Công ty TNHH Một thành viên Phát triển hạ tầng Khu công nghiệp Chu Lai (CIZIDCO) là doanh nghiệp 100% vốn nhà nước. Công ty được giao làm chủ đầu tư cả 3 Khu công nghiệp lớn, quy mô 800ha.
Để đẩy mạnh thu hút đầu tư trong và ngoài nước vào khu công nghiệp (KCN) giai đoạn mới, cần tháo gỡ những nút thắt về công tác tái định cư, bồi thường giải phóng mặt bằng (BT-GPMB).
Từ KCN Bắc Chu Lai
KCN Bắc Chu lai tọa lạc tại xã Tam Hiệp, huyện Núi Thành có tổng diện tích 361,4ha. Trong đó, giai đoạn 1 có diện tích gần 177ha đã thực hiện xong BT-GPMB. Hiện nay Công ty CIZIDCO đang tiếp tục thực hiện giai đoạn 2, diện tích 185,4ha.
Đến nay, công ty đã BT-GPMB được khoảng 134ha; trong đó với diện tích 61,8ha dự kiến UBND tỉnh Quảng Nam thu hồi, bàn giao cho Công ty CP ô tô Trường Hải để mở rộng dự án KCN Cơ khí ô tô THACO, công ty đã BT-GPMB được 23,5ha.
Diện tích còn lại 38,3ha công ty đã tạm dừng việc BT-GPMB, lập thủ tục điều chỉnh giảm diện tích theo chỉ đạo của UBND tỉnh. Đối với phần diện tích 122,7ha, hiện còn 9,2ha đất phải BT-GPMB, Công ty CIZIDCO đang lập thủ tục để triển khai dứt điểm và hoàn thành trong năm 2024.
Bên cạnh kết quả đạt được, công tác BT-GPMB vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc. Cụ thể, về bồi thường đất công ích: Trong phạm vi 9,2ha đang thực hiện BT-GPMB, có 38 thửa đất với diện tích hơn 26.960m2 thuộc đất công ích đang được người dân sử dụng và canh tác ổn định. Thế nhưng, theo quy định của pháp luật thì đối với phần đất này người dân sẽ không được bồi thường về đất.
Đến nay, việc đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật KCN Bắc Chu Lai (giai đoạn 2) đã đi vào giai đoạn gấp rút. Do vậy, UBND huyện Núi Thành và các cơ quan chức năng cần khẩn trương xem xét, sớm có chỉ đạo để giải quyết vướng mắc dứt điểm đất công ích và đẩy nhanh phê duyệt phương án bồi thường, bố trí tái định cư cho người dân sớm bàn giao đất cho dự án.
Tháo nút thắt cho KCN Tam Thăng
Tổng diện tích KCN Tam Thăng hơn 197ha thuộc xã Tam Thăng (TP.Tam Kỳ). Đến nay, Công ty CIZIDCO đã BT-GPMB được 159,29ha và tiếp tục triển khai khoảng 20% diện tích còn lại (38,3ha). Trong 38,3ha này chủ yếu bồi thường về đất nông nghiệp, đất ở (đất trồng cây lâu năm, đất vườn, đất ao), bố trí tái định cư cho khoảng 100 hộ và di dời 1.500 mồ mả các loại.
Đến nay, đã phê duyệt được 7 phương án bồi thường với tổng số 809 mộ, chi tiền cho 696 chủ mộ và đã di dời được 511 mộ. Tuy nhiên, một số hộ dân có ý kiến giá bồi thường đối với các mộ đất còn thấp, không đủ chi phí để xây cất mộ tại khu cải táng mới của xã.
Đồng thời, khu cài táng đám ông Kế và rừng ông Trà cốt nền thấp nên chưa di dời đến, cần phải nâng cấp để tránh ngập úng. Việc này, Công ty CIZIDCO đã tích cực phối hợp với UBND xã Tam Thăng hỗ trợ phương tiện vận chuyển đất đắp cho người dân để đẩy nhanh tiến độ bồi thường.
Về phạm vi đất nông nghiệp 11ha, đến nay đã thực hiện xác nhận nguồn gốc đất 12 đợt, với diện tích 4,8ha. Vướng mắc nhất là hiện trạng sử dụng đất của người dân còn nhiều trường hợp không khớp với hồ sơ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, dẫn đến việc xác định nguồn gốc đất gặp khó khăn. Nhất là chưa có đơn giá đất cụ thể nên chưa có cơ sở để lập phương án bồi thường.
Về đất ở, nhà ở, Công ty CIZIDCO đã kiểm kê xong 23 thửa đất với diện tích 4,2ha và đang tiếp tục triển khai thực hiện BT-GPMB đối với diện tích còn lại. Tuy nhiên, hiện cũng chưa có đơn giá đất cụ thể nên chưa có cơ sở để lập phương án bồi thường.
Ngoài ra, các trường hợp tồn tại khác như: trường hợp 5 hộ có nhà ở, đã có quyết định phê duyệt phương án bồi thường vào cuối tháng 11/2017, tuy nhiên thời điểm đó chưa có đủ quỹ đất để TĐC nên tạm dừng cho đến nay.
Mới đây, Trung tâm phát triển quỹ đất TP.Tam Kỳ đã có báo cáo số 639 ngày 24/4/2024 về các nội dung tồn tại và đề xuất UBND TP.Tam Kỳ xem xét, báo cáo Sở TN-MT tham mưu UBND tỉnh cho ý kiến chỉ đạo để thực hiện đối với các trường hợp còn lại này nhưng đến nay vẫn chưa có văn bản hướng dẫn của cấp trên.
Tạo bứt phá mới
Đối với KCN Tam Thăng mở rộng có tổng diện tích 242ha tại xã Bình Nam, Thăng Bình, tổng mức đầu tư 768 tỷ đồng, Công ty CIZIDCO được Thủ tướng Chính phủ giao làm chủ đầu tư vào tháng 1/2022.
Hơn 2 năm qua, Công ty CIZIDCO đã thực hiện BT-GPMB xong 45ha trong phạm vi 50,1ha thu hồi đất (đợt 1), di dời 321 mồ mả... Phần điện tích còn lại 5,1ha chưa được phê duyệt, do vướng mắc như KCN Bắc Chu Lai, KCN Tam Thăng trong xác định giá đất, thừa kế, đất 5%, các thửa chồng lấn với KCN Tam Thăng 2...
Ngoài ra, do phải thực hiện điều chỉnh Giấy chứng nhận đầu tư dự án để có cơ sở thực hiện việc giao đất, cho thuê đất theo tiến độ, đảm bảo quy định hiện hành nên việc hoàn thành các thủ tục thuê đất kéo dài.
Hiện nay, UBND tỉnh đã bàn giao về Ban Quản lý các Khu kinh tế và KCN tỉnh Quảng Nam diện tích 10,35ha/45ha đã bồi thường. Tuy nhiên, do chưa có đơn giá đất cụ thể nên Ban Quản lý các Khu kinh tế và KCN tỉnh chưa đồng ý Công ty CIZIDCO thuê. Do đó, Công ty CIZIDCO chưa thể cho nhà đầu tư (Tập đoàn Hyosung) thuê lại đất, điều này ảnh hưởng đến cơ hội thu hút đầu tư vào KCN.
Ông Nguyễn Vĩnh Dương - Phó Giám đốc Công ty CIZIDCO nhìn nhận, tiến độ BT-GPMB tại các dự án trong KCN Tam Thăng mở rộng đã được thực hiện quyết liệt nhưng việc giải quyết các vướng mắc còn chậm.
Việc phê duyệt dự án chưa hoàn thành do phải thẩm định ở nhiều cơ quan chức năng, việc thẩm định tổng mức đầu tư dự án kéo dài do liên quan đến việc xác định nguồn vốn đầu tư của dự án; việc giải quyết các tồn tại trong phạm vi 50,1ha chưa đạt yêu cầu.
Nguyên nhân khách quan là phải thực hiện nhiều hồ sơ thủ tục liên quan đến thừa kế; đất công ích, đất chưa có đơn giá bồi thường, đất không đủ điều kiện bồi thường, đất chồng ranh giới; hồ sơ trích đo 89,5ha chưa đảm bảo yêu cầu.
Bên cạnh đó, việc triển khai các hồ sơ, thủ tục liên quan đất đai, tái định cư, BT-GPMB sắp tới cũng sẽ bị ảnh hưởng do phải chờ các cơ quan chức năng chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện theo Luật Đất đai mới có hiệu lực từ ngày 1/8/2024.
Từ nay đến cuối năm 2024, Công ty CIZIDCO quyết tâm tạo bứt phá để hoàn thành các công việc trọng tâm như hoàn thành BT-GPMB 50,1ha. Phê duyệt bản đồ, triển khai các thủ tục bồi thường phạm vi 89,5ha; hoàn thành phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi.
Phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu, triển khai lựa chọn nhà thầu, thi công rà phá bom mìn. Đồng thời thực hiện khảo sát, lập và trình phê duyệt hồ sơ thiết kế bảo vệ thi công đợi 1 khoảng 130ha; hoàn thành việc điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư KCN Tam Thăng mở rộng; thỏa thuận MOU và dự thảo Hợp đồng thuê lại đất với Công ty Hyosung; lập hồ sơ bổ sung ngành nghề vào KCN Tam Thăng mở rộng...
Tính đến ngày 30/6/2024, 3 KCN do Công ty CIZIDCO làm chủ đầu tư đã thu hút được 55 dự án đầu tư. Trong đó, có 25 dự án trong nước với tổng vốn đăng ký gần 4.577 tỷ đồng; 30 dự án FDI với tổng vốn đăng ký là 758,5 triệu USD.
Tập đoàn Hyosung, Hàn Quốc là nhà đầu tư lớn nhất có tổng vốn đăng ký 445 triệu USD với 2 dự án đầu tư: Nhà máy sản xuất vải túi khí ô tô (35 triệu USD); Nhà máy sản xuất sợi vải mành (410 triệu USD) tại KCN Tam Thăng và KCN Tam Thăng mở rộng, quy mô hơn 80ha.