Dốc toàn lực gỡ "thẻ vàng" thủy sản

Quản lý chặt tàu cá

Quảng Nam hiện có 2.715 tàu đánh bắt hải sản, trong đó tàu có chiều dài từ 15m trở lên sản xuất xa bờ là 657 chiếc. Sở hữu nhiều tàu thuyền nên công tác quản lý đặt ra nhiều thách thức, nhất là trong bối cảnh không ít tàu cá xâm phạm vùng biển nước ngoài và bị bắt giữ.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến cho biết, sau 3 lần đến Việt Nam để thanh tra về chống khai thác IUU, EC khẳng định nếu còn 1 tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, Việt Nam sẽ không thể gỡ được “thẻ vàng” thủy sản. Vì vậy, các tỉnh thành có nghề cá quyết liệt triển khai đồng bộ các biện pháp để ngăn chặn, cùng với tiếp tục tuyên truyền, phải phạt nặng để đủ sức răn đe.

Ông Võ Văn Long - Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Quảng Nam cho rằng rất đáng mừng là đến nay, hầu hết tàu có chiều dài từ 15m trở lên đã hoàn thành lắp đặt, vận hành thiết bị giám sát hành trình (GSHT).  trạm bờ, qua giám sát, toàn bộ hải trình của các tàu cá dù cách đất liền hàng nghìn hải lý đều hiển hiện. Muốn kiểm tra bất cứ tàu cá nào, chỉ cần nhấp chuột, mọi thông tin như ký hiệu, công suất máy, tên thuyền trưởng, chủ tàu, địa chỉ, số điện thoại, tàu đang ở kinh độ, vĩ độ nào đều hiện rõ trên màn hình.

Từ trung tâm điều hành thiết bị GSHT, tàu cá nào có nguy cơ vượt ra khỏi vùng biển của Việt Nam đều được liên lạc yêu cầu quay lại. Khi có bão hay tình huống bất ngờ, ngành chức năng cũng tiện liên hệ để trợ giúp.

Ngư dân Trần Công Ba (thôn Sâm Linh Đông, xã Tam Quang, Núi Thành) sở hữu 2 tàu công suất lớn hơn 800CV là QNa-91718 và QNa-90318 cho rằng, GSHT giống như cái phao ứng cứu lúc bất trắc.

GSHT trên 2 tàu cá luôn được kiểm tra kỹ để đảm bảo vận hành 24/24. Nếu không may GSHT trục trặc khi tàu ở trên biển mà không thể xử lý sự cố thì điều tàu về bờ sửa chữa để đảm bảo hoạt động liên tục.

“Ngư dân chúng tôi nhắc nhở nhau tuyệt đối không được tháo GSHT trên tàu của mình gửi sang tàu cá khác để vượt biên giới biển đánh bắt hải sản ở vùng biển nước ngoài” - ông Ba nói.

Lực lượng biên phòng thời gian qua thực hiện tốt công tác tuyên truyền đối với các chủ tàu cá về chấp hành các quy định về chống khai thác bất hợp pháp, không báo cáo, không đúng quy định (IUU).

Trung tá Nguyễn Bá Tố - Đồn trưởng Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Kỳ Hà (xã Tam Quang, Núi Thành) cho biết, ngành chức năng kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá xuất, nhập tại trạm biên phòng An Hòa, chỉ giải quyết xuất bến đối với tàu cá đi biển có đầy đủ các giấy tờ hành chính gồm giấy chứng nhận đăng ký tàu cá, giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật, giấy phép khai thác thủy sản, giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm, sổ danh bạ thuyền viên tàu cá, chứng chỉ thuyền trưởng, thuyền phó, máy trưởng, thợ máy.

“Chúng tôi tiếp tục mở các đợt cao điểm tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, nếu phát hiện sai phạm sẽ xử phạt nghiêm hành vi khai thác IUU theo quy định, đồng thời ngăn chặn, không để tàu cá Quảng Nam vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài” - Trung tá Nguyễn Bá Tố nói.

Nước rút gỡ “thẻ vàng” thủy sản

Bất cập trong gỡ “thẻ vàng” thủy sản ở Quảng Nam là chưa có dữ liệu về nhóm tàu cá có chiều dài dưới 12m. Ông Phạm Viết Tích - Giám đốc Sở NN&PTNT cho biết, từ nay đến hết tháng 9/2023 sở khẩn trương phối hợp với các địa phương có nghề cá để hoàn thành dữ liệu tàu cá có chiều dài từ 6m đến dưới 12m.

Một nhiệm vụ quan trọng khác là nhanh chóng rà soát, sắp xếp, lưu trữ hồ sơ (cả bản giấy và trên phần mềm điện tử) về kiểm soát tàu cá ra vào cảng; giám sát sản lượng hải sản khai thác bốc dỡ qua cảng; xác nhận, chứng nhận, truy xuất nguồn gốc hải sản; đảm bảo hồ sơ liên kết theo chuỗi truy xuất nguồn gốc để cung cấp kịp thời theo yêu cầu của Đoàn thanh tra Ủy ban châu Âu (EC) khi sang làm việc vào tháng 10 sắp tới.

Quảng Nam kiên quyết gỡ “thẻ vàng” thủy sản và kiên định mục tiêu phát triển bền vững nghề cá. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quang Bửu nói không chấp nhận và không nương nhẹ xử lý nếu phát hiện tổ chức, cá nhân cố tình vi phạm, hợp thức hóa hồ sơ lô hàng xuất khẩu.

Toàn tỉnh nỗ lực thực hiện được yêu cầu 100% tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên phải cập cảng chỉ định (trên địa bàn tỉnh là cảng cá An Hòa thuộc xã Tam Giang và cảng cá Tam Quang, Núi Thành). Cùng với đó là cập nhật toàn bộ kết quả xử phạt hành vi khai thác IUU vào hệ thống quản lý.

Các địa phương có nghề cá đang gấp rút thực hiện các khuyến cáo của EC về chống khai thác IUU. Ông Nguyễn Văn Húy - Phó Chủ tịch UBND huyện Thăng Bình cho biết, địa phương khẩn trương hoàn thành 100% việc đăng ký, cấp phép tàu cá có chiều dài 6m đến dưới 12m trong tháng 9/2023, đồng thời cung cấp số liệu để Sở NT&PTNT hoàn thiện cơ sở dữ liệu trên phần mềm VNFishbase.

Huyện phối hợp chặt chẽ với Công an tỉnh, Sở NN&PTNT giám sát chặt chẽ số lượng tàu tắt tín hiệu GSHT mà không rõ nguyên nhân. Thường xuyên theo dõi, nắm bắt vị trí neo đậu của các tàu này để kiểm tra, khuyến cáo, nhắc nhở thực hiện đúng quy định nghề cá.