"Cuộc chiến" vàng tặc ngày cuối năm

(QNO) - Một chiến dịch tấn công đối tượng khai thác khoáng sản trái phép đang được các ngành chức năng triển khai trên phạm vi quy mô rộng và phần nào giảm nhiệt ở các “tọa độ nóng”.

Đoàn truy quét tiếp cận vào Khu bảo tồn thiên nhiên sông Thanh.

Bí mật

Cán bộ, chiến sĩ thuộc Công an huyện Phú Ninh và xã Tam Lãnh hơn một tuần nay đã thay nhau bảo vệ khu vực khai thác của nhà máy vàng Bồng Miêu. Dù đã hoạt động trở lại từ cuối năm 2014, nhưng nhà máy này ngoài gặp khó khăn về hoạt động sản xuất, kinh doanh còn đối diện với việc mất an ninh trật tự do tình trạng khai thác trái phép.

Hàng loạt địa điểm nóng bóng, “đóng đô” liên tục của vàng tặc đã bị truy quét rốt ráo. Đồi Sim, Suối Tre, Núi Kẽm, Ngách Chụm, Nhà máy Đỏ, Bãi Thầu đâu, Cửa lò 10, sông Bồng Miêu - Nhà Thùng, Hố Gần, Thác Trắng, khu vực giáp ranh cầu Quế Phương... những ngày qua náo loạn bởi những cuộc ruột đuổi của lực lượng chức năng. Công an huyện Phú Ninh cho biết, thời điểm giáp tết, đơn vị phối hợp với các ngành hữu quan phá hủy 86 lán trại, 475 bao xái quặng, 73 thùng nước và hóa chất, hơn 5m3 gỗ các loại dùng để chằng chống hầm lò và dựng lều, lán trại; làm mất tác dụng 29 máy nổ, 29 cối xay, 21 cối dập, 9 máy phát điện và máy bơm nước; tạm giữ  15 mô tô, xe máy các và đẩy đuổi gần 200 người ra khỏi khu vực khai thác vàng trái phép.

Trong khi đó, tại huyện Phước Sơn, lực lượng công an và Phòng Tài nguyên - môi trường huyện thâm nhập vào các xã Phước Hòa, Phước Hiệp, Phước Lộc, Phước Thành và Phước Đức. Ở “thánh địa vàng” Phước Lộc, từ nguồn tin quần chúng báo, lực lượng bí mật tiếp cận khu vực cầu Ván, xã Phước Lộc. Tại đây, một đường hầm chính đã mở sâu, dưới lòng đất vô số hang ngách mở chi chít như … bàn cờ và còn nguyên thiết bị, công nghệ lọc vàng, cho thấy thời gian hoạt động dài, đối tượng không hề tỏ ra sợ sệt. Mở rộng địa bàn sang bãi Thông, xã Phước Lộc, quá trình tận thu lòng đất trở nên trắng trợn và quy mô hơn với các thiết bị máy móc trị giá hàng trăm triệu đồng. Cho nên đoàn kiểm tra địa phương đã yêu cầu chủ bãi giữ nguyên hiện trạng, bắt buộc toàn bộ phu vàng ra khỏi rừng, chờ chỉ đạo giải quyết của chính quyền.

Theo lãnh đạo xã Phước Đức, trong đợt truy quét tháng 1, địa bàn còn 3 xe múc chuyên tham gia khai thác vàng trái phép vùng ranh giới với huyện Nam Giang. Ông Trần Văn Hạ - Phó Trưởng phòng Tài nguyên - môi trường huyện Phước Sơn khẳng định, khó có thể dẹp hết và truy quét tất các các “điểm nóng” khoáng sản. Tuy nhiên, chuyến ra quân trước tết, đoàn kiểm tra phá hủy hàng chục lán trại, làm mất khả năng vận hành của máy móc, phương tiện tận thu vàng. “Trong khi tuyên chiến với giới thổ phỉ, chúng tôi bất ngờ phát hiện tình trạng phá rừng nghiêm trọng khu vực giáp ranh cầu Mò O đến hầm đường Đông Trường Sơn. Vụ việc đã báo cáo lên cấp trên chờ xử lý” - ông Hà nói.

Một hầm lò trái phép ở khu vực núi Kẽm (Bồng Miêu, Tam Lãnh, huyện Phú Ninh).

Sai phạm hàng loạt

Năm 2015, nhiều doanh nghiệp khai khoáng đã hết thời hạn ghi trong giấy phép những vẫn lén lút hoạt động. Sau khi kiểm tra 12 doanh nghiệp khai thác vàng, đoàn kiểm tra liên ngành của huyện Phước Sơn đánh giá, ngoại trừ Công ty CP SSG đóng mỏ hoàn toàn, còn lại hầu hết các đơn vị đều duy trì sản xuất. Đáng nói, bãi G18 - nơi Công ty Trường Sơn đóng chân có gần 100 công nhân, người lao động tham gia đào vàng; bãi 234 xã Phước Thành có 16 phu vàng. Một tổ 17 lao động (trong đó có 11 người không đăng ký tạm trú tại địa phương) của Công ty TNHH Hữu Minh vẫn ngày đêm tận thu vàng bằng công nghệ thiết bị hiện đại, bất chấp chỉ đạo của UBND tỉnh là các doanh nghiệp chỉ được phép huy động dưới 10 lao động để bảo vệ tài sản nhà máy.

Theo ông Trần Văn Hạ, quanh khu vực nhà máy đồng thời cũng là địa điểm khai thác trái phép. Cái khó là ngành chức năng không thể đập phá các loại máy móc tài sản lớn. Văn bản chỉ đạo trước đây của UBND tỉnh quy định thẩm quyền đập phá phương tiện tài sản lớn chỉ có hiệu lực trong vòng 1 năm nên địa phương rất cân nhắc giải quyết. Điển hình tại xã Phước Hiệp đến nay vẫn chưa thể xử lý được 2 xe múc xâm hại tài nguyên. Cũng theo ông Hạ, ngành tài nguyên huyện chính thức đề nghị với UBND huyện chỉ đạo công an kiểm tra đột xuất về người lao động nước ngoài tại các bãi vàng của Công ty TNHH Hữu Minh, G18 và Công ty 6666. 

Đốt phá dụng cụ khai thác trái phép tại hiện trường.

Ông Bùi Văn Ba - Trưởng phòng Khoáng sản (Sở Tài nguyên - môi trường) cho biết, chỉ cần nhận được tin báo là tổ kiểm soát khoáng sản cơ động ở các địa phương sẽ lập tức tiếp cận hiện trường, cho dù trong ngày nghỉ tết. Không ít địa bàn “nóng” đã im ắng và đối tượng trái phép bị tổn thất nặng về tài sản. “Chiến dịch truy quét sẽ tiếp tục kéo dài đến sau Tết Nguyên đán. Các địa phương cũng đã huy động chiến sĩ công an hỗ trợ bảo vệ cho hai nhà máy khai thác vàng Bồng Miêu và Phước Sơn. Một số điểm được chốt chặn, khoanh vùng đặt trong tình trạng  “nội bất xuất, ngoại bất nhập”.

TRẦN HỮU