Dựng lại một phần Hội An xưa

* PV:Đến thời điểm này, có thể nói gì về Hội An Show?

Đạo diễn Nguyễn Quang Vinh: Hội An Show là show diễn độc đáo, không phân biệt khán giả hay diễn viên, diễn vẫn diễn, phố vẫn phố, thuyền vẫn thuyền, vẫn cà phê, vẫn cắt tóc, vẫn tham quan, vẫn buôn bán, vẫn hát, dòng chảy đời sống và trình diễn nghệ thuật lấp lánh quyện vào nhau, được sắp đặt, được thăng hoa, được xử lý ở mức chuyên nghiệp cao, như một bài ca đời sống phố cổ, hút hồn vía khán giả. Và nữa, show diễn hội tụ các hoạt động thường nhật của phố Hội, được sắp đặt, được công bố, được phô diễn rất đời, chân thực, cả hoạt động đời sống, văn hóa, như vốn thế, như Hội An đang có, khác chăng là chỉ cần bước vào show diễn này là đã có Hội An, đã thấy Hội An, đã thấm Hội An, đã gặp Hội An suốt lịch sử hàng trăm năm, như ta đang bước đi cùng thời gian…

Đó còn là câu chuyện về lịch sử phố Hội với nhiều thăng trầm, gian nan, với sự vùi dập của thiên tai địch họa, nhưng thông qua chương trình, du khách hiểu thêm một Hội An theo những bước chân thời gian của lịch sử, hiểu thêm ý chí và sự kiên trung sống của dân phố Hội, tri ân về người và đất ở đây, thủy chung, chịu đựng, vươn lên và sáng tạo, bắt nhịp với cuộc sống mới, hơn thế, biết cách trở thành trung tâm du lịch của cả nước và thế giới, biết cách để mỗi người dân Hội An thành một sứ giả du lịch, biết cách gìn giữ truyền thống văn hóa, lịch sử, kiến trúc đô thị cha ông để lại, biết nâng niu di sản.

Ông Nguyễn Văn Lanh – Phó Chủ tịch UBND TP.Hội An: Tiêu đề của chương trình là “Hội An Show - Tri ân” - rất ngắn gọn. Ban đầu, mọi người cũng băn khoăn có cần thêm nội dung gì không? Có thể là vừa tri ân vừa cảm thức về một điều gì đó nhưng sau cùng chúng tôi nhận thấy từ “tri ân” đã thể hiện, hàm chứa nghị lực của con người Hội An. Cho nên, chúng tôi cho rằng chương trình này sẽ kết nối giữa quá khứ đến hiện tại, ước vọng về tương lai. Ở đó, Hội An sẽ thể hiện nỗ lực hồi sinh ngành du lịch sau đại dịch đồng thời mang một hình ảnh thân thiện, an toàn đến du khách. Đây không chỉ là sự kiện diễn ra chỉ trong tối 30.1 rồi thôi mà chính quyền địa phương đang tính toán làm sao để phát huy hiệu quả lâu dài cho show diễn sau khi chúng tôi tiếp nhận sản phẩm này từ nhà văn, tổng đạo diễn Nguyễn Quang Vinh và ekip.  

Ngay từ ban đầu khi ý tưởng được giới thiệu, chúng tôi không xem đây chỉ là một tác phẩm nghệ thuật của Tổng đạo diễn, nhà văn Nguyễn Quang Vinh cùng ekip, cũng không xem đây chỉ là một phóng sự chuyên đề của đơn vị truyền thông phụ trách hỗ trợ quảng bá mà coi “Hội An Show” như một sản phẩm tái hiện bức tranh về không gian trên bến, dưới thuyền vô cùng độc đáo của thương cảng Hội An cách đây vài trăm năm. Mặc dù chúng ta không được sống ở vào thời điểm đó nhưng qua các tư liệu lịch sử cũng phần nào cảm nhận được khung cảnh phồn thịnh hiếm có do các thế hệ tiền nhân tạo ra.

Chính vì điều đó mà gần như toàn bộ lãnh đạo thành phố đều rất quan tâm và cầu thị trong việc tiếp nhận chương trình này thậm chí còn khiến những người đưa ra ý tưởng phải bất ngờ. Chúng tôi đã gặp trực tiếp đạo diễn nhiều lần để thống nhất phương pháp, cách làm, kể cả thẳng thắn góp ý thay đổi nội dung, phân cảnh, đạo cụ, nhân sự để chương trình thể hiện đậm nét nhất hơi thở đặc trưng thời Hội An vàng son thương cảng. Thành phố đã có văn bản gửi về tỉnh xin phép được thực hiện chương trình và rất được hoan nghênh, giao cho UBND TP.Hội An toàn quyền thống nhất kịch bản để tổ chức. Theo quy định, thì Sở VH-TT&DL là cơ quan có trách nhiệm thẩm định trình UBND tỉnh, tuy thời gian làm rất gấp nhưng đã được tạo điều kiện tốt nhất và tỉnh cũng cam kết hỗ trợ một phần kinh phí để Hội An thực hiện chương trình này.

* PV: Hội An Show sẽ được tiếp nối như thế nào, thưa ông?

Đạo diễn Nguyễn Quang Vinh: Cái khó nhất của show diễn là làm gì cũng không để ảnh hưởng đến Hội An. Hội An chẳng cần anh làm gì nó đã là một điểm du lịch nổi tiếng thế giới rồi. Anh làm gì không giữ được nó mà lại phá nó đi nữa thì hoàn toàn thất bại. Chính điều này đặt ra cho ekip những thách thức thật sự khó khăn. Phải làm điều gì trên nền tảng Hội An đã có, mà do nguyên nhân lịch sử không xuất hiện lại được, ví dụ như một điểm nhấn nho nhỏ của thương cảng để tạo ra điểm check-in cho du khách. Trong thời gian chúng tôi làm show, nhìn thấy không khí từng đoàn khách đến và chụp ảnh hào hứng với những mô hình tàu thuyền là đã thấy niềm vui. 

Show diễn tái hiện một phần không khí thương cảng Hội An xưa, đồng thời tạo một điểm nhấn cho du khách khi đến Hội An, bằng cách phục dựng huyền thoại về Chùa Cầu bằng cuộc chiến với thủy quái là con Cù. Ngoài ra kể câu chuyện về lịch sử nghề trồng dâu nuôi tằm dệt lụa truyền thống của người Quảng Nam thông qua hình thức sân khấu mới lạ, dựng múa, dựng ca vũ, dựng độc thoại nhân vật Bà Chúa Tằm Tang. Kể câu chuyện về nghề gốm, về gốc gác một vùng đất phố Hội thông qua hình thức dựng mới về múa Chăm. Tổ chức dàn dựng mới, hấp dẫn về hô hát bài Chòi. Dàn dựng, tổ chức các modul sân khấu mới, ấn tượng, hòa quyện giữa  cảnh quan Chùa Cầu với sân khấu lắp đặt mới mà vẫn thống nhất trong tổng thể không gian.

Điều nữa là có quá nhiều tư liệu về Chùa Cầu được công bố, và người dân lẫn du khách gần như biết quá nhiều rồi. Câu chuyện huyền tích về Chùa Cầu sẽ được tái hiện như thế nào để thật sự thu hút? Bằng toàn bộ khả năng của mình, chúng tôi sẽ dựng lại cuộc chiến với thủy quái cùng những âm thanh sống động, sử dụng cả công nghệ điện ảnh để tính hành động cao, thỏa trí tưởng của nhiều người, trong đó đặc biệt là trẻ em. Ngoài một số dàn dựng về nghệ thuật, hầu như những cái còn lại của show đều của người Hội An. Đây không phải là một chương trình sắp đặt về nghệ thuật, mà là cuộc sống hằng ngày của Hội An.

Ông Nguyễn Văn Lanh: Đây là không gian mở và Hội An sẽ không khoanh vùng để bản vé chương trình này. Tất nhiên là thành phố không thể duy trì toàn bộ kịch bản hoành tráng ở các đêm tiếp theo như show diễn tối 30.1 được. Chúng tôi phải tính toán để tiếp nhận chương trình trong chừng mực nào, đơn vị nào sẽ đảm nhận phần việc nào để nó trở thành một sản phẩm du lịch phát huy được tính hiệu quả do chính con người Hội An tiếp nhận, lưu giữ. Chúng tôi cũng đã làm việc với phía tác giả và thống nhất có thể không bê nguyên xi kịch bản mà chỉ chọn những giá trị căn bản, tinh túy nhất để phát huy. Từ những góp ý của dư luận và truyền thông sau này, Hội An sẽ rất cầu thị và sẵn sàng điều chỉnh, bổ sung thêm những nội dung khác nếu thấy phù hợp.

Đương nhiên cộng đồng cư dân Hội An cũng giữ vai trò rất quan trọng cho việc duy trì dài lâu chương trình khi tham gia biểu diễn theo vai diễn, hưởng thụ cũng như tham gia đóng góp bảo quản tài sản, đạo cụ, sân khấu.