Đánh bạc với trời

Nông dân miền Trung từ Quảng Ngãi, Quảng Nam ra đến TP.Đà Nẵng (và nhiều nơi khác) vẫn chưa gượng dậy sau khoảng nửa tháng “chịu trận” đợt mưa lũ lớn bất thường. Càng khó gượng dậy vì Tết Âm lịch đã cận kề mà bao nhiêu vốn liếng lẫn thu nhập gửi gắm cả vào những vựa rau, luống hoa… đã trôi vèo theo con nước dữ.

Bắt đầu từ vựa rau sạch nổi tiếng La Hường ở TP.Đà Nẵng. Khoảng 10ha của làng rau đã tiêu điều, ngay những nông dân theo nghề cả đời cũng trở tay không kịp với diễn biến mưa lũ tháng 11 âm lịch. Cột mốc “lụt cú chót” 23 tháng 10 âm lịch có lẽ sẽ phải “chỉnh sửa” lại, ít nhất là trong kế hoạch của nhà nông kể từ mùa xuống giống năm 2019. Trước mắt, dịp Tết Kỷ Hợi 2019 sẽ không có nhiều loại rau dài ngày (su lơ, xà lách…) của làng rau La Hường cung cấp ra thị trường. Ấy là chưa nhắc đến tình cảnh rau sạch, hoa tết thất bát ở Hòa Vang, Cẩm Lệ, Ngũ Hành Sơn...

Ở mé trong, nông dân Quảng Ngãi cũng điêu đứng. Gần 700 hộ dân ở Nghĩa Hiệp (Quảng Ngãi) xuống giống hoa cúc từ tháng 7 âm lịch, khấp khởi chờ một mùa bội thu. “Làm ruộng ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng” là câu ca cũ, với người trồng hoa thì… ăn cơm với điện, ít nhất đúng với nông dân Nghĩa Hiệp: họ chong đèn điện và túc trực thường xuyên ở ruộng để chăm sóc. Thế nhưng, mưa lớn nước ngập khiến cây thối rễ vàng lá. Con toán đơn giản nhất bây giờ là làm sao vớt vát chút ít vốn liếng từ những gì còn sót lại…

Nhưng nông dân Quảng Nam mới thực sự đang ngồi trên lửa. Ở vùng đông huyện Thăng Bình, hoa ở xã Bình Phục và vựa la ghim xã Bình Triều (với thương hiệu rau sạch Hưng Mỹ) gặp nạn lớn. Ông Nguyễn Ba, Chủ tịch UBND xã Bình Triều, xác nhận có đến 120ha rau màu hư hỏng, trong đó hơn 100ha rau bị hư hại 100%. Nhưng đến hôm qua 24.12, địa phương cũng chỉ báo cáo lên huyện số liệu về diện tích thiệt hại, còn đang tiếp tục chờ nước rút để “điểm danh” đầy đủ số nông hộ cần hỗ trợ… Các vùng rau sạch hữu cơ Cẩm Thanh, Cẩm Kim, Trà Quế, Cẩm Hà (Hội An) cũng đối diện nguy cơ mất trắng. Ngược lên thượng nguồn Vu Gia – Thu Bồn, vựa rau sạch Bàu Tròn (Đại Lộc) có đến hàng chục héc ta vừa xuống giống chờ dịp tết đã bị lũ ngập sâu. Hàng trăm nông hộ tham gia sản xuất đang xót của.

Bao đời nay, nông dân luôn phải đánh bạc với trời. Lịch thời vụ ngày càng sát hợp, điều kiện tưới tiêu ngày càng cải thiện, máy móc ngày càng tân tiến… phần nào giúp nông dân chủ động trên đồng ruộng, nhưng bất ổn từ thiên tai đã trở thành canh bạc mới. Và canh bạc này sẽ gây “thiệt kép”: Người sản xuất thất thu, người tiêu dùng chịu thiệt (vì giá thành sản phẩm tăng vọt).

Phía trước là một mùa vụ Tết đầy thấp thỏm và không trọn vẹn.

C.B.L