Oppenheimer - bộ phim tiểu sử về cha đẻ của bom nguyên tử J. Robert Oppenheimer của đạo diễn lừng danh Christopher Nolan vừa giành 7 giải tại BAFTA (Viện Hàn lâm Nghệ thuật điện ảnh và truyền hình Anh). Và liệu Oppenheimer có đem lại tượng vàng Oscar cho Christopher Nolan sau 25 năm chờ đợi?
“Một ý tưởng phi thường”
Oppenheimer là thành quả đến từ kinh nghiệm và kiến thức Nolan thu thập suốt mấy chục năm qua. Mọi thứ ông làm đều dẫn đến Oppenheimer của hôm nay, thậm chí cái tên của vị cha đẻ bom nguyên tử này cũng đã được cài trong bộ phim trước đó của Nolan là Tenet.
Trả lời phỏng vấn tờ Wired, Christopher Nolan cho biết ông đã có ý định kể lại câu chuyện về Oppenheimer trong suốt nhiều năm trời.
“Đó là một ý tưởng phi thường – rằng con người tính toán mọi thứ, và nghiên cứu về mối quan hệ giữa lý thuyết và thực tại, nhận thấy có một khả năng rất nhỏ rằng họ sẽ hủy diệt toàn thế giới. Nhưng họ vẫn quyết định bấm nút kích nổ” - Christopher nói.
Oppenheimer được quay dưới định dạng phim IMAX 65mm. Điều đặc biệt, trước giờ chưa hề tồn tại cuộn phim IMAX màu trắng đen.
Vì vậy, đạo diễn và nhà quay phim đã tìm đến hãng sản xuất phim Kodak để sản xuất riêng cho Oppenheimer những cuộn phim IMAX trắng đen độc nhất vô nhị sau nhiều tháng trời thử nghiệm và thất bại.
Và để có thể quay bằng cuộn phim làm riêng kể trên, công ty cung cấp thiết bị quay phim là Panavision cùng với tập đoàn IMAX đã phải thiết kế lại các máy quay.
Dù có thích hay không những bộ phim của Christopher Nolan, ta cũng phải công nhận nỗ lực luôn tìm cách cải tiến và phá bỏ giới hạn của lối làm phim hiện đại.
Oppenheimer là sự pha trộn giữa nhiều thể loại phim xuyên suốt các hồi phim và cột mốc trong đời của nhân vật chính. Bao trùm lên sự pha trộn các thể loại phim này là bầu không khí kinh dị về nỗi sợ với viễn cảnh diệt vong của toàn nhân loại.
Đạo diễn Christopher Nolan vẫn luôn thích chơi đùa và thử nghiệm các tuyến thời gian, đa góc nhìn trong lối kể chuyện của mình. Oppenheimer cũng không là một ngoại lệ.
Ám ảnh
Bộ phim được kể dưới góc nhìn của chính Oppenheimer và Lewis Strauss – một chính trị gia đã nuôi lòng hiềm khích với người tạo ra bom hạt nhân.
Để phân biệt giữa hai góc nhìn, những phân đoạn phim được kể qua con mắt của Oppenheimer mang màu sắc bình thường, có tên Fission (phản ứng phân hạch). Trong khi đó góc nhìn còn lại chỉ mang hai màu trắng đen được đặt tên là Fusion (phản ứng nhiệt hạch).
Mang tên gọi của hai phản ứng hạt nhân tạo ra vũ khí nguyên tử và nhiệt hạch, hai góc nhìn về cuộc đời của “kẻ hủy diệt hoàn vũ” va vào nhau liên hồi. Hệt như những phân tử trong một chuỗi phản ứng hủy diệt nhưng cũng đầy đồng điệu, nén lại thành một vụ nổ kéo dài từ quá khứ, hiện tại và tương lai.
Một chàng trai trẻ bị mê hoặc bởi thế giới ẩn khỏi ánh nhìn của người phàm khi đứng ngắm từng giọt mưa rơi bắt đầu cho những khung hình đầu của phim.
Cho đến khi người đàn ông được vinh danh là “cha đẻ bom nguyên tử”, lúc nhìn vào viễn cảnh thế giới bị diệt vong bởi chính tạo vật của mình cùng vẻ mặt kinh hoàng pha lẫn bất lực lúc kết phim.
Sự tương đồng về mặt hình ảnh nhưng đối lập về ý nghĩa của cảnh đầu và cuối phim đã tạo ra phép so sánh thông minh của Oppenheimer và thế giới trước và sau thời kì chạy đua vũ khí hạt nhân.
Cái kết đầy ám ảnh của Oppenheimer là lời gợi nhắc cũng là kỳ vọng rằng quả bom này sẽ không chỉ kết thúc Thế chiến 2 mà còn kết thúc mọi cuộc chiến tranh sau này.
Tuy nhiên, những sự kiện về cuộc tranh chấp vũ trang giữa Nga và Ukraina kéo dài đã gần 2 năm và cuộc “thanh trừng” thảm khốc của Israel tại dải Gaza (Palestine) trong vòng 4 tháng qua đã tiếp tục cho ta thấy sự mong manh của thứ hòa bình được đem lại từ việc sở hữu vũ khí hạt nhân.
Ngược lại, chúng ta lại lo sợ về viễn cảnh của một cuộc thế chiến mới và những món vũ khí diệt vong sẽ được đem ra như biện pháp cuối cùng...
Oppenheimer trở thành bộ phim kinh điển của thế kỷ 21 và là cái tên được nhắc đến mỗi khi người ta nói về đề tài phim chiến tranh.
Bộ phim đã thắng tới 272 giải thưởng từ các lễ trao giải phim lớn nhỏ, trong đó bao gồm 5 giải Quả cầu Vàng cho nhiều hạng mục chính. Không những vậy, đạo diễn Christopher Nolan còn đoạt giải thưởng dành cho đạo diễn tại Lễ trao giải Hiệp hội Đạo diễn Hoa Kỳ.
Ngày 19/2/2024 mới đây, phim lại giành tiếp 7 giải tại BAFTA (Viện Hàn lâm Nghệ thuật điện ảnh và truyền hình Anh) lần thứ 77. Bộ phim được giới phê bình đánh giá là một trong những phim hay nhất năm nay và kỳ vọng sẽ đoạt tượng vàng tại Lễ trao giải Oscar năm 2024 tổ chức vào ngày 10/3 theo giờ Mỹ (11/3, theo giờ Việt Nam) tại Nhà hát Dolby, Los Angeles.