Điều 5, Hiến pháp 2013 quy định: “Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là quốc gia thống nhất của các dân tộc cùng sinh sống trên đất nước Việt Nam. Các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp nhau cùng phát triển, nghiêm cấm mọi hành vi kỳ thị, chia rẽ dân tộc. Ngôn ngữ quốc gia là tiếng Việt. Các dân tộc có quyền dùng tiếng nói, chữ viết, giữ gìn bản sắc dân tộc, phát huy phong tục, tập quán, truyền thống và văn hóa tốt đẹp của mình. Nhà nước thực hiện chính sách phát triển toàn diện và tạo điều kiện để các dân tộc thiểu số phát huy nội lực, cùng phát triển với đất nước”. Việc tiếp tục khẳng định quyền bình đẳng các dân tộc trong Hiến pháp càng có ý nghĩa chính trị sâu sắc, được đồng bào các dân tộc hân hoan đón nhận và thấy được trách nhiệm của mình trước Tổ quốc.
Chương trình 135 giai đoạn 2 của Chính phủ đã góp phần thay đổi diện mạo miền núi Quảng Nam. Ảnh: PHƯƠNG GIANG |
Những nội dung quy định trong Hiến pháp 2013 là thể chế nguyên tắc cơ bản để “các dân tộc cùng sinh sống trên đất nước Việt Nam” có sự “bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp nhau cùng phát triển”. Các nội dung này không tách rời mà có quan hệ khăng khít, tác động, thúc đẩy lẫn nhau trong quá trình phát triển. Bởi, có thực sự bình đẳng mới phát huy được tình đoàn kết giữa các dân tộc anh em. Hiến pháp 2013 hiến định “Nhà nước thực hiện chính sách phát triển toàn diện và tạo điều kiện để các dân tộc thiểu số phát huy nội lực”. Điều này tiếp nối những kết quả đạt được từ nhiều năm trước, khi các dân tộc thiểu số đã vượt qua khó khăn thử thách với ý thức vươn lên, không cam chịu đói nghèo. Bên cạnh đó, Nhà nước đã triển khai nhiều chương trình mục tiêu đầu tư vào vùng đồng bào dân tộc thiểu số, hướng dẫn đồng bào các dân tộc tiếp cận với tiến bộ khoa học - kỹ thuật ứng dụng vào sản xuất; chăm lo cho sự nghiệp y tế, giáo dục. Nhà nước cũng đã thực hiện những chính sách đặc thù về đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ người dân tộc thiểu số có tri thức, năng lực, dám nghĩ, dám làm, gương mẫu vận động đồng bào xóa bỏ hủ tục lạc hậu, xây dựng nông thôn mới bền vững… Từ sự tôn trọng nhau, cùng nhau giữ gìn phát huy bản sắc văn hóa, các dân tộc càng tôn vinh những giá trị văn hóa của dân tộc mình trong cộng đồng dân tộc Việt Nam, càng củng cố, tăng cường tình đoàn kết bền chặt.
Trong cơ cấu tổ chức của Quốc hội theo Hiến pháp 2013, Quốc hội có Hội đồng Dân tộc, là cơ quan đại diện cho các dân tộc. Hội đồng Dân tộc có Chủ tịch, các Phó Chủ tịch và các Ủy viên. Hội đồng Dân tộc nghiên cứu, kiến nghị với Quốc hội về công tác dân tộc, thực hiện quyền giám sát việc thi hành chính sách dân tộc, các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội miền núi và vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Để bảo đảm triển khai Hiến pháp, các chính sách dân tộc và các nghị quyết của Quốc hội về đầu tư cho vùng dân tộc, miền núi có hiệu quả, tại các phiên họp của Chính phủ, “Chủ tịch Hội đồng Dân tộc được mời tham dự phiên họp của Chính phủ bàn về thực hiện chính sách dân tộc”. Mối quan hệ này khẳng định vai trò, vị trí của Hội đồng Dân tộc của Quốc hội, tạo điều kiện để Hội đồng Dân tộc nắm bắt trực tiếp việc điều hành của Chính phủ, trực tiếp góp ý kiến tại phiên họp Chính phủ, phản ánh kịp thời việc triển khai thực hiện nhiệm vụ quan trọng này với Quốc hội. Hiến pháp 2013 tại Điều 75 cũng đã hiến định “khi ban hành quy định thực hiện chính sách dân tộc, Chính phủ phải lấy ý kiến của Hội đồng Dân tộc”.
Ngoài ra, trong cơ cấu Chính phủ có Ủy ban Dân tộc của Chính phủ là cơ quan có chức năng quản lý nhà nước về lĩnh vực công tác dân tộc trong phạm vi cả nước, tuyên truyền vận động đồng bào các dân tộc thiểu số thực hiện Hiến pháp, pháp luật. Cơ quan này còn theo dõi kiểm tra vùng đồng bào dân tộc thiểu số, xây dựng hệ thống, chỉ tiêu, bộ dữ liệu về dân tộc thiểu số; điều tra nghiên cứu tổng hợp về tên gọi, về phong tục tập quán các dân tộc thiểu số. Đồng thời thanh tra, kiểm tra việc thực hiện chính sách dân tộc, pháp luật trong lĩnh vực dân tộc; lắng nghe giải quyết nguyện vọng của đồng bào các dân tộc thiểu số... theo quy định của Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước.
HỎI - ĐÁP HIẾN PHÁP - Hỏi: Vị trí, chức năng của Quốc hội được quy định như thế nào? - Trả lời: Quốc hội là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Quốc hội thực hiện quyền lập hiến, quyền lập pháp, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao đối với hoạt động của Nhà nước. - Trả lời: Chủ tịch Quốc hội chủ tọa các phiên họp của Quốc hội; ký chứng thực Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội; lãnh đạo công tác của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; tổ chức thực hiện quan hệ đối ngoại của Quốc hội; giữ quan hệ với các đại biểu Quốc hội. Các Phó Chủ tịch Quốc hội giúp Chủ tịch Quốc hội làm nhiệm vụ theo sự phân công của Chủ tịch Quốc hội. - Hỏi:Cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ và quyền hạn của Hội đồng Dân tộc được quy định như thế nào? - Trả lời: Hiến pháp năm 2013 quy định về cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ và quyền hạn của Hội đồng Dân tộc như sau: 1. Hội đồng Dân tộc gồm Chủ tịch, các Phó Chủ tịch và các Ủy viên. Chủ tịch Hội đồng Dân tộc do Quốc hội bầu; các Phó Chủ tịch và các Ủy viên Hội đồng Dân tộc do Ủy ban thường vụ Quốc hội phê chuẩn. 3. Chủ tịch Hội đồng Dân tộc được mời tham dự phiên họp của Chính phủ bàn về việc thực hiện chính sách dân tộc. Khi ban hành quy định thực hiện chính sách dân tộc, Chính phủ phải lấy ý kiến của Hội đồng dân tộc. (BAN TUYÊN GIÁO TRUNG ƯƠNG) |
KIẾN TÂN (Tổng hợp)