Địa chí Tam Kỳ

Công trình “để đời”

Nhà nghiên cứu Nguyễn Văn Bổn - chủ biên cuốn “Địa chí Tam Kỳ”, cho biết công trình có sự tham gia của nhiều nhà nghiên cứu, nhà khoa học trên cả nước, như PGS-TS. Nguyễn Văn Đăng, TS. Phạm Phú Quốc, TS. Trần Tấn Vịnh, nhà nghiên cứu Hồ Xuân Tịnh, Nhà giáo ưu tú Trần Đại Vinh… “Địa chí Tam Kỳ” đặt trong tiêu chí thời gian kể từ thời Hồng Đức thứ 2 năm 1402 cho đến nay. Còn về không gian, trọng tâm là địa giới hành chính TP.Tam Kỳ hiện nay, nhưng đồng thời cũng vừa tìm hiểu trong phạm vi mở rộng của đất Hà Đông xưa, nhất là về mặt lịch sử và văn hóa. “Những tư liệu khảo cổ, địa lý, lịch sử, kinh tế, văn hóa được trình bày trong cuốn sách sẽ góp phần đáng kể giúp các thầy cô giáo, học sinh Tam Kỳ cũng như du khách muốn tìm hiểu về mảnh đất Tam Kỳ” - ông Bổn chia sẻ.

“Địa chí Tam Kỳ” dày 818 trang, nội dung được chia làm 4 phần. Phần 1 (30 trang) khái quát về điều kiện địa lý tự nhiên, hành chính, dân cư qua các thời kỳ lịch sử. Phần 2 (180 trang) tập trung đề cập về lịch sử hình thành vùng đất Hà Đông - Tam Kỳ từ thời mở cõi, trải qua 2 cuộc chiến tranh, công cuộc xây dựng quê hương từ sau 1975 đến hôm nay. Với dung lượng tương đương phần 2, phần 3 tập trung khái quát những thành quả nổi bật trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội. Phần 4 cũng là phần trọng tâm và chiếm đến một nửa dung lượng cuốn sách (hơn 400 trang) đề cập những nét độc đáo trong đời sống văn hóa vật chất và văn hóa tinh thần của con người Tam Kỳ qua các thời kỳ lịch sử.

Đánh giá khá cao nội dung mà các soạn giả thể hiện trong “Địa chí Tam Kỳ”, cả TS. Huỳnh Văn Hoa - nguyên Giám đốc Sở GD-ĐT TP.Đà Nẵng lẫn ThS. Bùi Văn Tiếng - Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử TP.Đà Nẵng đều cho rằng, đây là cuốn địa chí địa phương được đầu tư rất công phu, có nội dung đa dạng, phong phú. Đây còn là công trình “để đời” dành cho các thế hệ trẻ, thể hiện được bản sắc văn hóa, lịch sử của vùng đất Tam Kỳ giàu truyền thống cách mạng, trong công cuộc dựng nước và giữ nước.

Quyết tâm chính trị

“Địa chí Tam Kỳ” mới hoàn thành bản thảo và đầu tháng 11 vừa qua, TP.Tam Kỳ tổ chức hội thảo khoa học nhằm tìm thêm tiếng nói từ các nhà khoa học, nghiên cứu để hoàn thiện nội dung cuốn sách trước khi xuất bản. Theo Bí thư Thành ủy Tam Kỳ Nguyễn Văn Lúa, “Địa chí Tam Kỳ” được tổ chức biên soạn nhằm góp phần vào việc tìm hiểu giá trị truyền thống lịch sử, văn hóa, kinh tế xã hội của vùng đất Tam Kỳ có truyền thống hơn 600 năm. Từ đó, giúp nhiều người và thế hệ mai sau có điều kiện được hiểu thêm về lịch sử, văn hóa của vùng đất và con người Hà Đông xưa - Tam Kỳ nay.

Một thông tin rất đáng chú ý, đó là để có được bản thảo trình ra hội thảo vừa qua, công trình “Địa chí Tam Kỳ” đã trải qua thời gian “thai nghén” hơn 17 năm. Năm 2002, “Địa chí Tam Kỳ” đã được nhóm tác giả bắt tay vào việc nghiên cứu, biên soạn. Sau 6 năm, bản thảo đầu tiên hoàn thành vào năm 2008. Tuy nhiên, do thời điểm đó cuốn “Lịch sử Đảng bộ Tam Kỳ giai đoạn 1954 - 1975” chưa biên soạn xong nên chưa có cơ sở để thực hiện nội dung về lịch sử đấu tranh chống ngoại xâm dưới sự lãnh đạo của Đảng cho cuốn “Địa chí Tam Kỳ”. Hơn nữa, năm 2008 thị xã Tam Kỳ chia tách thành 2 đơn vị hành chính Tam Kỳ và Phú Ninh, nhiều nội dung, số liệu cần phải được điều chỉnh, bổ sung. Vì vậy, địa phương lúc đó chưa thành lập hội đồng để nghiệm thu và mọi việc dang dở từ đó. Mãi cho đến năm 2014, chủ trương biên soạn “Địa chí Tam Kỳ” mới được khởi động trở lại và đến nay đã hoàn chỉnh. Về phần nhóm soạn giả, ông Nguyễn Văn Bổn cho hay do thời gian kéo dài nên có nhà khoa học đã rút lui không còn tham gia nữa, vì vậy thành viên ban soạn thảo hiện nay có thay đổi so với ban đầu.

Ông Nguyễn Văn Lúa cho biết, sau hội thảo vừa qua, hội đồng biên soạn sẽ tiếp thu các ý kiến đóng góp của các nhà khoa học, nhà nghiên cứu để bổ sung, chỉnh sửa nhằm hoàn thiện cuốn sách. Theo kế hoạch, cuốn “Địa chí Tam Kỳ” sẽ xuất bản vào năm 2020 - thời điểm diễn ra nhiều sự kiện lớn của địa phương, đặc biệt là Đại hội Đảng bộ TP.Tam Kỳ.