Gìn giữ hương hoa

Thị trấn cổ Kannauj nằm ở vành đai sông Hằng và thuộc bang Uttar Pradesh. Kannauj từng là “kinh đô sản xuất nước hoa” sầm uất của Ấn Độ, nổi tiếng chế tạo nước hoa từ tinh dầu thực vật bằng phương pháp thủ công truyền thống.

Ngày nay, dù không cạnh tranh được với nước hoa công nghiệp, không khí tấp nập của làng nghề chiết xuất nước hoa truyền thống của Kannauj không còn như trước, mùi hương của một quá khứ huy hoàng làm say đắm lòng người vẫn tỏa ngát phổ cổ và níu chân du khách gần xa.

Ở đó, nhà chế tạo nước hoa thế hệ thứ tám Pranav Kapoor của Kannauj sử dụng ngôi nhà cổ 120 năm tuổi của cha ông để lại thành nơi quảng bá nghệ thuật chế tạo nước hoa cổ xưa Kannauj - nơi du khách có thể học làm nước hoa và giúp lưu giữ nghệ thuật thủ công truyền thống trước nguy cơ bị mai một. 

Nghệ nhân Pranav Kapoor (35 tuổi) cho biết: “Tám thế hệ trong gia đình tôi đều làm nước hoa và tôi trải qua thời thơ ấu xung quanh nhà máy chưng cất nước hoa. Một trong những kỷ niệm đẹp nhất của tôi là khi ông tôi dạy tôi cách xác định mùi hương hoa”.

Pranav Kapoor hiện điều hành công ty liên doanh du lịch nước hoa Perfume Tourism, mang đến cho du khách trải nghiệm về lịch sử cũng như nghề sản xuất nước hoa đến nay hơn 200 năm của gia đình. Công ty đón nhiều lượt khách khắp nơi từ trong nước đến khách quốc tế như Austaralia, Pháp...

“Các vị khách được đưa đến cánh đồng hoa hồng, hoa lài - nơi họ hái hoa để làm nước hoa. Sau đó, khách được đưa đến nhà máy chưng cất - nơi khách có thể chứng kiến toàn bộ quá trình tạo ra mùi hương. Rồi chúng tôi đưa họ đến quầy nước hoa - nơi họ có thể học cách sản xuất nước hoa truyền thống” - nghệ nhân Pranav Kapoor nói.  

Shreeparna Khaitan - vị khách vừa đặt chân đến Kannauj chia sẻ cảm tưởng: “Đó là một trải nghiệm khá thú vị. Chúng tôi không chỉ hiểu hơn về nghệ thuật chiết xuất nước hoa truyền thống ở đây mà còn có thể tự tay làm nước hoa cho riêng mình. Giờ tôi biết về các loại tinh dầu Ấn Độ được sử dụng trong nước hoa và lịch sử phong phú đằng sau đó”.

Nghệ nhân Pranav Kapoor tin rằng, các nhà sản xuất nước hoa Kannauj dày công nghiên cứu để tạo ra thứ tinh dầu của làng nghề có tuổi đời hàng trăm năm, tạo ra hàng trăm loại nước hoa quyến rũ nhiều bước chân tìm đến trong đó có các nhãn hiệu nước hoa nổi tiếng thế giới, sự đam mê và tiếp nối miệt mài của những nghệ nhân trẻ tuổi sẽ giúp Kannauj trở lại thời huy hoàng như trước đây.

Để làm tinh dầu nước hoa với quy trình truyền thống, người Kannauj phải thu hoạch hoa, phổ biến nhất là hoa hồng Damask và hoa lài từ lúc mặt trời còn chưa mọc, chọn lọc và rửa sạch hoa để cho vào các chum đồng, đóng chặt lại bằng đất sét rồi tiến hành chưng cất trong vòng 5 đến 6 tiếng đồng hồ.

Để có thành phẩm là 1kg tinh dầu nguyên chất người ta sẽ phải mất đến 4 tấn hoa hồng tươi. Các nghệ nhân Kannauj cho biết, chỉ có việc tinh chế theo cách truyền thống mới có thể cho ra thứ mùi hương đặc biệt, tinh tế, thơm lâu và an toàn cho sức khỏe.

Chính điều này tạo nên sự khác biệt với các loại nước hoa công nghiệp hiện nay, giúp Kannauj giữ được hồn cốt vang danh lâu đời cho thị trấn cổ vốn được mệnh danh là “thủ phủ vàng lỏng của xứ Ấn”. Minh chứng rõ ràng nhất,  Kannauj hiện có hơn 300 nhà máy chưng cất nước hoa hoạt động.