Trong cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh có một bí quyết màu nhiệm, một tư tưởng xuyên suốt đường lối chiến lược cách mạng: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công”.
Trong Sách lược vắn tắt của Đảng năm 1930, Người đã đề ra đường lối đoàn kết rộng rãi toàn dân và xác định: “Phải hết sức liên lạc với tiểu tư sản, trí thức, trung nông… để kéo họ đi về phía vô sản giai cấp”. Ngay trong buổi ra mắt của Đảng Lao động Việt Nam (Đại hội Đảng toàn quốc lần 2 họp tại Tuyên Quang, tháng 2.1951), Người nói mục đích của Đảng gồm 8 chữ: “Đoàn kết toàn dân, phụng sự Tổ quốc”. Chính sách của Đảng là “Đoàn kết chặt chẽ, đoàn kết lâu dài, cùng nhau tiến bộ”…
Đặc biệt, Di chúc được Bác viết khoảng 1.000 từ trong suốt 5 năm, mỗi lần sửa chữa, Bác thêm một ý, sửa một ý nhưng 8 từ “đoàn kết” vẫn được giữ nguyên, như một lời dặn dò nhất quán của Người trước lúc đi xa… Bác dặn lại: “Nhờ đoàn kết chặt chẽ, một lòng một dạ phục vụ giai cấp, phục vụ nhân dân, phục vụ Tổ quốc, cho nên từ ngày thành lập đến nay, Đảng ta đã đoàn kết, tổ chức và lãnh đạo nhân dân ta hăng hái đấu tranh tiến từ thắng lợi này đến thắng lợi khác”, “Đoàn kết là một truyền thống cực kỳ quý báu của Đảng và của dân ta. Các đồng chí từ Trung ương đến các chi bộ cần phải gìn giữ sự đoàn kết nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình”.
Muốn đoàn kết chặt chẽ trong Đảng, ắt phải thống nhất tư tưởng, mở rộng dân chủ nội bộ, mở rộng tự phê bình và phê bình. Tự phê bình và phê bình cũng là nguyên tắc sinh hoạt Đảng. Trước lúc đi xa, Bác dặn lại: “Trong Đảng thực hành dân chủ rộng rãi, thường xuyên và nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình là cách tốt nhất để củng cố và phát triển sự đoàn kết và thống nhất của Đảng. Phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau”. Đối với sự bất hòa, Bác nhắc nhở phải “khôi phục lại khối đoàn kết” trên nền tảng tư tưởng để giữ vững nguyên tắc của đoàn kết nhưng phải có lý có tình. Người gửi lại mong muốn cuối cùng: “Toàn Đảng , toàn dân ta đoàn kết phấn đấu xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới”.
Năm 2020 này, chúng ta vừa kỷ niệm 90 năm thành lập Đảng, cả nước đoàn kết một lòng “chống dịch như chống giặc”, tiếp tục đẩy mạnh việc Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” về đại đoàn kết trong Đảng và nhân dân. Vì vậy, đọc lại Di chúc của Người thấy hiểu sâu sắc hơn, càng thấm thía hơn những lời dặn dò của Bác.