Cuộc trùng phùng của những người con đất Quảng xa quê

Chương trình gặp mặt truyền thống kỷ niệm 70 năm cán bộ, bộ đội, học sinh Quảng Nam tập kết ra miền Bắc (10/1954 - 10/2024) do Hội đồng hương Quảng Nam tại TP.Hà Nội tổ chức với sự tham dự của các đồng chí: nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc; Nguyễn Đức Hải - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội; Thiếu tướng, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Văn Trí - Trưởng ban liên lạc Hội đồng hương Quảng Nam tại Hà Nội. Về phía tỉnh Quảng Nam có đồng chí Lê Văn Dũng - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh cùng các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy, lãnh đạo HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh.

Xúc động ngày gặp lại

Buổi gặp mặt diễn ra tại Trung tâm Hội nghị quốc tế (Ba Đình, Hà Nội). Chương trình lễ chính thức theo kế hoạch bắt đầu vào 9 giờ, tuy nhiên nhiều bà con đồng hương đã tranh thủ đến sớm để được gặp mặt, hàn huyên.

Ông Huỳnh Thạch (con của chí sĩ cách mạng Huỳnh Lắm, quê ở phường Cẩm Phô, TP.Hội An) cùng vợ đến dự buổi gặp mặt từ khá sớm. Ông là một trong hàng nghìn học sinh, sinh viên Quảng Nam xuống tàu tập kết ra miền Bắc cách đây tròn 70 năm. Lúc đó ông là một thiếu niên 14 tuổi. “Năm đó tôi và em gái cùng đoàn học sinh Quảng Nam xuống tàu ở cảng Quy Nhơn để ra miền Bắc. Hồi đó còn nhỏ, trên tàu, anh em tôi ôm nhau khóc vì nhớ quê hương, nhớ bố mẹ, phần vì sợ do lên tàu gặp sóng to” - ông Thạch nhớ lại.

Ra miền Bắc, ông Thạch được Đảng, Nhà nước tạo điều kiện cho đi học tập ở nước ngoài, sau đó về nước công tác rồi lập gia đình sinh sống tại Thủ đô Hà Nội. Ông tâm sự: “Không cò gì hạnh phúc bằng khi hôm nay tôi còn được sống, được gặp được lại bạn bè, bà con đồng hương. Tôi rất phấn khởi và tự hào về quê hương Hội An, Quảng Nam của mình”.

Đọc diễn văn tại buổi gặp mặt, Thiếu tướng, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Văn Trí - Trưởng ban liên lạc Hội đồng hương Quảng Nam tại Hà Nội đã ôn lại chặng đường 70 năm lịch sử cán bộ, bộ đội, học sinh Quảng Nam tập kết ra miền Bắc.

“Bảy mươi năm đã trôi qua kể từ ngày Hiệp định Giơ-ne-vơ được ký kết năm 1954, đất nước tạm thời bị chia cắt làm hai miền Nam - Bắc, dân tộc Việt Nam trải qua một bước ngoặt lịch sử lớn, ghi đậm dấu ấn không thể nào quên.

Hàng nghìn cán bộ, bộ đội, học sinh xứ Quảng chia tay người thân tập kết ra miền Bắc. Thật bùi ngùi xúc động khi nhớ về cuộc chia tay lịch sử năm ấy với lời hẹn sau hai năm sẽ trở về.

Nhưng có ai ngờ, đó là cuộc chia ly suốt 21 năm trường kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, cho đến ngày 30 tháng 4 năm 1975 miền Nam mới được giải phóng hoàn toàn, đất nước thống nhất, non sông thu về một dải” - Thiếu tướng Nguyễn Văn Trí mở đầu bài diễn văn.

Theo Thiếu tướng Nguyễn Văn Trí, từ những ngày đầu tập kết ra miền Bắc, những người con xứ Quảng đã được Đảng, Nhà nước, nhân dân miền Bắc nói chung và nhân dân Thủ đô nói riêng yêu thương, đùm bọc, giáo dục, bố trí công tác, tạo điều kiện thuận lợi để hoàn thành tốt nhiệm vụ với Tổ quốc, với Thủ đô và với quê hương.

70 năm qua, nhiều cán bộ, bộ đội, học sinh Quảng Nam đã trưởng thành và thành danh trên đất Thủ đô, có nhiều người là lãnh đạo Đảng và Nhà nước, lãnh đạo các ngành và địa phương; các tướng lĩnh, sĩ quan cao cấp; các nhà khoa học đầu ngành ở nhiều lĩnh vực, các văn nghệ sĩ, nhạc sĩ, họa sĩ, nhà báo nổi tiếng, nhiều doanh nhân tài ba… Nhiều người đã trở thành anh hùng lực lượng vũ trang, anh hùng lao động, góp phần làm rạng danh quê hương, đất nước.

Quê hương luôn ở trong tim

Trung tá Nguyễn Văn Nghiêm (quê xã Duy Thành, Duy Xuyên) năm nay tròn 90 tuổi đời và 68 năm tuổi Đảng. Ông cho rằng, buổi gặp mặt nhân kỷ niệm 70 năm cán bộ, học sinh, sinh viên Quảng Nam tập kết ra miền Bắc là sự kiện vô cùng ý nghĩa, giúp gợi lại những kỷ niệm không thể nào quên trong tiềm thức của bà con đồng hương Quảng Nam.

Ông tâm sự, cuộc đời ông có 4 lần khóc không bao giờ quên, trong đó có lần khóc khi chia tay gia đình bà con xứ Quảng xuống tàu tập kết ra Bắc. Mặc dù xa quê từ nhỏ nhưng trong tim luôn nhớ về quê hương Quảng Nam.

“Mỗi người sinh ra ai cũng có một quê hương, chính quê hương đó là nơi chôn rau cắt rốn, nơi nuôi dưỡng ta lớn khôn thành người, dù đi đâu, ở đâu, ai cũng nhớ đến quê hương. Vì đó là cội nguồn của dòng họ, của gia đình...” - ông Nghiêm bộc bạch.

GS-TSKH.Đặng Huy Huỳnh (người con quê hương Đại Lộc) cho biết, dẫu rằng qua 70 năm, so với lịch sử thì không dài nhưng với đời người thì đáng suy ngẫm.

“Mặc dù trải qua 70 năm sống xa quê hương, nhưng tâm hồn của những người con Quảng Nam vẫn luôn tưởng nhớ đất mẹ thiêng liêng, đất mẹ Quảng Nam anh hùng... Đó là động lực lớn để nhắc nhở bà con Quảng Nam xa quê hương luôn phấn đấu rèn luyện, tu dưỡng học tập, cống hiến, sống vui, sống khỏe, sống có ích để mãi mãi xứng đáng và tự hào là những người con của xứ Quảng thân yêu, mảnh đất đã trải qua gần 600 năm (1471 - 2024) luôn kiên cường bảo vệ Tổ quốc, xây dựng và phát triển” - GS-TSKH.Đặng Huy Huỳnh chia sẻ.

Theo Thiếu tướng, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Văn Trí, sau năm 1954, trước nguyện vọng chính đáng về tình cảm của những người con xa quê, tổ chức đồng hương của tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng ở Thủ đô đã được hình thành.

Hiện nay, đồng hương Quảng Nam tại Hà Nội gồm ban liên lạc đồng hương tỉnh và 8 đầu mối trực thuộc. Trong nhiều năm qua, hoạt động của ban liên lạc tỉnh và các huyện đã phát huy vai trò cầu nối giữa bà con đồng hương với quê hương. Ban liên lạc đồng hương tỉnh đã tổ chức xuất bản cuốn sách “Người Quảng Nam ở Thủ đô Hà Nội” với 3 tập.

Trong 5 năm qua (2019 - 2024), mặc dù chịu nhiều ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 nhưng các hoạt động của hội đồng hương vẫn duy trì tốt với nhiều hoạt động ý nghĩa hướng về quê hương như xây dựng quỹ hỗ trợ đồng hương, sinh viên Quảng Nam ở Hà Nội trong đại dịch COVID-19; hỗ trợ học bổng cho trẻ em nghèo hiếu học, khám chữa bệnh, cấp phát thuốc miễn phí; xây dựng nhà tình nghĩa tại các huyện Nông Sơn, Trà My, Phước Sơn…