Dưa món

Tết đến, xuân về bà con xứ Quảng thường chế biến nhiều món ẩm thực. Tùy theo điều kiện kinh tế của từng gia đình mà họ chuẩn bị đồ ăn, thức uống cho phù hợp, song có một món tết hết sức dân dã, rẻ tiền mà hầu hết gia đình ở Quảng Nam tự làm, đó là dưa món.

Dưa món củ kiệu, hành tím.

Bây giờ muốn ăn dưa món rất dễ, chỉ cần chịu khó ghé vào các siêu thị hoặc tấp vào các chợ cũng có thể mua được ngay thẩu dưa món mang về; nhưng món ăn này không phải chính mình làm nên vẫn có cảm giác thiêu thiếu cái gì đó. Điều kỳ lạ là chỉ có dưa món được làm trước Tết Nguyên đán chừng mươi lăm ngày trở lại mới thưởng thức được hương vị đậm đà rất riêng của nó. Việc này khó lý giải, cũng giống như thịt vịt, bánh ít lá gai có suốt 12 tháng trong năm nhưng ngon nhất của thịt vịt, bánh ít vẫn là vào dịp mùng 5 tháng 5 âm lịch, còn gọi là Tết Đoan ngọ. Và dưa món được sử dụng trong những ngày tết cũng có những đặc trưng, vị giác rất riêng như vậy.

cách chế biến dưa món không mấy công phu, cầu kỳ. Chỉ cần ra chợ mua vài mớ hành củ tím tươi và mấy kẹp củ kiệu còn nguyên lá xanh rì mang về cắt bỏ lá, lặt rễ đem phơi vài nắng đông hanh hao, yếu ớt cho heo héo rồi bóc gỡ bớt các lớp vỏ bên ngoài, rửa sạch, hong cho ráo nước mới bỏ vào thẩu thủy tinh. Đổ nước mắm vào nồi, pha thêm chút nước đun sôi cho sủi bọt thì tắt lửa đợi cho nước mắm thật nguội mới đổ vào thẩu hành, kiệu ngâm. Chỉ cần 3 - 4 ngày ta có thể gắp dưa món ra đĩa lên mâm được rồi. Cũng tùy theo khẩu vị của người ăn mà cách chế biến lại khác nhau, nước mắm ngâm dưa có thể thêm vài muỗng đường ngay từ lúc đun sôi, mắm được pha chế mặn hoặc nhạt. Nhưng có một nguyên tắc bắt buộc: nếu pha nước mắm quá loãng, không đủ độ mặn thì dưa sẽ mau chua, kết tủa, meo mốc, chóng hư hỏng còn nếu quá mặn thì không còn mùi vị của kiệu, của hành, khó ăn. Bà con xứ Quảng còn chế biến dưa món bằng nhiều thứ củ, quả khác nữa nhưng chỉ có thẩu dưa món củ kiệu, củ hành mới làm người ta thực sự có niềm cảm xúc đang tận hưởng bầu không khí tràn đầy ấm áp của những ngày đầu xuân.

Khách khứa, bạn bè ghé thăm nhà chúc tụng vào dịp năm mới, chỉ cần gắp đĩa dưa món kiệu, hành, bật nắp mấy lon bia hay rót chén rượu vang nhè nhẹ nâng cốc, nhấm nháp mấy củ dưa hành, hàn huyên từ cổ tới kim thì thật thú vị. Mùi nồng cay của kiệu, hành làm người ăn phải xuýt xoa, hít hà nhưng cái vị cay ấy lại nhẹ tênh, thoang thoảng mùi thơm vô cùng dễ chịu của món ẩm thực có từ lâu đời trong dịp tết cổ truyền.

THÁI MỸ