Giáo dục: Cơ hội tìm việc làm thỏa đáng

Sự chuyển tiếp từ trường học đến việc làm là vấn đề quan tâm lớn của thị trường lao động hiện nay. Song, hàng triệu thanh niên ở các nước đang phát triển lại không có cơ hội tìm được việc làm thỏa đáng, liên quan đến trình độ học vấn.

Kết luận trên được đưa ra từ kết quả điều tra giai đoạn 2012-2013 tại 28 quốc gia trên toàn cầu về chuyển tiếp từ trường học đến việc làm, một phần của dự án việc làm cho thanh niên (Work4Youth) thuộc khuôn khổ hợp tác giữa Chương trình việc làm thanh niên của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) và Quỹ MasterCard thực hiện. Dự án Work4Youth được thực hiện trong 5 năm và kết thúc vào giữa năm 2016, với mục đích tăng cường công tác thu thập và sản xuất thông tin thị trường lao động dành riêng cho thanh niên và giúp các nhà hoạch định chính sách sử dụng, phân tích số liệu thống kê.

Thanh niên Pakistan tham gia lớp học đào tạo hướng nghiệp.

Khoảng 83% thanh niên tốt nghiệp sau THPT ở các nước có thu nhập thấp hoặc trung bình, đều có cơ hội tìm được những việc làm thỏa đáng (ILO gọi là decent work - tức có sinh lợi, thu nhập xứng đáng, an toàn tại nơi làm việc, việc làm chính thức, ổn định). Trong khi đó, những thanh niên có trình độ học vấn chưa qua phổ thông trung học sẽ rất khó khăn trong quá trình tìm kiếm việc làm và thu nhập ổn định. Theo Sparreboom, một trong tác giả của kết quả điều tra lo ngại rằng, trong số các nước có thu nhập thấp thì chỉ có một trong bốn người trẻ tuổi không được tiếp cận đầy đủ hệ thống giáo dục, thậm chí tại vài quốc gia có thu nhập thấp, có đến một nửa số người trẻ tuổi không được đến trường. Nguyên nhân chủ yếu là nghèo, nhiều gia đình không đủ chi phí cho con em đi học, nhiều trẻ em không được đi học hay phải bỏ học giữa chừng để làm việc, kiếm tiền phụ giúp gia đình và bản thân. Như thế, trong khi thanh niên không có cơ hội kiếm được việc làm thì thị trường lao động lại thiếu nguồn lao động đáp ứng nhu cầu công việc đề ra. Đây được xem là cái vòng luẩn quẩn của đói nghèo.

Điều đáng lưu ý ở hầu hết quốc gia, giáo dục trung học thuộc giai đoạn giáo dục bắt buộc, trong khi ở một số quốc gia khác thì chỉ có giáo dục tiểu học hay giáo dục cơ bản mới mang tính chất bắt buộc. Kết quả điều tra của Work4Youth còn cho thấy, tại các nước phát triển thì nhiều thanh niên, nguồn lực lao động được trang bị học vấn cao hơn nhiều so với yêu cầu của thị trường tuyển dụng trong khi ở các nước đang phát triển, hàng triệu thanh niên không có cơ hội tiếp cận việc làm vì thiếu trang bị những kiến thức học đường cũng như kỹ năng tay nghề chuyển tiếp từ trường học đến việc làm.

Năm ngoái, kết quả điều tra của Dự án Work4Youth cho biết, có tới 50% thanh niên từ 29 tuổi trở xuống mất khoảng 6 năm để chuyển tiếp giữa thời gian học và làm việc, sau đó nhiều người trong nhóm đối tượng này sẽ phải tiếp tục vật lộn trong một khoảng thời gian dài hơn nữa mới có thể tìm kiếm được công việc ổn định. 80% thanh niên làm những công việc không chính thức, tạm bợ; trong khi gần 30% làm công việc thấp hơn so với trình độ học vấn, bằng cấp chuyên môn.

NAM VIỆT