Dựng chợ… trên mạng

Thời đại mới có các kiểu chợ mới. Kiểu chợ truyền thống, nơi mà kẻ bán người mua phải trực tiếp gặp nhau, xem hàng đọ giá, mặc cả mới giao dịch được thì… xưa lắm rồi. Bây giờ ở nhà, đi làm, đi chơi, uống cà phê vẫn tranh thủ “dạo chợ” được. Đó là những cái chợ trên mạng. Những người biết dùng internet đều có thể thông qua loại chợ này để giao dịch mua bán dễ dàng.

Mấy năm nay, trên mạng xã hội, “chợ ảo” nhưng bán hàng thật rất nhộn nhịp. Có rất nhiều bạn trẻ tự dựng sạp hàng trên mạng để rao bán thứ mình muốn. Nhiều người bán lập thành một hội, như hội bán đồ cũ Tam Kỳ, vài bữa lại tung ra hàng loạt hàng “đồ bành” mà người ta xem video rồi tự chọn mua món ưng ý. Những hội chơi sách, chơi cây cảnh, chơi chim, chơi đồ cổ… đều có thể liên kết thành viên để dựng chợ mua bán loại hàng chuyên biệt phù hợp nhóm sở thích. Điều đó, khiến cho các hãng kinh doanh lớn cũng phải lưu tâm dựng chợ quảng bá thương hiệu trên mạng, phong phú như các loại hàng mỹ phẩm, thực phẩm chức năng v.v.

Điều thú vị là những người mới khởi nghiệp thuộc thế hệ 7x, 8x, 9x, hầu hết đều biết tận dụng chợ trên mạng để rao bán sản phẩm của mình. Đó là con đường đưa sản phẩm đến người dùng đỡ tốn chi phí, thời gian, và đặc biệt đo lường nhanh độ thu hút thị trường với sản phẩm mới khi nhận được các nhận xét tương tác.

Bất ngờ hấp dẫn nữa của chợ trên mạng là rao bán những sản phẩm được khai thác từ tài nguyên bản địa. Đó là những sản phẩm chỉ có ở một địa phương nào đó, thậm chí xuất xứ từ vùng sâu, vùng xa cũng được rao bán. Ví như ở Quảng Nam, các loại mật ong rừng, sâm Ngọc Linh, nấm lim xanh Tiên Phước, chè vằng, rượu lúa rẫy, gạo lức lúa rẫy,… đều đã có người đưa lên chợ mạng. Gần đây, khi trào lưu dùng thực phẩm hữu cơ được ưa chuộng thì ngay lập tức những “rau củ quả nhà trồng”, bò, heo, gà… “nuôi tự nhiên” cũng tiến ra chào mời người mua. Quảng Nam cũng như nhiều địa phương trong nước đang bắt đầu với chương trình “mỗi xã một sản phẩm”, nếu biết kết hợp quảng bá từ chợ truyền thống đến chợ mạng sẽ có thể tiên liệu, đo lường sức hút thị trường để giải quyết đầu ra cho hàng hóa.  

Xem ra, thứ gì cũng có thể rao bán qua chợ mạng. Cái chợ này không cần đầu tư xây dựng trên khu đất nào, cũng chả cần sắp xếp ai trước ai sau theo quy hoạch hàng gì, không thải rác, thải nước, lại không họp chợ theo buổi mai hay chiều mà có thể 24 giờ trong ngày. Cho nên chuyện dựng chợ trên mạng có lẽ ít phiền toái như phải đầu tư, quản lý cái chợ trên mặt đất. Người vào bán ở chợ trên mạng chỉ tốn chút ít chi phí thiết lập và duy trì trang web, hoặc giả chỉ lập ra một địa chỉ với nickname tài khoản trên mạng xã hội mà thôi. Và, việc mua bán chuyển tiền đều có thể dùng tài khoản thẻ ATM, hoặc thẻ cào để giao dịch qua chợ mạng. Dĩ nhiên, chợ mạng cũng như kiểu chợ trời truyền thống, thượng vàng hạ cám đều có, cũng bát nháo tráo hàng nếu không giữ chữ tín. Chợ ảo mà chất lượng ảo thì càng cần quản lý chợ - các nhà cung cấp dịch vụ mạng - ra tay can thiệp khi ảnh hưởng tiêu cực đến cộng đồng.

Ngày nay, kiểu chợ truyền thống vẫn còn hoạt động nhưng càng ngày đi sâu vào kỷ nguyên số, chợ mạng có lẽ sẽ lấn lướt. Thực tế, như báo cáo của Công ty Nghiên cứu thị trường Neilsen về những nguồn khách hàng tham khảo thông tin trước khi sử dụng dịch vụ, vào năm 2017 có đến 60% thông qua mạng xã hội, 48% từ lời khuyên của bạn bè, gia đình, 45% là những diễn đàn trực tuyến, 40% từ những nhận xét trực tuyến. Như thế mạng xã hội ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc tìm kiếm thông tin và ảnh hưởng đến quyết định của người tiêu dùng. Đặc biệt với thị trường trong nước, chợ mạng sẽ có nguồn lực tăng trưởng khách hàng khi kết nối vào mạng xã hội đạt khoảng 36 triệu người; thời gian truy cập internet trên điện thoại thông minh cũng tăng từ 6,2 giờ lên 9,1 giờ trong một tuần, gần 50% sử dụng internet truy cập vào các trang mạng xã hội và dùng xuyên suốt thời gian truy cập trong ngày. Từ thực tế đó, cần nghĩ đến chuyện kết nối mạng lưới chợ mặt đất và chợ mạng (trên trời) theo một phương thức có thể đem lại tiện ích nhiều hơn cho người tiêu dùng? Nếu tận dụng ưu điểm của hai kiểu chợ này sẽ tạo ra tăng trưởng thương mại với phẩm chất mới.

ĐĂNG QUANG