Đi tìm con cút đất

Con cút đất là ấu trùng của kiến sư tử, có ba cặp chân nằm trước ngực, cái đầu phẳng bẹt với cặp “kìm” sắc nhọn. Nó thường dùng chót bụng xoáy vào đất, hất tung cát lên, đào hang hình phễu để trú ngụ. Cát càng khô mịn thì càng tìm thấy nhiều hang cút đất. Cút đất chui bụng xuống đáy hang, chôn thân ngập trong cát, đầu ngẩng lên trên, chừa cặp hàm sắc nhọn.

Cái hang hình phễu của con cút thực chất là một “hố tử thần” đối với con mồi của nó. Chỉ cần kiến hay mấy con côn trùng nhỏ mon men ngang miệng hố là trượt xuống đáy, nơi gọng kìm của cút đất đang chực chờ sẵn. Cát mịn nên càng cố leo lên càng tụt xuống, chưa kịp bỏ chạy đã bị cút đất hất thêm cát chặn lối ngã nhào.

Hồi đó, mấy đứa trẻ con trong xóm tôi thường tụ lại, chụm đầu cúi xuống mặt đất, phồng má chu môi thổi phù phù, cát bay tấp bụi tứ tung. Cả bọn thi nhau thổi, tới chừng cái hang hình phễu sâu hơn, thấy lù lù một con cút đất nẩy mình trên cát, tức thì bọn trẻ nhanh tay tóm gọn con vật nhỏ xíu xiu kia.

Bắt được cút đất, chúng tôi bỏ nó trong lòng bàn tay, bứt một cọng tóc dài, xe lại để cột ngang cổ cút. Một tay cầm đầu cọng tóc, thòng con cút bị cột xuống nơi hố khác.

Con cút mồi theo bản năng lại xoáy bụng vào cát mà không biết rằng mình đang “xâm chiếm” một cái hang đã có chủ. Tụi tôi được dịp coi cuộc chiến của hai con cút, kẻ trong hang dùng kìm kẹp cắn kẻ ngoài hang. Cát bị hất văng, cái hố sụt dần. Chỉ cần giật cọng tóc lên là con cút mồi kéo theo một con cút khác mập mạp.

Khoảnh khắc lôi văng con cút mới ra khỏi hang cát, là lúc những tràng cười vui sướng rộ lên. Thích thú tới lạ. Tiếng cười giòn tan dưới nắng vàng. Mọi người vỗ đùi cái bốp, khen nhau khéo bắt, rồi tranh nhau từng hố cát nhỏ xíu như đầu ngón tay.

Biết bao lần tụi tôi bị ba má la rầy, tìm gì dưới cát trắng mà thổi bụi bay cay mắt. Người lớn thì làm sao hiểu được những trò trẻ con ấy. Chúng tôi câu cút lên chẳng để làm gì cả, chỉ là thích cảm giác bắt được một con cút, khoe với nhau, chơi chán rồi thả cho nó về. Đôi khi, niềm vui non dại chỉ đơn giản vậy thôi.

Mấy mùa nắng đi qua, tụi tôi phủi đất cát lấm lem vào đời. Quanh đi ngoảnh lại, còn được mấy ai nhớ trò chơi thuở xưa nữa. Đám con nít bây chừ chắc sẽ cảm thấy lạ lùng lắm với những điều chúng tôi đã từng quen thuộc một thời.

Dù không ai ngang qua, dù lũ trẻ con chẳng còn ngó ngàng tới, con cút đất vẫn xoay bụng đào hang trên cát. Mọi thứ của tự nhiên cứ diễn ra như thế, như nắng rát của xứ này, bao năm qua vẫn vậy. Chỉ có con người là đổi khác hoặc rời đi.

Một bữa về lại, tôi đi tìm con cút đất. Hay tôi đang tìm tôi giữa hoang mang cát trắng. Tìm một chút ký ức những buổi trưa hè ấu thơ bên nhau lỡ neo lại đâu đó nơi hang con cút đất ngày xưa. Để rồi chợt nhận ra, mùa vui năm ấy đã phai màu theo thời gian chẳng thắm trở lại dù chỉ một lần.