói du khách tăng cao là điều đáng mừng, nhưng nếu thiên nhiên bị tàn phá, dịch vụ không theo kịp nhu cầu và người dân không được hưởng lợi thì sẽ không thể nào phát triển bền vững. Theo ông Cường, đã đến lúc cần có những quy hoạch phân bổ lại các dịch vụ trên đảo. Từ số lượng hộ làm homestay, vận chuyển, cung cấp dịch vụ, quản lý giá cả… để tránh trình trạng tự phát, cạnh tranh không lành mạnh. Mặt khác, cần nâng giá một số dịch vụ nhất định, chọn lọc những khách hàng cao cấp để hạn chế số lượng du khách ra Cù Lao Chàm nhằm bảo vệ nguồn thủy hải sản vùng này. “Một khách cao cấp ra Cù Lao Chàm ăn một con ốc hương nhưng chi tiêu 100 nghìn đồng/ngày, tốt hơn 2 khách ăn 2 con ốc nhưng chỉ chi tiêu 50 nghìn/người trong ngày” - ông Cường ví von.

VĨNH LỘC