Sau quãng thời gian gần như đứt quãng, dòng sách văn học thiếu nhi bắt đầu trở lại với nhiều tác phẩm thú vị của các tác giả trẻ cùng một số giải thưởng văn học thiếu nhi được phát động…
Tôi vẫn nhớ như in cảm giác đau buồn khi Dế Choắt trong “Dế mèn phiêu lưu ký” tắt thở. Từ đó tôi sợ con chim Cốc, mà ở quê tôi cũng không biết con chim Cốc là con gì. Nó cứ mãi trong tâm trí tôi không chỉ là cuộc phiêu lưu thú vị, mới mẻ của Dế Mèn và thế giới các loài vật bé nhỏ được miêu tả sống động đến diệu kỳ mà nó còn đánh thức tình yêu thương và nuôi dưỡng tâm hồn tôi.
Có lẽ giá trị văn học thiếu nhi là như thế, bao giờ cũng gieo mầm vào tâm trí của người đọc những ấn tượng trong trẻo nhưng đầy nhân văn qua cách kể chuyện tinh tế và dung dị nhất.
Khu vườn văn học thiếu nhi Việt Nam được dựng xây thật diệu kỳ qua đôi mắt lớp lớp nhà văn, một thế giới đồng thoại lấp lánh trong cuộc phiêu lưu của chú Dế Mèn qua “Dế Mèn phiêu lưu ký” của nhà văn Tô Hoài, sông nước Nam Bộ được gợi lên xanh mướt một màu rừng rậm trù phú, nổi bật lên hào khí của đất và người trong “Đất rừng phương Nam” của Đoàn Giỏi hay những tác phẩm của nhà văn Võ Quảng, Vũ Hùng, Phạm Hổ, Vũ Tú Nam, Xuân Quỳnh, Trần Đăng Khoa...
Nổi bật trong thế hệ tiếp theo có thể kể đến giọng văn thâm trầm, nhuần nhuyễn như Trần Đức Tiến, Nguyễn Nhật Ánh, Nguyễn Ngọc Thuần, Nguyên Hương, Văn Thành Lê....
Khoảng 10 năm trở lại đây, sự bùng nổ truyền thông và các hiện tượng mạng xã hội dường như lấn át văn hóa đọc, văn học thiếu nhi thiếu vắng những tác phẩm mới. Bên cạnh những cây bút vẫn miệt mài sáng tạo như Nguyễn Nhật Ánh thì văn học thiếu nhi vẫn chưa được quan tâm đúng mực. Một thời gian dài, thị trường sách thiếu nhi phần lớn là tái bản những cuốn sách vang bóng một thời.
Năm 2023 đánh dấu sự khởi sắc của văn học thiếu nhi trong nước. Hàng loạt tác phẩm của các nhà văn Việt Nam viết cho thiếu nhi ra đời, song hành với những giải thưởng dành cho tác phẩm viết cho thiếu nhi đang được tổ chức một cách quy mô và bài bản.
Đáng chú ý, Nhà xuất bản Kim Đồng thành lập giải thưởng Văn học Kim Đồng lần thứ nhất gắn với cuộc vận động sáng tác cho thiếu nhi 2023 - 2025 do Nhà xuất bản tổ chức. Qua đó mong muốn phát hiện thêm những cây bút tài năng viết cho thiếu nhi, có thêm các tác phẩm văn học mới, có chất lượng, truyền tải nhiều thông điệp ý nghĩa về con người, đất nước Việt Nam…
Lần đầu tiên, TP.Hồ Chí Minh có một giải thưởng sách dành riêng cho thiếu nhi: giải thưởng Sách thiếu nhi TP.Hồ Chí Minh, do Sở TT-TT và Thành đoàn TP.Hồ Chí Minh tổ chức, phối hợp cùng các đơn vị: Hội Xuất bản Việt Nam, Sở GD-ĐT và Hội Nhà văn TP.Hồ Chí Minh.
Thị trường sách những tháng đầu năm 2023 không khó để bắt gặp những quyển sách thiếu nhi tại các hiệu sách lớn nhỏ trên khắp cả nước. Rất nhiều đầu sách thiếu nhi được xuất bản với thiết kế sinh động, được minh họa chỉn chu và nội dung thật sự cuốn hút các bạn nhỏ. Với trí tưởng tượng phong phú “Vương quốc ngộ nghĩnh” của Nguyễn Thị Kim Hòa được xây dựng đáng yêu vô cùng với một xứ sở toàn trẻ con với chị Dịu Dàng, bạn Kì Cục, công chúa Tại Sao…
Các cư dân tha hồ khám phá những câu chuyện nhỏ của nhau đầy ý nghĩa xung quanh vương quốc của mình và nhận ra mỗi đặc điểm tính cách đều đáng được trân trọng. Tác giả Huỳnh Trọng Khang mang đến thông điệp bảo vệ môi trường cho bạn đọc nhí qua tác phẩm “Khu rừng trong chai” (Phương Nam Book và NXB Thế giới).
Hay không gian đồng thoại sông nước được mở ra sống động qua lời kể của bạn Linh Ống khi còn là một chú cá năm ngày tuổi phải bắt đầu đi học để trưởng thành. Trong chuyến phiêu lưu ấy tác giả Lê Quang Trạng đã miêu tả duyên dáng và tự nhiên vô cùng tính cách của các loài cá sông, những vui, buồn, vấp ngã và trưởng thành trong “Cá linh đi học”. Thông qua đó còn gửi gắm thông điệp về môi trường được mở ra để lại những suy tư về vấn đề rác thải công nghiệp, đánh bắt trái phép…
Tác giả Lạc An thổi vào giai thoại “Ông Ba Bị” với thật nhiều bất ngờ thú vị. Từ khái niệm Ông Ba Bị là một nhân vật đáng sợ xấu xí, qua ngòi bút của mình Lạc An đã hóa phép cho câu chuyện trở nên thật đáng yêu và ngọt ngào. Một cuốn sách đáng đọc vì tư duy sáng tạo và cởi mở của tác giả. Các nhân vật Bi hài hước, Bo răng sún hay Ken háo ăn bước vào một giấc mơ đầy thú vị và vô cùng lôi cuốn.
Mùa hè này, các bạn nhỏ sẽ có trải nghiệm thú vị thông qua những trang sách được các tác giả dày công sáng tạo. Sách thiếu nhi đã bắt đầu quay trở lại với những tín hiệu lạc quan.