Điều tra vốn đầu tư năm 2015: Xác định chiến lược, định hướng đầu tư

Thực hiện quyết định của Bộ Kế hoạch – đầu tư và chỉ thị của UBND tỉnh, từ đầu năm nay ngành thống kê sẽ tổ chức cuộc điều tra vốn đầu tư năm 2015. Ông Đinh Văn Đào - Cục trưởng Cục Thống kê Quảng Nam cho hay cuộc điều tra này nhằm đánh giá thực trạng, quy mô, tính chất và cơ cấu đầu tư để có cơ sở xác định chiến lược, định hướng chính sách đầu tư đúng với xu hướng phát triển bền vững cho việc sử dụng nguồn lực của địa phương hay quốc gia.

- P.V:Cuộc điều tra vốn này được tiến hành thường niên hay theo chu kỳ đầu tư, thưa ông?

Ông Đinh Văn Đào - Cục trưởng Cục Thống kê Quảng Nam.

- Ông Đinh Văn Đào: Cuộc điều tra vốn đầu tư diễn ra 5 năm một lần. Mỗi năm đều có những cuộc điều tra mẫu để tính toán các việc liên quan đến vốn đầu tư. Tuy nhiên, một cuộc điều tra đầy đủ, liên quan đến quy mô vốn đầu tư phát triển của tất cả thành phần kinh tế, từ vốn ngân sách cấp, doanh nghiệp tư nhân, khu vực dân cư… vốn quá rộng và nhiều nội dung được điều tra nên phải 5 năm mới tiến hành một lần. Đây là cuộc điều tra thứ 4. Chính Bộ trưởng Bộ Kế hoạch – đầu tư ra quyết định điều tra, nên quy định pháp lý của cuộc điều tra này cao, toàn diện và đầy đủ hơn so với những cuộc điều tra trước đây.

Cuộc điều tra này tập trung vào 7 đối tượng, bao gồm các chủ đầu tư, ban quản lý, nguồn trái phiếu chính phủ, xã, phường, thị trấn, các chủ thể có vốn đầu tư công lập, xã hội hóa, vốn tự có cá nhân và người dân đầu tư… Số liệu điều tra sẽ được tổng hợp theo hướng 3 cấp: nước, vùng và thành phố. Trước hết là thu thập các thông tin liên quan đến hiện trạng vốn đầu tư phát triển, năng lực vốn tăng của các dự án công trình hoàn thành năm 2014 và năng lực sản xuất của nền kinh tế. Căn cứ các số liệu đó để đánh giá đầu tư, huy động vốn và định hướng chính sách vốn trong thời gian đến.

- P.V:Liệu số liệu điều tra này có tính xác thực cao không, khi diện điều tra rộng và nhiều nội dung diễn ra trong một thời gian khá dài?

Cuộc điều tra vốn 2015 nhằm xác định chiến lược, định hướng chính sách đầu tư. TRONG ẢNH: Cơ sở hạ tầng nghề cá trên địa bàn tỉnh đang được đầu tư đồng bộ. Ảnh: M.ĐỨC

- Ông Đinh Văn Đào: Cuộc điều tra này có phạm vi, thành phần đối tượng rộng và tương đối đầy đủ nhất so với các cuộc điều tra trước nên hết sức phức tạp. Đây là lần đầu tiên điều tra cụ thể, phân loại kỹ các nguồn vốn đầu tư nhà nước, ngoài nhà nước và các loại hình kinh tế khác, kể cả khu vực dân cư nên khó khăn hiện nay là công tác rà soát, cập nhật các đối tượng điều tra cụ thể. Chẳng hạn vốn nhà nước thì vốn công trình phải được cập nhật theo phân cấp quản lý từ trung ương, tỉnh, có bao nhiêu dự án, các dữ liệu liên quan đến tổng mức đầu tư của cả vốn trái phiếu chính phủ, chương trình mục tiêu quốc gia. Sự phân cấp quản lý nguồn vốn đang khó cho việc rà soát các bảng kê. Sẽ có đến 6 loại bảng kê được xác lập để trước khi tập huấn và triển khai điều tra. Cục Thống kê đang tiếp tục rà soát, đối chiếu chủ đầu tư phải rõ trên cơ sở các quyết định đầu tư của Nhà nước, phối hợp với các sở, ban, ngành, các huyện để tiến hành lập bảng kê đầy đủ, rõ ràng theo chương trình đầu tư để làm cơ sở tiến hành điều tra. Cái khó thứ hai là khảo sát, đánh giá quản lý nhà nước có phát sinh đầu tư. Lâu nay, theo quản lý nhà nước, thông tin này không đầy đủ nên người điều tra phải đến tận xã, phường để xác định thông tin. Còn làm thế nào để biết doanh nghiệp có đầu tư hay không cũng là chuyện khó khăn. Những thông tin doanh nghiệp có phát sinh đầu tư năm 2014 phải được kiểm chứng. Điều này đã được chúng tôi tiến hành từ trước thông qua việc “cài” trên các phiếu điều tra thường niên. Thông qua những thông tin này, chúng tôi đã lọc ra một bảng kê doanh nghiệp có phát sinh đầu tư, nhưng trong tình hình khó khăn này, nhiều doanh nghiệp ngại cung cấp đầy đủ các con số thực. Vì thế, khi tiến hành điều tra, chúng tôi phải rà soát lại kỹ lưỡng hơn con số doanh nghiệp có phát sinh đầu tư. Thêm một khó khăn nữa là điều tra ở khu vực địa phương. Mỗi huyện cũng sẽ hơn 10 đơn vị hành chính cấp xã được chọn mẫu, sẽ khó để kiểm chứng các hộ trên địa bàn có phát sinh vốn đầu tư, kể cả vốn đầu tư xây dựng cơ bản để tính được vốn đầu tư sản xuất, kinh doanh và đầu tư nhà ở của nhân dân.

Theo yêu cầu, mục đích của cuộc điều tra này thì số liệu tương đối hoàn thiện về mặt khoa học, quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng và quy trình lập bảng kê cũng khá sát với thực tế. Vốn nhà nước sẽ được bảo đảm số liệu. Vấn đề quan trọng là xác định thông tin ban đầu, hồ sơ quản lý đầu tư, quyết định cấp đầu tư phải thực sự chuẩn xác, chất lượng phải thông qua việc lập bảng kê, phỏng vấn điều tra đầy đủ. Chất lượng thông tin sẽ được giám sát kỹ khi có các cấp chỉ đạo, phối hợp với các sở, ban, ngành điều tra đến từng xã, phường địa phương

- P.V: Có thể rút ra nhận xét gì về các cuộc điều tra vốn đầu tư đã từng diễn ra?

- Ông Đinh Văn Đào: Có thể thấy rằng cơ cấu đầu tư đã có khá nhiều biến động so với số liệu điều tra đánh giá hàng năm. Việc kiểm soát đầu tư công sau Chỉ thị 1792 của Chính phủ, quản lý theo đầu tư trung hạn và kiểm soát chặt chẽ nên nguồn đầu tư công không phải ứng trước nhiều và đầu tư phải có danh mục phê duyệt nên đã giảm quy mô đầu tư và tỷ trọng có giảm đi. Con số tuyệt đối tăng lên nhưng cơ cấu đầu tư đã giảm từ 70% xuống còn trên dưới 60%. Điều này đúng với mục tiêu huy động nguồn lực đầu tư cho quốc gia vì phát triển địa phương cần phải tính đến các thành phần kinh tế. Vốn nhà nước chỉ tập trung phát triển cơ sở hạ tầng, an sinh xã hội chứ không thể nào giải quyết hết mọi yêu cầu. Thực tế tại Quảng Nam, khi kinh tế khó khăn, việc thu hút các doanh nghiệp đầu tư qua kênh tín dụng hay kênh tự có của doanh nghiệp có chững lại, nhưng nhiều loại hình doanh nghiệp ổn định, dẫn đến quy mô đầu tư không sụt giảm nhiều và còn đủ khả năng mở ra triển vọng.

Theo số liệu điều tra năm 2015, tổng tỷ trọng đầu tư của doanh nghiệp chiếm 28% so với 20% như trước đây và khu vực dân cư góp 15% so với 10%, cho thấy xu hướng đầu tư của hai khu vực này ngày càng lớn. Tuy nhiên, qua cuộc điều tra lần này, sẽ có đối chiếu dữ liệu để thấy quy mô đầu tư có thay đổi nhiều hay là vẫn như năm cũ. Trên cơ sở đó, sẽ hoạch định chính sách đầu tư trung hạn 2016 – 2020. Cuộc điều tra này rất quan trọng với nhiều mục đích chiến lược. Đó là đánh giá lại chu kỳ đầu tư 5 năm. Thông qua điều tra sẽ biết được thực trạng vốn, quy mô, tính chất, cơ cấu vốn đầu tư, năng lực sản xuất, quy mô sản phẩm… của các thành phần kinh tế để xác định chiến lược, định hướng chính sách đầu tư phù hợp, đúng với xu hướng phát triển bền vững cho việc sử dụng nguồn lực của địa phương.

TRỊNH DŨNG (thực hiện)