Giải quyết hồ sơ đất đai ở Tam Kỳ: Vướng hồ sơ địa chính và nợ tiền sử dụng đất

Vướng hồ sơ địa chính

Theo UBND TP.Tam Kỳ, tổng quỹ đất công ích của địa phương sau khi rà soát là 413,5ha. Trong đó, quỹ đất công gần 73ha, đất chưa sử dụng 218ha, đất chuyên dùng 76ha, đất đã bồi thường hơn 44,6ha... Từ đầu năm đến nay, Tam Kỳ giải quyết 901 hồ sơ đất đai.

Trong đó, cấp 58 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (bìa đỏ) từ trúng đấu giá; chuyển đổi mục đích sử dụng đất 172 hồ sơ, 614 hồ sơ đăng ký quyền sử dụng đất lần đầu; 57 hồ sơ được giao đất – cấp bìa đỏ. Hiện có 293 hồ sơ đang thụ lý tiếp tục giải quyết, trong số này có nhiều hồ sơ đã trễ hẹn và có nguy cơ chậm tiến độ giải quyết.

Tam Kỳ hiện vẫn còn lúng túng trong cấp bìa đỏ cho hộ gia đình, cá nhân, do hồ sơ địa chính qua các thời kỹ đã lạc hậu. Trong khi đó, cơ sở dữ liệu và quản lý đất đai phê duyệt năm 2017 còn nhiều sai sót, cơ sở dữ liệu chưa xác định rõ ràng mức độ pháp lý; đo đạc từng thửa đất chưa đúng với diện tích theo thực tế sử dụng đất.

Trong hồ sơ sổ địa chính ghi “không đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận” nhưng đối chiếu với hiện trạng sử dụng đất hiện nay, thì người dân vẫn đang quản lý sử dụng ổn định, không tranh chấp, không lấn chiếm đất công.

Để dẫn đến sai sót trên, theo Phó Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai Quảng Nam Trần Văn Cư, lỗi do năng lực đo đạc của cán bộ địa chính ở các địa phương trước đây. Thêm vào đó, Tam Kỳ không thường xuyên cập nhật, chỉnh lý hồ sơ địa chính biến động.

TP.Tam Kỳ đang quản lý các loại hồ sơ đất đai như Quyết định 229 của Thủ tướng Chính phủ; Nghị định 64, Nghị định 64 của Chính phủ, hồ sơ cơ sở dữ liệu quản lý đất đai.

Theo Chủ tịch UBND TP.Tam Kỳ Bùi Ngọc Ảnh, tỉnh cần thống nhất quan điểm xem việc sử dụng hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu quản lý đất đai là căn cứ pháp lý để xem xét cấp bìa đỏ, phục vụ công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, chứ không thể lấy đó làm tham khảo.

“Đối với các loại hồ sơ theo Nghị định 64, Nghị định 60 của Chính phủ chỉ dùng để đối chiếu về nguồn gốc, thời điểm sử dụng đất. Do chưa có quy định cụ thể về việc này nên hiện nay thành phố đang sử dụng cùng lúc 3 loại hồ sơ địa chính để xem xét cấp bìa đỏ cho hộ gia đình, cá nhân” – ông Ảnh nói.

Theo Phó Chủ tịch UBND TP.Tam Kỳ Trần Trung Hậu, khó khăn của thành phố là kế hoạch sử dụng đất hàng năm của tỉnh phê duyệt chậm trễ dẫn đến bị động trong triển khai các dự án.

Đến nay, quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh chưa được duyệt, chỉ tiêu sử dụng đất do quy hoạch cấp tỉnh phân bổ cho địa phương chưa có. Vì vậy, quy hoạch kế hoạch sử dụng đất chỉ căn cứ vào hiện trạng sử dụng đất, nhu cầu sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực nên thường cập nhật, điều chỉnh bổ sung diện tích về sau.

Tại buổi làm việc với lãnh đạo TP.Tam Kỳ về lĩnh vực tài nguyên - môi trường mới đây, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Văn Tân lưu ý, chính quyền tỉnh thống nhất xem quản lý dữ liệu đất đai hồ sơ địa chính dạng số là một trong những căn cứ pháp lý để giải quyết, nên Tam Kỳ phải thường xuyên cập nhật chỉnh lý biến động đất đai.

Dây dưa nợ tiền đất tái định cư

Một vướng mắc khác trong công tác cấp bìa đỏ tại Tam Kỳ là người dân tái định cư nợ tiền sử dụng đất. Đơn cử, tại dự án khu dân cư cuối đường Lê Lợi, nhiều hộ dân nhận mặt bằng đất, xây dựng nhà ở song đến nay vẫn chưa nộp tiền sử dụng đất TĐC. Một số khu dân cư khác, hơn 5 năm nay nhiều hộ dân vẫn chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính đất đai với Nhà nước.

Qua rà soát, Tam Kỳ có 171 trường hợp nợ tiền sử dụng đất TĐC. Trong đó, có 128 trường hợp nợ tiền sử dụng đất trước thời điểm ngày 1.3.2016 và 43 trường hợp nợ sau ngày 1.3.2016. Toàn bộ số hộ dân nợ tiền sử dụng đất TĐC trước ngày 1.3.2016 đều được thành phố thống nhất cho nợ qua thông báo bố trí đất TĐC.

Về nguyên nhân các hộ dân TĐC chưa được cấp bìa đỏ, theo Phó Chủ tịch UBND TP.Tam Kỳ Trần Trung Hậu, theo quy định thời điểm đó, các trường hợp cho nợ tiền sử dụng đất đều phải được cấp bìa đỏ.

Tuy nhiên, sau khi ban hành thông báo, các hộ dân không liên hệ lập thủ tục cấp bìa đỏ; các đơn vị lập phương án bồi thường không tham mưu UBND thành phố lập các thủ tục giao đất, cấp bìa đỏ cho các hộ dân. Xét thấy việc này có phần trách nhiệm của Nhà nước, Tam Kỳ đề nghị tỉnh cho phép thông báo cho tất cả trường hợp này đến liên hệ nộp tiền sử dụng đất còn nợ và thực hiện cấp bìa đỏ.

Những trường hợp chưa đủ khả năng nộp tiền sử dụng đất cũng phải lập đầy đủ các hồ sơ, thủ tục cấp bìa đỏ và ghi nợ số tiền sử dụng đất còn lại đến hết ngày 28.2.2021. Hiện nay, với 43 trường hợp cho nợ tiền TĐC sau ngày 1.3.2016, thành phố kiến nghị UBND tỉnh cho phép thông báo cho các hộ dân đến liên hệ cơ quan nhà nước để được hướng dẫn thực hiện cấp bìa đỏ (có ghi nợ tiền sử dụng đất trên bìa đỏ trong thời hạn 5 năm kể từ ngày ghi nợ).

Chủ tịch UBND TP.Tam Kỳ Bùi Ngọc Ảnh khẳng định: “Phần lớn các hộ dân nợ tiền sử dụng đất TĐC đều có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, nhiều đối tượng làm đủ ngành nghề khác nhau không đủ tiền thanh toán nợ”. Trong khi đó, theo Sở TN-MT, do chính quyền thành phố chưa thực hiện triệt để việc thu hồi nợ nên mới kéo dài đến hôm nay dù tỉnh nhiều lần xem xét gia hạn nợ tiền sử dụng đất.