“Với tình cảnh luật chưa sửa đổi đã có những người nước ngoài lợi dụng kẽ hở để núp bóng sở hữu hàng trăm lô đất tại Đà Nẵng, thậm chí kéo về nhiều tỉnh, thành để trốn truy nã, đánh cờ bạc, giết người… thì việc mở cửa, mời gọi thêm người nước ngoài vào sở hữu bất động sản vào lúc này là chưa thể, sẽ khiến công tác quản lý rối càng thêm rối”. Đó là chia sẻ của ông Bùi Văn Tiếng - Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử Đà Nẵng.
* Ông đánh giá thế nào về việc Bộ Xây dựng đề xuất cho người nước ngoài được quyền mua bất động sản du lịch tại nước ta trong khi thực tế nhiều người nước ngoài, đặc biệt là Trung Quốc đã núp bóng mua đất tại Đà Nẵng và nhiều tỉnh khác, xây dựng những khu “bất khả xâm phạm” để sinh sống?
Ông Bùi Văn Tiếng: Theo tôi, việc Bộ Xây dựng đề nghị cho người nước nước ngoài được quyền mua bất động sản du lịch tại nước ta vào thời điểm chúng ta đang tìm cách giải quyết thực trạng nhiều người nước ngoài đặc biệt là Trung Quốc đã núp bóng mua đất tại Đà Nẵng và nhiều tỉnh khác, xây dựng những khu “bất khả xâm phạm” để sinh sống trong những năm qua là hoàn toàn không phù hợp, thậm chí là đi ngược lại nỗ lực của Bộ Quốc phòng trong việc nắm tình hình và lên tiếng cảnh báo thực trạng mất cảnh giác làm ảnh hưởng đến an ninh quốc gia.
Ở nước ta từng có trường hợp Hội An được các chúa Nguyễn cho phép người Nhật và người Hoa lập phố buôn bán, thậm chí cho họ được tự quản. Hội nhập thông thoáng như thế mà đất nước vẫn phát triển và bình yên, HỘI mà vẫn AN. Sẽ có ngày chúng ta quản lý đất nước theo mô hình đầy tự tin như vậy, nhưng chắc chắn chưa phải là thời điểm này, khi Biển Đông vẫn đang từng ngày dậy sóng, còn trên đất liền thì thực trạng như người dân đã biết.
* Tại Đà Nẵng, các khu bất động sản du lịch phần lớn nằm ven biển, gần sân bay Nước Mặn là sân bay quân sự, nếu người nước ngoài sở hữu các căn hộ tại đây thì có ảnh hưởng gì đến an ninh thưa ông?
Ông Bùi Văn Tiếng: Theo tôi, đã ảnh hưởng đến an ninh quốc gia thì địa điểm nào cũng phải cảnh giác, chứ không riêng gì những vị trí xây dựng bất động sản du lịch nói chung, những vị trí xây dựng bất động sản du lịch ở ven biển hoặc gần sân bay quân sự ven biển nói riêng. Có điều với một đất nước có hàng nghìn cây số bờ biển như nước ta, nguy cơ mất an ninh ở những vị trí xây dựng bất động sản du lịch ven biển hoặc gần sân bay quân sự ven biển như sân bay Nước Mặn, là lớn hơn, dễ xảy ra hơn.
* Những vấn đề liên quan đến an ninh trật tự do người nước ngoài gây ra đã và đang ảnh hưởng như thế nào đến đời sống người dân, tình hình trật tự xã hội tại các địa phương?
Tại cuộc họp báo 6 tháng đầu năm 2020, Bộ Xây dựng đưa ra giải pháp về việc sửa đổi, bổ sung Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014 theo hướng tăng số lượng nhà ở mà tổ chức, cá nhân nước ngoài được phép sở hữu trong mỗi một toà nhà chung cư; cho phép tổ chức, cá nhân nước ngoài được mua và sở hữu các bất động sản du lịch tại Việt Nam nhằm tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản.
Tuy nhiên đề xuất này vấp phải nhiều ý kiến trái chiều bởi, tháng 5 vừa qua, Bộ Quốc phòng cho biết, từ năm 2011 - 2015, trên địa bàn khu vực ven biển Đà Nẵng có 134 lô, 1 thửa đất liên quan đến cá nhân, doanh nghiệp người Trung Quốc đang sở hữu, “núp bóng” sở hữu và thuê của UBND TP.Đà Nẵng tại các vị trí dọc các khu đô thị ven biển. Để sở hữu các lô đất, người Trung Quốc đã nghiên cứu, lợi dụng kẽ hở của Luật Đầu tư năm 2014 về “việc góp vốn bằng đất để liên doanh thành lập doanh nghiệp” và công tác quản lý Nhà nước ở các lĩnh vực đầu tư, đất đai.
Trước tình hình này, Bộ Quốc phòng đã báo cáo và đề xuất Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, UBND tỉnh, thành phố rà soát đánh giá tổng thể các dự án đầu tư của nước ngoài, nhất là dự án liên quan đến Trung Quốc tại khu vực biên giới, biển, đảo có vị trí chiến lược về quốc phòng, an ninh, kịp thời phát hiện, điều chỉnh những bất cập của Luật Đầu tư, Luật Đất đai và cơ chế quản lý, cấp phép các hoạt động đầu tư nhằm hạn chế sơ hở không để cá nhân, doanh nghiệp Trung Quốc lợi dụng hoạt động.
Ông Bùi Văn Tiếng: Như chúng ta đã thấy, đó là ảnh hưởng an ninh trật tự ở các địa phương, cũng như gia tăng áp lực phòng chống tội phạm của các lực lượng bảo vệ pháp luật. Điều này sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến người dân, cụ thể là một số người đã trở thành nạn nhân như trong vụ 6 người Trung Quốc cho vay nặng lãi ở quận 2, TP.Hồ Chí Minh hồi năm 2019, thậm chí vừa đồng phạm vừa nạn nhân như trong vụ 5 người Trung Quốc dụ dỗ các cô gái trẻ, trong đó có cả trẻ vị thành niên quay phim người lớn, livestream trên mạng xã hội Trung Quốc ở quận Sơn Trà, Đà Nẵng cũng vào năm 2019. Các vụ việc cũng gián tiếp ảnh hưởng là tâm lý người dân luôn cảm thấy bất an khi sống giữa một thành phố có hàng triệu khách nước ngoài mỗi năm.
* Thời gian qua tại nhiều tỉnh thành, việc người nước ngoài vi phạm pháp luật, thậm chí giết người, tổ chức đánh bạc, trốn truy nã khiến tình hình quản lý phức tạp. Vậy nếu chúng ta cho phép người nước ngoài sở hữu bất động sản du lịch, đồng nghĩa với việc cho phép họ lưu trú không chỉ du lịch mà lâu dài liệu có gia tăng áp lực về việc quản lý an ninh trật tự hay không và vì sao thưa ông?
Ông Bùi Văn Tiếng: Du khách nước ngoài đến Đà Nẵng càng đông, chứng tỏ thành phố là một điểm đến hấp dẫn về công nghiệp không khói, góp phần làm cho kinh tế, văn hóa phát triển. Nhưng thực tế này khiến Đà Nẵng phải đương đầu với tình hình phức tạp hơn nhiều về an ninh trật tự và tuy chưa phổ biến nhưng không còn cá biệt những trường hợp người nước ngoài vi phạm pháp luật, thậm chí giết người, tổ chức đánh bạc, trốn truy nã, hướng dẫn viên người nước ngoài hoạt động trái phép xuyên tạc lịch sử và chủ quyền của Việt Nam...
Nếu hiện nay, phần đông du khách đến rồi đi trong một thời hạn ngắn ngày, và khi lưu trú họ thường ở khách sạn, dẫu sao cũng được quản lý ở một mức độ nhất định.
Tuy nhiên áp lực về việc quản lý an ninh trật tự sẽ tăng lên rất nhiều khi chúng ta cho người nước nước ngoài được quyền mua bất động sản du lịch theo đề nghị của Bộ Xây dựng, bởi lúc đó họ sẽ có quyền lưu trú dài hạn tại các bất động sản du lịch do chính họ sở hữu thì nhiều vấn đề về an ninh trật tự sẽ nảy sinh mà chúng ta không lường trước được.
* Đề xuất trên của Bộ Xây dựng được cho là phương án về lâu về dài, vậy theo ông, để thực hiện được việc cho phép người nước ngoài mua bất động sản du lịch thì chúng ta cần chuẩn bị những gì?
Ông Bùi Văn Tiếng: Theo tôi, chưa cần chuẩn bị phương án về lâu về dài theo đề xuất của Bộ Xây dựng thì với thực tế đáng lo ngại lâu nay cũng quá đủ để chúng ta phải tăng cường các giải pháp đối phó kịp thời và hữu hiệu hơn.
Trước hết phải rà soát lại các luật có liên quan và kịp thời bịt kín các lổ hổng, các khe hở, không để họ lợi dụng nhằm lách luật. Điều quan trọng hơn cả là rà soát bổ sung sửa đổi thế nào để có thể thượng tôn pháp luật Việt Nam theo hướng đã vi phạm pháp luật trên lãnh thổ Việt Nam thì phải được xét xử ngay trên đất nước Việt Nam và phải căn cứ vào quy định của pháp luật Việt Nam.
Đặc biệt là cần nghiêm túc rà soát và chấn chỉnh các hạn chế trong quản lý người nhập cảnh, nhập cư, nhất là người nước ngoài nhập cảnh, nhập cư, ngay từ khu dân cư, tổ dân phố. Quản lý được tình hình cư trú sẽ góp phần quan trọng trong việc kiểm soát được tình hình hoạt động của người nước ngoài trên địa bàn, qua đó mới có thể ngăn chặn và sớm phát hiện dấu hiệu phạm tội của họ. Nên nhớ, cảnh giác vì sự yên bình chung cho cộng đồng và cho cả bản thân những người nước ngoài lương thiện không hề mâu thuẫn với thương hiệu nụ cười và lòng hiếu khách của người Việt.