Hẳn rất nhiều người đã thao thức với câu chuyện mới toanh của phố: Tam Kỳ, Phú Ninh và Núi Thành sẽ sáp nhập. Người ta khấp khởi với những kỳ vọng. Vóc dáng phố thị, hẳn rồi, sẽ rộng lớn hơn rất nhiều, tương xứng với “danh xưng” đô thị loại 1. Có rất nhiều lý do để chờ đợi…
1. Thông tin được chính thức khẳng định tại cuộc họp Ban chỉ đạo xây dựng và phát triển đô thị loại 1 tổ chức mới đây. Sẽ nới rộng không gian đô thị Tam Kỳ và phương án được rất nhiều thống nhất, là sáp nhập toàn bộ diện tích của cả 3 địa phương.
Dù được dự báo sẽ kéo lùi nhiều tiêu chí, nhưng quyết tâm đã được thể hiện rõ: không phải phấn đấu chỉ để lấy “cái danh” làm trang sức cho tỉnh, mà phải thực sự tạo ra được một vùng động lực…
Một người bạn, sau nhiều phen sấp ngửa chạy ngược chạy xuôi tìm kiếm một nơi an trú cho gia đình nhỏ của mình, đã chọn lựa định cư ở Tây Yên (xã Tam Đàn, Phú Ninh). Không xa phố, nhưng bạn đã buộc phải lựa chọn, cân nhắc nhiều điều: chuyện con đi học, chuyện đi làm và lắm chuyện nhiêu khê hành chính giấy tờ khác nữa.
Tin thành phố sẽ mở rộng không gian và tương lai, đứa con của mình trở thành công dân “đô thị loại 1”, bất giác trở thành niềm vui lớn. Sẽ không xa xỉ đâu, đối với những ông bố bà mẹ luôn muốn con mình được hưởng một điều kiện giáo dục, điều kiện sống tốt nhất. Phố chưa hẳn đã “tốt” nhất, nhưng với những phát triển có phần vượt bậc trong thời gian qua, hoàn toàn xứng đáng để chờ đợi và kỳ vọng.
Từ góc độ dân sinh, câu chuyện sáp nhập 3 địa phương để tạo không gian đô thị cho Tam Kỳ tương lai nhận được nhiều sự ủng hộ. Tin tức lan tỏa đến mức, câu chuyện trở thành đề tài chung cho bất cứ nơi nào, ở bất cứ diễn đàn gì. Nhưng không chỉ đơn thuần là câu chuyện dân sinh, có khá nhiều lý do đã được tính đến, cân nhắc.
Ông Trần Nam Hưng - Bí thư Thành ủy Tam Kỳ nói, để đủ sức để đô thị tỉnh lỵ trở thành vùng động lực phát triển cho cả tỉnh và khu vực, đòi hỏi phải mở rộng không gian. Bởi, nếu với Tam Kỳ hiện tại thì có phấn đấu nỗ lực đến cỡ nào, nguồn lực lớn ra sao, cũng không thể thực hiện được các tiêu chí quy định về đô thị loại I.
“Tam Kỳ vẫn còn các tiêu chí chưa thể đạt tới. Trong đó, tiêu chí về diện tích tự nhiên chỉ ở 92km2/150km2, quy mô dân số quá thấp và khó có thể đạt trong tương lai gần (150 nghìn dân/500 nghìn dân, trong đó nội thị hơn 200 nghìn dân), thu nhập bình quân đầu người chưa đạt mức yêu cầu tối thiểu 1,75 lần so với bình quân cả nước.
Sáp nhập 3 địa phương, sẽ đảm bảo tính chất đô thị động lực, quy mô diện tích, tiêu chí về dân số và đủ điều kiện để xây dựng và phát triển đô thị chiến lược trong tương lai” - ông Hưng nói.
2. Yếu tố lịch sử - văn hóa và kinh tế - xã hội được nhắc đến như một cơ sở quan trọng cho lựa chọn sáp nhập. Soi rọi vào lịch sử, dù đã nhiều lần tách nhập để phục vụ yêu cầu phát triển, song bản thân 3 địa phương là một, với tên gọi chung phủ Tam Kỳ. Nhưng câu chuyện địa giới hành chính cũng chỉ mới là tiền đề, điều kiện.
“Chúng ta không phấn đấu chỉ để “lấy tiếng”, làm một thứ trang sức lấp lánh nhưng vô hồn. Mục tiêu là phải hình thành một đô thị động lực, phát triển mạnh mẽ, tạo động lực cho tỉnh, cho vùng theo đúng tinh thần Nghị quyết 08/NQ-TU về xây dựng và phát triển đô thị loại 1 trực thuộc tỉnh và Nghị quyết 06/NQ-TW về xây dựng đô thị động lực, có quy mô và sức ảnh hưởng lớn vào năm 2030.
Đồ án quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021- 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đang được được lập, đặt ra kỳ vọng phát triển Quảng Nam trở thành cực tăng trưởng quan trọng của Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, Tây Nguyên, thúc đẩy cho quyết tâm đó” - Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trí Thanh nhấn mạnh.
Có vui mừng, nhưng cũng có những lo lắng. Ông Võ Xuân Ca - Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh nói, vì mục tiêu một “Great Tam Kỳ”, phải tính toán để mở rộng. Nhưng sau sáp nhập, đơn vị hành chính quá lớn, sẽ có nhiều áp lực trong quản lý.
“Nếu chỉ tính bài toán hành chính, sẽ chưa phải là mục tiêu cuối cùng. Do đó, phải có một quy hoạch bài bản, xác định rõ thời gian, kỳ vọng, nguồn lực, đầu tư có trọng điểm. Rất nhiều việc phải làm đang ở phía trước” - ông Ca cho hay.
Không muộn, nhưng cũng không còn sớm để cứ lặng yên và chờ đợi. Chính quyền đặt quyết tâm cho việc xúc tiến xây dựng đề án, soi rọi các tiêu chí còn yếu và tìm giải pháp đầu tư, phát triển lâu dài.
“Phải nhận thức được khó khăn để có khát vọng, để tìm cách vực lên, chạm tới mục tiêu hình thành đô thị động lực, đô thị vệ tinh và phát triển toàn diện đô thị theo đúng quy mô, tầm vóc của một đô thị loại 1, mục đích lớn nhất là đem lại lợi ích vật chất, tinh thần của nhân dân ” - Bí thư Tỉnh ủy Phan Việt Cường khẳng định.
Từ tâm thức, đã thấy những lấp lánh thị thành trong sự chờ đợi của bao người, khi đêm nằm mơ phố…