Dạy con tự lập

Do tâm lý thương yêu, chiều chuộng con quá mức, các ông cha bà mẹ trẻ thường mắc nhiều sai lầm khi giáo dục con cái…

Con gái chị Nguyễn Thị Yến (thị trấn Tiên Kỳ, Tiên Phước) năm nay đã học lớp 9 nhưng đến bữa ăn nào chị cũng phải ngồi gỡ thức ăn khỏi xương cho bé Linh. Chị Yến giải thích làm vậy để con ăn được nhiều cơm hơn. “Ăn nhiều hay ít không phụ thuộc vào đồ ăn mẹ làm ngon hay dở mà mẹ có ngồi đó để thúc giục, động viên con hay không. Nhiều bữa thấy mệt, muốn cả nhà ăn nhanh để dọn dẹp, nghỉ ngơi nhưng sợ con ăn ít, đến lớp đói bụng không tiếp thu bài vở hiệu quả nên phải gắng” - chị Yến tâm sự. Vì được ba mẹ chiều chuộng nên những việc vặt trong nhà mà một bé gái cuối cấp 2 có thể làm được như tự giặt đồ, lau quét nhà, nấu cơm… bé Linh hầu như không biết đến. Chị Yến đang rất lo lắng, bởi chỉ còn hai tháng nữa sẽ sinh em bé tiếp theo nên không có điều kiện chăm sóc con.

Nên khuyến khích trẻ chơi một mình để bé rèn luyện tính tự lập từ khi còn nhỏ.Ảnh: T.A

Nhìn sàn nhà bừa bãi quần áo, bàn học của con vương vãi đồ dùng, trong khi cậu nhóc 7 tuổi luôn gọi mẹ cho uống nước, chị Lê Thị Ly Dung (phường An Mỹ, Tp. Tam Kỳ) luôn cảm thấy áp lực. Chị Dung tâm sự, sau vài năm chữa hiếm muộn mới sinh được mụn con trai nên rất nuông chiều cháu. Khi con lớn hơn một chút, vào mẫu giáo lớn, nghe cô giáo góp ý bé ở lớp ăn rất chậm và không biết cách xúc, trong khi các bạn khác đã làm thành thạo, chị Dung cũng muốn rèn con cách tự ăn. Nhưng lúc thấy con ăn chậm và vương vãi, chị lại tặc lưỡi: “Ở lớp con đã không được chăm, về nhà lại thế nữa thì thể nào cũng yếu, còi”. Cũng vì lý do này, khi con vào lớp 1, cả hai mẹ con đều stress, không phải vì bé chậm đọc chậm viết mà bởi con không biết xin phép cô khi muốn đi vệ sinh, không thể tự ăn trong giờ nghỉ trưa...

Trái ngược với các bà mẹ trẻ khác, chị Nguyễn Thị Hà (khu phố 5, phường An Mỹ) có cách dạy con khá hay. Bé Bo nhà chị mới 2 tuổi nhưng đã biết làm được nhiều việc như tự đi vệ sinh, tự xúc cơm, chơi đồ chơi xong là cất vào chỗ quy định, khi ngã đau là tự đứng dậy ngay, không nhõng nhẽo hay đòi người khác đỡ dậy… Chị Hà chia sẻ, ngay từ lúc bé đang chập chững tập đi, té ngã thường xuyên nhưng chị Hà không vội vàng đỡ dậy dù bé có khóc la. “Những lúc như vậy, mình thường nhắc đi nhắc lại để giải thích cho bé hiểu việc té ngã là do bé nên phải tự đứng dậy, cũng không giả vờ đánh chỗ bé ngã để an ủi. Nhiều người cho rằng, lúc đó bé đã hiểu gì đâu mà phải nói cho mệt nhưng mình không đồng ý với ý kiến đó vì trẻ ở độ tuổi nào cũng có độ nhạy và thông hiểu nhất định” - chị Hà chia sẻ. Mỗi lần bé chơi xong, con thường vứt đồ lung tung thì chị Hà nhắc và hướng dẫn bé cất đồ chơi vào một chiếc rổ, thậm chí thực hiện nguyên tắc “nếu con không cất đồ cẩn thận thì lần sau không chơi”. Thời gian đầu, mẹ sẽ cùng làm với con và khen ngợi khi bé hoàn thành tốt. Dần dà, con quen nếp, không cần mẹ nhắc nữa.

Hiện nay, trên mạng có nhiều giáo trình, tài liệu hướng dẫn phương pháp dạy con tự lập. Bao gồm các kỹ năng: để con tự làm mọi việc từ sớm; tạo ra một môi trường thú vị; kích thích trẻ bằng việc cho trẻ tham gia những khoảnh khắc chơi đơn độc; bạn rời khỏi phòng và chỉ can thiệp vào những khi cần thiết… Trong đó, phương pháp của các bà mẹ Pháp được nhiều người quan tâm. Bởi họ cho rằng làm cha mẹ tốt không có nghĩa là phải thường xuyên phục dịch con cái của mình, thay vào đó cần quan sát, khích lệ và rèn tính độc lập, có kỷ luật ngay từ lúc còn bé.

CHIÊU THỤC ANH