Đề xuất nhân dân trực tiếp bầu chủ tịch UBND cấp xã

Nhiều ý kiến tham gia góp ý Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 (gọi tắt là Dự thảo) đề nghị quy định rõ: Nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước bằng hình thức “dân chủ trực tiếp” thông qua việc bầu cử HĐND và chủ tịch UBND cấp xã. Cùng vấn đề này, ông Thái Nguyên Đại - Trưởng phòng Phổ biến giáo dục pháp luật Sở Tư pháp cho rằng, Điều 6 của Dự thảo ghi nhận quyền “dân chủ trực tiếp”, nhưng trong Chương IX - chương “Chính quyền địa phương” lại chưa cụ thể hóa nội dung này. Ông Đại nêu vấn đề: Thời gian qua, nước ta triển khai thí điểm trên 10 tỉnh, thành về việc bỏ HĐND ở một số quận, huyện, phường. Một vấn đề phát sinh là những nơi không có HĐND thì chủ tịch UBND được trực tiếp bổ nhiệm. Như vậy, vô hình trung bỏ qua quyền dân chủ của công dân mà Hiến pháp hiện nay và luật quy định. Nói cách khác, quyền dân chủ của nhân dân bị thu hẹp. Do vậy, khi không có HĐND, nhân dân bầu trực tiếp chủ tịch UBND và các thành viên UBND là một phương án thay thế hợp lý.

Nhiều ý kiến cho rằng, nên để cử tri trực tiếp bầu Chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn. Ảnh minh họa

Tại các hội nghị góp ý, nhiều ý kiến đề nghị Dự thảo nên quy định rõ quyền “dân chủ trực tiếp” của nhân dân thông qua bầu cử cả HĐND và chủ tịch UBND. Một số ý kiến cho rằng, điều quan trọng là trong Chương IX của Dự thảo hiện nay không những chưa cụ thể hóa quyền “dân chủ trực tiếp” mà còn quy định không rõ ràng. Nên chăng để nhất quán, ở Chương IX của Dự thảo nên có nội dung quy định tạo điều kiện để người dân ở cơ sở thực hiện quyền “dân chủ trực tiếp” - không chỉ bầu ra HĐND ở cấp xã, phường, thị trấn mà còn trực tiếp bầu chủ tịch UBND cấp đó. “Khi được bầu trực tiếp chủ tịch UBND ở cơ sở, quyền giám sát của cử tri sẽ mạnh hơn. Bởi, lá phiếu là do dân quyết định. Từ đó, lãnh đạo UBND sẽ “lo” thực hiện tốt hơn nhiệm vụ của mình. Như vậy, nếu giao chức vụ chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn cho cử tri trực tiếp bầu, những người trúng chức danh này sẽ nâng cao trách nhiệm của mình hơn” - ông Đại nói.

Bảo vệ quan điểm này, ông Đại nhấn mạnh: “Nếu để cử tri trực tiếp bầu chủ tịch UBND các xã, phường, thị trấn, chỉ có lợi chứ không có hại. Còn vấn đề ai ra ứng cử là do quy định của Đảng, Nhà nước. Đảng, Nhà nước lựa chọn những người đủ tiêu chuẩn, năng lực, điều kiện để ứng cử. Đồng thời có cơ chế: người nào đủ những tiêu chuẩn quy định cũng được ra ứng cử để người dân có nhiều lựa chọn. Khi đó quyền dân chủ của nhân dân thực chất hơn và chính quyền sẽ mạnh hơn”.

VINH ANH