Đã có cách thu hồi nợ ứng

Các cơ quan quản lý đã xác định cụ thể số dư nợ và nhà thầu nợ tạm ứng kể từ năm 2004 - 2010. Hiện chính quyền, chủ đầu tư đã đẩy nhanh tiến trình siết chặt quản lý, thu hồi nợ và bước đầu đã có những tín hiệu khả quan.

Tín hiệu khả quan

Ông Lê Phước Hoài Bảo - Giám đốc Sở KH&ĐT cho hay, tổ công tác và bộ phận giúp việc (do UBND tỉnh thành lập) đã xác định chi tiết nguyên nhân số dư, nhà thầu tạm ứng từ năm 2010 trở về trước. Hầu hết chủ đầu tư và nhà thầu đã cam kết hoàn ứng, xử lý các khoản nợ này ngay trong năm 2016. Trong danh sách nợ đọng khoảng 34,3 tỷ đồng này (tính đến cuối tháng 4.2016), dư nợ của các địa phương chỉ chiếm 6,1 tỷ đồng (riêng dự án đường ô tô đến trung tâm xã Trà Tập - Nam Trà My có dư nợ 2,6 tỷ đồng), số còn lại 28,3 tỷ đồng thuộc dư nợ của 5 đơn vị khối ngành, trong đó “quán quân” là Ban Quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai (bao gồm cả Công ty CP Đầu tư & phát triển Kỳ Hà - Chu Lai) của 23 dự án khoảng 27,8 tỷ đồng. Sau các cuộc làm việc trực tiếp với chủ đầu tư, nhà thầu trong vòng 2 tháng qua, số nợ của Công ty CP Vinaconex 25 (dự án nhà máy Sporteam Corporation tại Khu công nghiệp Thuận Yên), Trường Chính trị và Ban Quản lý dự án cải thiện môi trường đô thị Tam Kỳ (dự án cải thiện môi trường đô thị miền Trung tại Tam Kỳ - ADB) đã được thu hồi hoàn tất. Ba dự án của Ban quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai là khu dân cư phía tây đường An Hà - Quảng Phú, khu tái định cư Tam Quang tại thị trấn Núi Thành (giai đoạn 3), kè sông Bến Ván đã nộp giảm trừ vào ngân sách khoảng 1,48 tỷ đồng/9,84 tỷ đồng, số còn nợ (8,36 tỷ đồng) sẽ tiếp tục làm việc và thu hồi trong thời gian đến.

Đường tránh khu du lịch Biển Rạng là một trong số dự án còn nợ tạm ứng cần phải được thu hồi.Ảnh: TÙY PHONG

Con số 1,82 tỷ đồng của 6 dự án đã được thu hồi là quá ít ỏi so với số dư nợ 34,3 tỷ đồng, nhưng điều này cho thấy các chủ đầu tư, nhà thầu đã buộc phải xử lý để hoàn trả cho ngân sách nhà nước, không thể thoái thác trách nhiệm như lâu nay. Theo Sở KH&ĐT, ngoài số nợ đã thu hồi, hiện có 3 dự án của Ban Quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai đã chuyển hồ sơ quyết toán đến Sở Tài chính với tổng dư nợ hơn 8,9 tỷ đồng, 2 dự án đã phê duyệt quyết toán hoàn thành (hơn 3,5 tỷ đồng) và dự án nhà bảo tàng tỉnh (261,3 triệu đồng) đang hoàn chỉnh thủ tục để chuyển hồ sơ quyết toán.

Khởi tố hình sự và chuyển nợ nhà thầu

Mặc dù các cơ quan quản lý đã xác định nợ và tìm ra lời giải cho việc thu hồi nợ, nhưng thực tế lại không dễ dàng như ước định. Hiện chính quyền, chủ đầu tư đã đẩy nhanh tiến trình siết chặt quản lý, tìm cách thu hồi nợ. Chính quyền huyện Nam Trà My đã gửi văn bản khởi kiện Chi nhánh Ngân hàng Đầu tư phát triển Thăng Long - Hà Nội (bảo lãnh hợp đồng) và Công ty CP Thiết bị xây lắp giao thông về số nợ 2,57 tỷ đồng của dự án đường ô tô đến trung tâm xã Trà Tập và đợi kết quả xử lý của tòa án. Còn tổng nợ hơn 1,62 tỷ đồng gói thầu xây lắp số 1 dự án khu dân cư phía tây An Hà - Quảng Phú của Công ty CP Xây dựng Quảng Nam - Đà Nẵng (đơn vị mua lại Công ty TNHH MTV Xây dựng Quảng Nam) không có đủ khả năng tài chính để trả nợ tạm ứng. Nhà thầu không thực hiện quyết định thi hành án của tòa án, nên chủ đầu tư (Ban Quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai) cam kết sẽ chuyển hồ sơ sang cơ quan công an truy tố trách nhiệm hình sự. Không chỉ vậy, gói thầu xây lắp số 4 khu dân cư Tam Quang giai đoạn 3 nợ hơn 2 tỷ đồng đã dừng thi công từ ngày 24.10.2012, cũng đã được chủ đầu tư cam kết khởi kiện nhà thầu ra tòa để giải quyết theo pháp luật. Một trong những động thái khác để thu hồi số dư tạm ứng được triệt để thực hiện là cơ quan quản lý sẽ xử lý khấu trừ số dư tạm ứng của cùng một nhà thầu, thi công một số dự án khác do các sở, ban, ngành và địa phương khác làm chủ đầu tư. Theo kế hoạch này, 3 nhà thầu có khả năng khấu trừ của 3 dự án với tổng dư nợ hơn 5,4 tỷ đồng, đó là Công ty CP Xây dựng Quảng Nam Việt, Công ty CP GTVT Quảng Nam và Công ty 789 - Bộ Quốc phòng cho số dư tạm ứng các hợp đồng của gói thầu số 3, số 2 khu dân cư Tam Quang và đường tránh khu du lịch Biển Rạng.

Theo ông Lê Phước Hoài Bảo, tồn tại, khó khăn lớn nhất hiện nay là các nhà thầu không hợp tác để đối chiếu công nợ với chủ đầu tư hoặc không thực hiện lệnh thi hành án sau khi có quyết định của tòa án. Các vướng mắc trước đây giữa chủ đầu tư và các đơn vị liên quan dẫn đến không thu hồi hết số dư nợ tạm ứng đã được tổ công tác và bộ phận giúp việc phối hợp với chủ đầu tư và nhà thầu cơ bản đã tháo gỡ xong. Việc còn lại trong thời gian đến là trách nhiệm giữa chủ đầu tư và nhà thầu, phối hợp sớm hoàn thành công tác quyết toán, đối chiếu công nợ theo thời gian đã cam kết, để có cơ sở hoàn ứng. Tổ công tác và bộ phận giúp việc sẽ tiếp tục làm việc với các chủ đầu tư và các đơn vị liên quan để thu hồi số dư nợ tạm ứng hợp đồng từ năm 2010 trở về trước ngay trong năm 2016. Sở Tài chính cho hay sẽ tăng cường công tác thẩm tra quyết toán vốn đầu tư đối với các dự án hoàn thành, ưu tiên các dự án thuộc danh mục có số dư tạm ứng hợp đồng từ năm 2010 trở về trước, làm cơ sở cho việc đối chiếu công nợ, khấu trừ khối lượng hoàn thành của cùng một nhà thầu và thu hồi dứt điểm các khoản nợ đọng.

TÙY PHONG