Đại Lộc nỗ lực chống hạn vụ hè thu 2023

Khô hạn nghiêm trọng

Vụ đông xuân 2022 - 2023, toàn xã Đại Hồng có hơn 40ha chủ động xuống giống và đảm bảo nước tưới ở cả vụ với năng suất, sản lượng lúa tương đối ổn định. Riêng vụ hè thu này, chỉ khoảng 25 - 30ha có nước tưới chủ động xuống giống ở đầu vụ, còn 10ha có khả năng phải bỏ hoang từ đầu vụ nếu không có mưa bổ sung.

Ông Từ Thanh Thẩm - Phó Chủ tịch UBND xã cho hay khó khăn lớn của Đại Hồng là địa hình gò đồi, nguồn nước tưới phụ thuộc lớn vào nguồn nước tự nhiên về các hồ đập, nhưng do tình trạng trồng keo đầu nguồn khiến lượng nước về hồ quá thấp, suy kiệt nguồn tưới. Một phần, các hồ đập bị bồi lấp do nạn sạt lở, bồi lấp hằng năm nhưng việc nạo vét chỉ được một phần khối lượng.

Tại xã Đại Quang, theo ông Hồ Quách Triều Đổng - Chủ tịch UBND xã, vụ hè thu, các cánh đồng trên địa bàn xã thường xuyên thiếu nước tưới, dự kiến có khoảng 70 - 80ha bị ảnh hưởng bởi hạn hán.

Cánh đồng Song Bình và một phần cánh đồng Trường An tương đối đảm bảo nước tưới; cánh đồng Tam Hòa, một phần Trường An còn lại hệ thống thủy lợi dẫn nước từ sông chỉ đảm bảo một phần diện tích tưới.

Riêng cánh đồng Phước Lộc, Phương Trung, vụ hè thu thường rất căng thẳng. Đặc thù của các cánh đồng này là đều phụ thuộc vào nguồn tưới của ao hồ, suối như hố Bài Thơ, Suối Mơ, nhưng các con hố, suối tự nhiên gần đây hay bị khô cạn.

Ông Trần Việt Phương - Trưởng phòng NN&PTNT huyện Đại Lộc cho biết, năm 2023, toàn huyện có tổng diện tích đất nông nghiệp là 6.700ha, trong đó khoảng 4.300ha lúa và 2.400ha màu. Toàn huyện có 7 hồ chứa và 9 đập dâng nhỏ cấp nước tưới 453,2ha lúa. Theo dự báo, năm 2023, diện tích có khả năng bị hạn thiếu nước tưới khoảng 447ha, tập trung chủ yếu vụ hè thu.

Nỗ lực khắc phục

Hiện tại, những công trình tưới do Chi nhánh thủy lợi Đại Lộc quản lý, do hồ Khe Tân cung cấp nước tưới, các phương án chống hạn được đảm bảo theo phương án của Chi nhánh thủy lợi Đại Lộc.

Đối với các công trình do các HTX quản lý, Phòng NN&PTNT huyện yêu cầu các HTX triển khai thực hiện khẩn cấp các nhiệm vụ, giải pháp theo như phương án của các HTX đã lập và được UBND các xã phê duyệt.

Cụ thể, xã Đại Quang có 349ha đất lúa được tưới từ 8 trạm bơm và 6 đập dâng, diện tích đất màu 142ha được tưới từ các công trình thủy lợi hóa đất màu lấy từ nguồn nước ngầm để tưới.

Ngành nông nghiệp huyện và xã thường xuyên nạo vét kênh dẫn và bể hút các trạm bơm điện, nạo vét lạch Cầu Chìm để dẫn nước sông Vu Gia vào tạo nguồn cho 3 trạm bơm Trường Đảng, Ao Làng, Tam Hòa.

Vụ này, địa phương mua dự phòng 2 bộ máy bơm 33KW để thay thế khi có sự cố của các máy bơm trên các trạm; chuẩn bị 2 bộ máy bơm dầu từ 15-20CV để bơm nước ở ô, hồ để tưới.

Với những diện tích ở cuối kênh không có khả năng tưới, địa phương khuyến khích chuyển đổi sang cây trồng cạn, nhất là diện tích tưới của các đập dâng dọc núi Sơn Gà với 50,48ha cần chuyển đổi sang trồng bắp và đậu xanh.

Tại xã Đại Hồng, diện tích của hồ Cây Xoay, Khe Bò do lòng hồ bị bồi lắp nhiều nên dung tích chứa giảm nhiều, vụ hè thu, toàn bộ diện tưới của 2 công trình bị khô hạn.

Về lâu dài, cần đầu tư kinh phí để nạo vét hai hồ chứa nước nêu trên để đảm bảo tích nước phục vụ sản xuất vụ hè thu. Chú trọng việc chuyển đổi, bố trí giống cây trồng có khả năng chịu hạn và giống ngắn ngày tại các vùng có nguồn nước tưới không chủ động.

Ông Trần Việt Phương cho hay, ngành nông nghiệp huyện đã kiến nghị UBND huyện xem xét có kế hoạch bố trí vốn để hỗ trợ cho các địa phương, đơn vị triển khai phương án chống hạn kịp thời, hiệu quả.

Đề xuất huyện kiến nghị UBND tỉnh và các sở ngành chức năng tỉnh làm việc và thống nhất với các Ban quản lý nhà máy thủy điện sớm thông báo lịch xả nước cho các HTX, Chi nhánh Thủy lợi Đại Lộc để biết xây dựng lịch tưới cho các trạm bơm điện lấy nước sông Vu Gia, sông Côn và thực hiện đúng Quy trình vận hành liên hồ chứa theo Quyết định số 1865/QĐ-TTg ngày 23/12/2019 của Thủ tướng Chính phủ.