Zalo Báo Quảng NamGửi bình luận
(QNO) - Nhiều người dân ở 2 xã Bình Giang và Bình Phục (Thăng Bình) cho rằng, hoạt động khai thác cát của Công ty CP Kỹ nghệ khoáng sản Quảng Nam (MINCO) đã ảnh hưởng tiêu cực đến sản xuất nông nghiệp tại địa phương.
Cùng thời điểm này trong nhiều năm trước là mùa sản xuất cây nén, cây kiệu của người dân vùng cát Bình Giang. Tuy nhiên, năm nay, diện tích trồng nén, kiệu của gia đình ông Huỳnh Xuân Hòa (thôn Bình Hòa, xã Bình Giang) èo uột, không lớn nổi và chết khô hàng loạt.
"Vùng đất cát này, rau củ phát triển nhờ có mạch nước ngầm. Tuy nhiên, mấy năm nay, do khai thác cát mà không hoàn thổ trở lại, nên mạch nước ngầm bị đứt gãy. Mùa này, tôi chẳng dám đầu tư trồng nhiều vì thiếu nước, cây trồng rất bấp bênh” - ông Hòa nói.
Còn ông Nguyễn Đình Thái (cũng trú tại thôn Bình Hòa, xã Bình Giang) thì bức xúc: “Sắp vào vụ trồng rau để bán trong dịp tết sắp tới, nhưng vùng này đang thiếu nước tưới. Tôi vừa đầu tư giếng bơm, song lượng nước hút được vừa ít, vừa bị nhiễm phèn. Tháng này còn chờ có mưa chứ qua tháng giêng chắc phải bỏ đất trắng.”
 |
| Người dân xã Bình Giang canh tác trên mảnh đất cát khô cằn. Ảnh: VINH TOÀN |
Ông Phan Văn Em (tổ 19, thôn Bình Túy, xã Bình Giang) có đất canh tác ở khu vực gần kề với dự án khai thác mỏ cát trắng Hương An. Nhiều năm trước, khi chưa có hoạt động khai thác cát, việc trồng rau vụ đông của ông rất ổn định, mang lại nguồn thu nhập chính trong gia đình. Tuy nhiên, 3 năm gần đây, tình hình sản xuất của ông gặp nhiều khó khăn do nguồn nước tưới khan hiếm.
“Nguyên nhân là do việc khai thác cát và xây dựng kênh mương khi hoàn thổ mặt bằng sâu quá làm đứt mạch nước ngầm tưới tiêu của người dân” - ông Em nói.
Người dân có hoàn cảnh tương tự như ông Em đều cho rằng, kênh mương giải thủy C2 do đơn vị khai thác thi công trong hạng mục hoàn thổ mặt bằng sau khai thác múc quá sâu. Tuyến kênh với mục đích phục vụ nguồn nước cho các cánh đồng ở hạ nguồn lại trở thành nơi cản trở dòng nước.
 |
| Người dân phải bơm nước để tưới rau màu trên đất cát. Ảnh: VINH TOÀN |
Theo thông tin từ UBND xã Bình Giang, trước thực trạng này, địa phương đã làm việc với Công ty CP Kỹ nghệ khoáng sản Quảng Nam (MINCO). Sau đó, Công ty MINCO đã phối hợp với UBND xã Bình Giang kiểm tra, thống kê diện tích bị thiệt hại và hỗ trợ hơn 620 triệu đồng cho người dân liên quan.
Ông Nguyễn Đình Tùng - Chủ tịch UBND xã Bình Giang cho biết, việc hỗ trợ chỉ là giải pháp tạm thời. Về lâu dài phải xử lý triệt để những tồn tại trên hàng trăm héc ta đất để người dân có nước sản xuất.
“Ảnh hưởng trực tiếp thì chỉ có đơn vị tư vấn, đơn vị có chức năng về mới đánh giá được mức độ bao nhiêu. Nhưng hiện nay nguồn nước bị khô cạn hết, nên sản xuất nông nghiệp rất khó khăn. Đề nghị chỉnh lại đánh giá tác động môi trường và hoàn thổ thêm 8 tấc nữa thì có thể khắc phục” - ông Tùng nói.
Mời bạn đọc xem clip:
Ông Hồng Quốc Cường - Chủ tịch UBND huyện Thăng Bình cho biết: “Vừa qua, địa phương đã có văn bản báo cáo và kiến nghị lên UBND tỉnh cùng các Sở TN-MT, Công Thương và NN&PTNT về việc Công ty MINCO chưa hoàn thổ số diện tích đã khai thác xong để tổ chức nghiệm thu. Đồng thời, cống thoát nước và mương giải thủy C1, C2 chưa được hoàn thành xây dựng đúng như thiết kế ban đầu. Chính những vấn đề này đã ảnh hưởng đến việc canh tác của người dân tại đây”.
Ông Nguyễn Đình Chinh - Giám đốc Công ty MINCO cho rằng, việc khai thác và hoàn thổ các diện tích đã khai thác xong để phục vụ nông nghiệp của đơn vị đều đúng theo Quyết định 516/QĐ-UBND ngày 6.2.2013 của UBND tỉnh về phê duyệt đề án bảo vệ môi trường chi tiết và dự án cải tạo, phục hồi môi trường của dự án khai thác mỏ cát trắng Hương An.
 |
| Mương giải thủy C2 khi thi công sai với thiết kế ban đầu. Ảnh: VINH TOÀN |
“Tuy nhiên, do thời gian lập đề án bảo vệ môi trường chi tiết và dự án cải tạo, phục hồi môi trường từ năm 2011, nên đến nay, khi áp dụng vào tình hình thực tế đã không còn phù hợp và ảnh hưởng đến việc canh tác của người dân. Chính vì vậy, nên vừa qua đơn vị đã hỗ trợ thiệt hại cho người dân. Chúng tôi đang hợp đồng với Trường Đại học Khoa học Huế để rà soát và điều chỉnh lại dự án cải tạo, phục hồi môi trường để phù hợp hơn với tình hình thực tế” - ông Chinh nói.
 |
| Kiệu, hành của nông dân èo uột do không có nước ngầm. Ảnh: H.Q |
| Tại buổi làm việc về khắc phục các tồn tại trong khai thác cát trắng của Công ty MINCO trên địa bàn Thăng Bình ngày 8.10.2018, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trí Thanh yêu cầu công ty phối hợp với UBND huyện Thăng Bình tổ chức khảo sát, xác định lại cho phù hợp với tình hình thực tế. Đồng thời lập hồ sơ đề xuất điều chỉnh (qua Sở TN-MT tham mưu giải quyết). Lưu ý việc khảo sát, đánh giá kỹ ảnh hưởng của việc khai thác cát trắng đến mạch nước ngầm trong khu vực để có giải pháp thích hợp, đảm bảo nguồn nước phục vụ sinh hoạt và sản xuất của nhân dân. Riêng đối với phần diện tích đã khai thác và hoàn thành công tác cải tạo phục hồi môi trường, đề nghị Công ty MINCO tổ chức bàn giao kịp thời diện tích này cho địa phương quản lý, đưa vào sản xuất. |
Theo ông Chinh, công ty đã hoàn thành việc hoàn thổ 13,67ha diện tích đã khai thác và bàn giao cho UBND xã Bình Giang quản lý, cấp đất cho nhân dân sản xuất. Tuy nhiên, đến hiện tại, Sở TN-MT dù đã nghiệm thu nhưng vẫn chưa chấp thuận với kết quả hoàn thổ vì mương giải thủy C2 không đúng với thiết kế ban đầu.
Vấn đề trên, ông Chinh giải thích, do công ty đang xảy ra tranh chấp với một hộ dân về diện tích đất nằm trên đường mương giải thủy C2 đi qua nên phải thay đổi thiết kế là bẻ cong mương. “Vụ việc đã được đưa ra Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng và sẽ có quyết định phán xử cuối cùng trong tháng 11 này. Xong tranh chấp, chúng tôi sẽ nhanh chóng thi công thẳng lại mương C2 và mời Sở TN-MT về nghiệm thu công trình hoàn thổ” - ông Chinh nói.
PHAN VINH - HỒ QUÂN - VĂN TOÀN