Giải ngân tiếp tục èo uột

Quá thấp

Ông Phạm Văn Phong - Phó Giám đốc Kho bạc Nhà nước Quảng Nam cho hay gần như các dự án đầu tư đã được phân bổ vốn ngay từ tháng 12.2018 - một thời điểm khá sớm cho việc triển khai đầu tư. Thế nhưng, thuận lợi trên chưa được các chủ đầu tư tận dụng hiệu quả. Yêu cầu của Kho bạc Nhà nước là không để quá hạn, không được để tồn đọng bất kỳ hồ sơ thanh toán nào tại kho bạc mà không rõ lý do. 

“Hệ thống Kho bạc Nhà nước Quảng Nam đã chủ động đôn đốc, hướng dẫn các chủ đầu tư những thay đổi về hồ sơ, thủ tục thanh toán, kịp thời xử lý vướng mắc, phát sinh trong quá trình giải ngân, bảo đảm giải ngân trong thời gian sớm nhất, kèm theo các báo cáo định kỳ cho UBND tỉnh, Sở KH&ĐT, Sở Tài chính… Ngoài ra, đơn vị cũng cảnh báo các dự án có tỷ lệ giải ngân dưới 30% hoặc 50% kế hoạch vốn, nhưng kết quả đến nay vẫn không có gì tiến triển, thậm chí tiến độ giải ngân còn thấp hơn nhiều so với năm 2018” - ông Phong nói.

Theo thống kê của Kho bạc Nhà nước Quảng Nam, tính đến ngày 15.11.2019, tỷ lệ giải ngân chung toàn tỉnh cho tất cả nguồn vốn đạt 44% (4.053,6/9.136,2 tỷ đồng). Số liệu này thấp hơn cùng kỳ năm ngoái đến 17% (năm 2018 đạt 61%, tương ứng 4.295/7.047 tỷ đồng). Không chỉ kế hoạch vốn năm 2019 đạt thấp mà cả kế hoạch vốn năm 2018 kéo dài cũng mới chỉ đạt 48%. Hiện còn đến 9 dự án thuộc ngân sách tỉnh của kế hoạch năm 2019 có tỷ lệ giải ngân thấp (từ 30 - 50%) và 72 dự án có tỷ lệ giải ngân dưới 30%, trong đó có rất nhiều dự án chưa giải ngân được đồng nào.

Có thể đơn cử một số dự án giải ngân 0% như dự án Bia di tích lịch sử Ban cán bộ miền Tây Quảng Nam (nhà bia, tường rào cổng ngõ, san nền, kè đá), phòng khám A Xan (Tây Giang), đường nối từ đường Điện Biên Phủ đến đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, dự án nghiên cứu về quá trình xói lở của bờ biển Hội An và đề xuất các giải pháp bảo vệ bờ biển một cách bền vững, phát triển thành phố loại 2 tại Quảng Nam, Hà Tĩnh, Đắc Lắc - tiểu dự án Quảng Nam phần kết dư, dự án cải thiện môi trường đô thị Chu Lai - Núi Thành, khu dân cư Tam Quang, chợ Trạm, đường trục chính ra cảng Tam Hiệp, nạo vét luồng cảng Kỳ Hà giai đoạn 2, các Trường THPT Phan Bội Châu (Tam Kỳ), Trần Đại Nghĩa (Quế Sơn)...

Không chỉ riêng khối tỉnh, tỷ lệ giải ngân ở các huyện cũng không như ý muốn. Ngoài một số huyện có tỷ lệ giải ngân tương đối cao (trên 70%) như Quế Sơn, Thăng Bình, Đại Lộc, Tiên Phước, Duy Xuyên, số còn lại đều có tỷ lệ giải ngân quá thấp. Cụ thể như khối ngân sách tỉnh chỉ đạt 33%, Núi Thành (37%), Phước Sơn (34%), Điện Bàn (40%), Tam Kỳ (46%), Đông Giang (48%)…

Dự kiến sẽ giải ngân 65%

Kho bạc Nhà nước Quảng Nam cho hay, các chủ đầu tư viện dẫn do vướng cơ chế, chính sách, kế hoạch đầu tư, thẩm định vốn, chủ trương đầu tư… nên dẫn đến tỷ lệ giải ngân thấp. Ông Nguyễn Tri Ấn - Bí thư Huyện ủy Núi Thành nói, lãnh đạo nào cũng muốn đẩy nhanh tiến độ đầu tư để đưa vốn vào nền kinh tế, nhưng những con số thống kê này cho thấy, việc sử dụng vốn đầu tư công không hiệu quả, lãng phí. Công tác thẩm định đầu tư, quản trị dự án có vấn đề.

Ông Vũ Văn Thẩm - Chủ tịch Hội Nông dân Quảng Nam nói, có đến 45/153 dự án (1/3) không thể giải ngân được (0%) là do đâu? Có phải vẫn tiếp diễn tình trạng xin, cho, duyệt chi quá dễ dãi, nhất là y tế, giáo dục khiến không thể giải ngân được. Cần đánh giá năng lực chủ đầu tư, nhà thầu, quy trình kiểm soát tham gia đấu thầu… 

Tỷ lệ giải ngân quá thấp nhưng chỉ còn 1 tháng nữa là kết thúc năm 2019 đã khiến nhiều người băn khoăn. Ông Nguyễn Đức - Trưởng ban Kinh tế ngân sách HĐND tỉnh nói, chẳng lẽ không có cách gì để có thể đẩy nhanh tốc độ giải ngân lên cao? Kho bạc Nhà nước Quảng Nam có thể đưa ra tỷ lệ giải ngân là bao nhiêu hay không? Không thể để chủ đầu tư, nhà thầu chiếm dụng vốn trong khi các dự án khác có khối lượng thanh toán nhưng thiếu vốn. 

Ông Phạm Văn Phong khẳng định, tỷ lệ giải ngân hiện tại của Quảng Nam là một trong những tỉnh, thành thấp nhất cả nước. Kho bạc Nhà nước Quảng Nam đã kiểm soát chi chặt chẽ, phối hợp với các ngành đẩy nhanh tiến độ giải ngân. Quyết tâm giải ngân 100%, nhưng hàng năm chỉ giải ngân khoảng 85% là đã thành công, tuy nhiên con số này năm nay cũng không thể đạt được. Vốn đã được bố trí ngay từ đầu năm mà tới giờ vẫn không thấy giấy tờ gì đến thanh quyết toán, giải ngân đồng nào (các dự án giải ngân 0%). Không thể đổ thừa cho cơ chế, chính sách mà phải nhìn thấy năng lực của các chủ đầu tư. Sở KH&ĐT ước sẽ giải ngân khoảng 65% vốn vào cuối năm nay, nhưng con số này cũng không dễ để thực hiện. Theo tính toán của kho bạc, để đạt 65% thì cần 20%/9.000 tỷ đồng, không phải là con số nhỏ.