Gìn giữ nghệ thuật hát múa bả trạo

Nghệ thuật diễn xướng hát múa bả trạo đang được ngành văn hóa Núi Thành phối hợp với các địa phương ven biển gìn giữ, tôn vinh.

Đội hát múa bả trạo xã Bình Minh biểu diễn trong lễ hội cầu ngư. Ảnh: QUANG VIỆT

Cứ mỗi dịp diễn ra lễ hội cầu ngư hay đưa tang cá Ông, cộng đồng ngư dân các làng biển Thăng Bình đều tổ chức hát múa bả trạo. Một chiếc thuyền rồng được trang trí sặc sỡ bố trí trên nền cát, 12 con trạo cùng 3 tổng mũi, lái, khoang mặc trang phục khăn đóng, áo dài, quần dài trắng, tay cầm mái chèo hát múa theo nhịp trống, kèn, sáo. Đây là loại hình văn hóa đặc trưng của ngư dân miền biển, cầu mong mưa thuận gió hòa, sản xuất trên biển thuận lợi. Hát múa bả trạo có mục đích ca ngợi, tiếc thương cá Ông (thần Nam Hải) đã hy sinh bản thân, dìu dắt ngư dân gặp nạn vào bờ. Hát múa bả trạo diễn ra ở khắp làng biển các xã Bình Minh, Bình Nam, Bình Hải, Bình Dương. Qua diễn xướng bả trạo, các cộng đồng ngư dân qua tay chèo đã mô phỏng quá trình sản xuất cam go trên biển, vật lộn với sóng gió giữa biển cả mênh mông để khai thác hải sản, qua đó khơi dậy tinh thần cần cù lao động, yêu biển, yêu cuộc sống.

Hiện xã Bình Minh đã vận động học sinh các cấp tham gia đội hát múa bả trạo địa phương. Tại các lễ hội văn hóa dân gian hay văn nghệ quần chúng, đội hát múa bả trạo xã Bình Nam cũng thường có mặt. Đôi tay thanh thoát của các nghệ sĩ chân đất hài hòa với nhịp chiêng trống, kèn, sáo, cộng hưởng với các làn điệu dân gian giàu biểu cảm đã toát lên vẻ đẹp mặn mà, can trường, mềm mại của con người ăn sóng nói gió miền biển. Anh Trần Văn Tám ở xã Bình Minh vẫn miệt mài làm tổng mũi, dìu dắt các thế hệ trẻ của xã gắn bó bền chặt với vốn liếng văn hóa quê hương. Anh bảo, đi biển thì phải ước mong thu được sản lượng hải sản dồi dào, biển trời thuận hòa, sản xuất an toàn. Hát múa bả trạo làm sao phải giữ gìn cho được cái hồn cốt văn hóa miền biển qua các thao tác thuần thục, hóa thân vào quá trình lênh đênh trên biển của ngư dân, hiên ngang vượt qua dông gió thất thường.

Hát múa bả trạo luôn được Thăng Bình quan tâm, gìn giữ, bảo tồn và phát huy những giá trị tinh thần thuần hậu. Tuy nhiên, nghệ thuật diễn xướng này vẫn chưa được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia là điều đáng tiếc. Phòng Văn hóa - thông tin huyện Thăng Bình đang tập trung nhiều giải pháp phát huy truyền thống văn hóa hát múa bả trạo thông qua đề xuất tỉnh có cơ chế khuyến khích, hỗ trợ thiết thực để duy trì thường xuyên hoạt động này qua các lễ hội. Cùng với đó là đề xuất kế hoạch triển khai giảng dạy hát múa bả trạo ở trường học để thôi thúc tìm hiểu, tham gia, gắn bó trong học sinh các xã biển của huyện với loại hình nghệ thuật độc đáo này.

VIỆT QUANG