Đi tìm đồng đội

Tưởng nhớ đồng đội, tri ân gia đình liệt sĩ, nhiều cựu chiến binh (CCB) vẫn miệt mài rong ruổi khắp trong Nam ngoài Bắc để tìm kiếm thông tin về phần mộ liệt sĩ và hài cốt đồng đội, đưa các anh về yên nghỉ trong lòng đất mẹ.

Ban liên lạc Tiểu đoàn R20 đưa hài cốt đồng đội về quê. Ảnh: A.T

Những ngày cuối tháng 4 lịch sử, chúng tôi có dịp cùng với đoàn CCB Tiểu đoàn R20, Mặt trận 4 Quảng Đà và Tiểu đoàn vận tải nữ 232, Cục Hậu cần Quân khu 5 thời chiến tranh về xã Đại Hồng, (Đại Lộc) để cất bốc, quy tập 6 hài cốt liệt sĩ của đơn vị hy sinh tháng 6.1974, thời điểm mà quân và dân ta chuẩn bị cho trận đánh lịch sử giải phóng Thượng Đức vào tháng 7.1974. Điểm dừng chân đầu tiên của đoàn là địa danh khe Ngang, thuộc thôn 6, xã Đại Hồng. Theo lời kể của các nhân chứng, mặc dù cảnh vật ngày xưa nay đã đổi thay rất nhiều nhưng sau 3 lần khảo sát, xác định đúng vị trí nơi chôn cất đồng đội, các CCB khẩn trương tiến hành tìm kiếm, mong sớm đưa đồng chí, đồng đội của mình về với người thân, gia đình sau bao năm xa cách. Đối với CCB Lê Ngọc Hiền, nguyên cán bộ quản lý Tiểu đoàn R20, Mặt trận 4 Quảng Đà, những ký ức về một thời lửa đạn sát cánh cùng đồng đội vẫn còn vẹn nguyên. Trở lại chiến trường xưa để tìm hài cốt những đồng đội, ông Hiền xúc động: “Nhiều đồng đội của tôi đã nằm lại trên chiến trường, chưa được đưa về đoàn tụ cùng gia đình, đó là nỗi trăn trở lớn nhất với người ở lại như chúng tôi nhiều năm qua. Đã có những cuộc tìm kiếm dù chỉ là manh mối nhỏ nhưng mọi người vẫn hy vọng. Lần này chúng tôi từ ngoài Bắc vào đây đón đồng đội về đất mẹ, cũng là tỏ lòng tri ân cống hiến, hy sinh xương máu của các liệt sĩ cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc” - CCB Lê Ngọc Hiền chia sẻ.

Những người lính quả cảm, quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh năm xưa giờ đây tuổi đã cao, sức đã yếu, bước chân của họ không còn nhanh nhẹn như thời trai trẻ, thay vào đó là những vết thương chiến tranh cứ đau âm ỉ mỗi khi trái gió trở trời. Nhưng với tấm lòng, tình cảm và trách nhiệm, họ đã nỗ lực lên đường đi tìm đồng đội. CCB Phạm Xuân Quý - nguyên Chính trị viên Tiểu đoàn R20, Mặt trận 4 Quảng Đà cho biết: “Ban liên lạc Tiểu đoàn R20 đã tổ chức nhiều cuộc khảo sát và đã tìm kiếm, cất bốc được rất nhiều đồng đội còn nằm lại trên chiến trường. Chúng tôi thấy đó là trách nhiệm của những người may mắn còn sống tới bây giờ. Ngoài ra, Ban liên lạc cũng thường xuyên đến thăm hỏi, động viên, tặng quà CCB của Tiểu đoàn có hoàn cảnh khó khăn, ốm đau, bệnh tật để chia sẻ, tạo điều kiện để giúp đồng đội từng bước vươn lên trong cuộc sống”.

Chiến tranh đã lùi xa hơn 4 thập kỷ, nhưng đến nay, cả nước vẫn còn hơn 200 nghìn người con ưu tú đã ngã xuống vì độc lập tự do của Tổ quốc mà chưa tìm được hài cốt. Vẫn biết hành trình đi tìm đồng đội vẫn luôn đầy gian nan nhưng đối với những người lính cùng vào sinh ra tử thì đó là tình cảm, trách nhiệm và sự tri ân. Chưa kể phần lớn CCB nay tuổi cao sức yếu, có người đã qua đời. Vì vậy, những nhân chứng về địa điểm hy sinh cũng không còn nhiều, vùng đất cũ đã nhiều đổi thay cũng là rào cản không nhỏ. Thế nhưng họ vẫn tiếp tục lên đường đi tìm đồng đội với tâm niệm mộc mạc, giản dị nhưng rất đỗi thiêng liêng “Còn sống thì còn đi tìm đồng đội”.

ANH TRANG