Đốt vàng mã... xả láng

Những ngày đầu năm, dễ thấy người dân đốt vàng mã trong các lễ cúng được tổ chức ở tư gia và các cơ sở thờ tự. Đốt vàng mã trở thành tục lệ với quan niệm “gửi một ít của cải, vật chất” cho người đã khuất và được xem là không thể thiếu trong các lễ cúng chúng sinh. Tuy nhiên, tình trạng đốt vàng mã xả láng đã khiến không ít người băn khoăn.

Nhiều người cho rằng tình trạng đốt vàng mã xả láng có sự “đóng góp” không nhỏ của chính người sử dụng và cả các cơ sở sản xuất, phân phối mặt hàng này. Trước hết là ở người mua. Thay vì phải tùy theo nhu cầu cúng kiếng như trước đây mà người mua có thể lựa chọn số lượng, chủng loại vàng mã thì nay thường có tâm lý... tùy vào người bán. Trong khi đó, để tiện cho việc buôn bán, các cơ sở sản xuất, phân phối mặt hàng vàng mã thường gói sẵn các loại “tiền bạc” âm phủ vào túi ny lon, làm sẵn các vật dụng áo giấy rồi tư vấn cho người mua. Nắm được tâm lý không kỳ kèo giá cả của khách hàng về loại lễ vật này, các cơ sở sản xuất, phân phối mặt hàng vàng mã cứ tăng chủng loại và số lượng trong các gói sản phẩm. Cho nên thay vì đốt cho đủ lễ nghi thì giờ đây người cúng phải đốt mệt nghỉ nhiều loại vàng mã, trong đó có không ít loại được làm với chất liệu cứng, độc hại, khi đốt làm ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe con người.

Cũng liên quan đến một loại lễ vật khác khi cúng kiếng là rượu. Mặt hàng này giờ đây cũng được làm sẵn đựng trong các chai nhựa và bán kèm theo vàng mã để tiện cho người sử dụng. Nhưng nhiều người lại không đồng tình với cách làm này vì cho rằng không thể kiểm soát được chất lượng sản phẩm. Một lão niên lý giải: “Nói là rượu nhưng trên bao bì sản phẩm ghi là rượu cúng, không được uống thì chẳng khác nào vật phẩm này chứa chất độc hại, nếu rót cúng thì bất kính với người đã khuất”. Tất nhiên với quan niệm như vậy ông không chọn loại rượu này để cúng, nhưng nhiều người khác thì chọn vì sự tiện ích. Điều đó cũng tùy vào quan niệm mỗi người. Đặc biệt, đối với nhiều kẻ hậu sinh, việc cúng quảy chỉ là “xưa bày nay bắt chước” thôi thì thường không tính đến sự lãng phí khi mua sắm các lễ nghi dâng cúng, hoặc không nhận ra yếu tố “tư lợi” của bên cung cấp vật phẩm này. Vì vậy giờ đây mới dễ dàng thấy được trên bàn cúng, các xấp vàng mã dày hơn, lễ nghi rườm rà hơn, và người chủ tế đôi khi thiếu vắng chút lòng thành...

HÀ QUANG