Dạy trẻ tự lập theo cách người Nhật

Vừa qua, chúng tôi có chuyến tham quan, học hỏi phương thức giáo dục bậc mầm non, tiểu học tại thành phố Kawaguchi, tỉnh Saitana, Nhật Bản. Bài học sâu sắc nhất sau chuyến đi là cách người Nhật dạy trẻ về ứng xử hằng ngày một cách tinh tế và hiệu quả.

Chuyến đi được thực hiện theo lời mời của Hội trưởng Ogishima  Masahiro - Hội từ thiện Rotary Kawaguchi Nishi thuộc Rotary International D2770, thành phố Kawaguchi. Thông qua lịch trình của chuyến tham quan học tập lần này, chúng tôi đã được thăm và chào hỏi thị trưởng thành phố Kawaguchi, trao đổi ý kiến với lãnh đạo Phòng Giáo dục thành phố Kawaguchi, tham dự buổi hội nghị thường niên của Hội Rotary và đặc biệt được tham quan trải nghiệm các hoạt động tại 4 trường mầm non, 2 trường tiểu học tại đây.

Điều ấn tượng đầu tiên về giáo dục mầm non ở Nhật Bản không phải là cơ sở vật chất khang trang mà chính là ở thái độ của giáo viên với học sinh, vừa gần gũi, vừa ứng xử khéo léo nhẹ nhàng. Nuôi dưỡng ở học sinh tính tự lập, trái tim biết suy nghĩ cho người khác. Mục tiêu và phương pháp dạy học rất độc đáo, phát huy năng lực riêng của trẻ, ngay trong các hoạt động hằng ngày đã được rèn luyện thực hành đạo đức như các quy tắc ứng xử, cách chào hỏi, cảm ơn cha mẹ, thầy cô, người trên tuổi và bạn bè. Mỗi buổi sáng, trẻ xếp hàng trong lớp, trân trọng chào giáo viên trước khi bắt đầu ngày mới. Cuối buổi học, các em chào thầy cô, bạn bè, tự đánh giá bản thân và nhặt rác xung quanh mình trước khi ra về. Trong quá trình học và chơi, trẻ được hướng dẫn và nhắc nhở sử dụng những lời “cám ơn” và “xin lỗi” trong các tình huống phù hợp. Ở đây các em không cần phải lo học chữ hay số như ở Việt Nam mà được giáo dục về nhân cách và đạo đức là chủ yếu. Việc rèn luyện tính cách và quan tâm đến tính tự lập của trẻ là hết sức cần thiết. Vì vậy mà chương trình tập trung xây dựng môi trường học tốt nhất cho trẻ, nơi mà trẻ được tự do làm mọi thứ dưới sự hướng dẫn của giảng viên có kinh nghiệm để rèn luyện cho bản thân những thói quen tốt cần thiết trong cuộc sống. Đây thực sự là những điều mà giáo dục Việt Nam cần quan tâm và rất cần thiết trong rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh ngay từ lúc các em chập chững vào đời.

Kết thúc chuyến tham quan thực tế các trường học tại Nhật Bản, tôi đã có những trải nghiệm thực tiễn hết sức quý báu và học tập được rất nhiều điều từ môi trường giáo dục mầm non ở Nhật Bản. Trăn trở về thành công của phương pháp giáo dục trẻ em Nhật Bản và những gì mà giáo dục nước nhà đang nỗ lực, bản thân chúng tôi - một người đang làm công tác quản lý giáo dục ở bậc học mầm non mong muốn rằng, trẻ em Việt cũng phải được lớn lên trong một môi trường tốt nhất và chủ động nhất như Nhật Bản. Chuyến đi thực sự đã cho chúng tôi bao suy ngẫm về vấn đề giáo dục học sinh tại Nhật bản, làm sao để ứng dụng có hiệu quả vào nơi chúng tôi công tác.

NGUYỄN THỊ NHO