Giữ nguyên tên gọi Luật Hợp tác xã để bao quát được các tổ chức kinh tế tập thể

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Quốc hội đã thảo luận tại tổ về các nội dung dự án Luật Hợp tác xã (HTX) với 124 ý kiến phát biểu tại 19 tổ. Cơ bản các ý kiến đồng tình với sự cần thiết sửa đổi Luật HTX để bổ sung, hoàn thiện các quy định về kinh tế tập thể, bảo vệ lợi ích chính đáng và nâng cao thu nhập, chất lượng cuộc sống các thành viên tổ chức kinh tế tập thể; góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể, cùng với kinh tế nhà nước trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân.

Điều hành thảo luận tại hội trường, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị đại biểu Quốc hội tập trung thảo luận các nội dung đã nêu trong tờ trình của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế Quốc hội. Báo cáo thẩm tra đã gợi ý 9 nội dung lớn cần tập trung thảo luận, trong đó một số nội dung còn có ý kiến khác nhau như: tên gọi của dự án luật, thành lập liên đoàn HTX, các hình thức tổ chức HTX, kế toán, kiểm toán HTX...

Phát biểu thảo luận, đại biểu Dương Văn Phước - Phó Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam cho rằng, tờ trình của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế Quốc hội đã nêu khá rõ kết quả đạt được cũng như những tồn tại, hạn chế trong quá trình triển khai Luật HTX 2012. Những tồn tại, hạn chế này làm cơ sở để nghiên cứu sửa đổi, bổ sung, hoàn chỉnh dự thảo luật nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng về tiếp tục đổi mới, nâng cao và phát triển hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới.

Đại biểu Dương Văn Phước nhận định, tuy đã có bước tiến bộ vượt bậc nhưng nhìn chung kinh tế tập thể ở nước ta vẫn chưa tiếp cận đầy đủ, đúng bản chất của kinh tế tập thể và những giá trị, nguyên tắc cơ bản của Luật HTX. Đây là nguyên nhân sâu xa, cốt lõi ảnh hưởng đến chất lượng của hoạt động HTX, làm cho tốc độ tăng trưởng kinh tế HTX còn thấp so với các khu vực kinh tế khác.

Vì vậy, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc nghiên cứu, thiết kế để các HTX hội đủ yếu tố thiết yếu, cơ bản nhất của HTX. Đồng thời tiếp tục cụ thể hóa hơn nữa các chính sách liên quan đến HTX theo Nghị quyết số 20 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII) về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới; đảm bảo kinh tế tập thể phát triển bền vững, năng động, hiệu quả trong nền kinh tế quốc dân trong thời gian tới.

Về tên gọi, đại biểu Dương Văn Phước đề nghị giữ nguyên tên gọi Luật HTX theo đúng chương trình xây dựng luật, pháp luật năm 2022. Vì HTX là nòng cốt, đại diện và là đặc trưng cho thành phần kinh tế tập thể. Tổ chức hoạt động của tổ chức hợp tác, liên HTX và các tổ chức kinh tế tập thể khác cũng tuân thủ theo bản chất, mục đích, cơ chế hoạt động của HTX.

Đại biểu cho rằng, đây mới chính là cách tiếp cận đúng bản chất mối quan hệ và mô hình kinh tế này với nội hàm về mối quan hệ hợp tác bình đẳng, chặt chẽ trong nền kinh tế. Do đó việc giữ nguyên tên gọi Luật HTX vẫn đảm bảo bao quát được phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng đối với các tổ chức kinh tế tập thể.

Về quỹ hỗ trợ HTX, đại biểu Dương Văn Phước đề nghị bổ sung một khoản vào Điều 21 quy định nội dung là Quỹ hỗ trợ HTX Việt Nam do Liên minh HTX Việt Nam quản lý; quỹ hỗ trợ phát triển HTX cấp tỉnh giao cho liên minh HTX cấp tỉnh quản lý. Đại biểu cho rằng, quy định bổ sung này rất hợp lý vì chúng ta cần luật hóa nội dung này cho chặt chẽ, phù hợp với thực tiễn và đảm bảo quỹ hỗ trợ HTX được quản lý, sử dụng hiệu quả.

Về quyền của thành viên (Điều 75), đại biểu đề nghị bổ sung thêm quyền của thành viên liên kết có góp vốn HTX nội dung “kiến nghị, yêu cầu hội đồng quản trị, tổng giám đốc hoặc giám đốc, ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên giải trình về tình hình hoạt động của HTX”.

Vì họ là thành viên có góp vốn, có đóng góp vào tài sản của HTX nên họ có quyền được biết, được giải trình cụ thể về tình hình hoạt động của HTX khi có nhu cầu để chịu trách nhiệm về nghĩa vụ của mình được quy định tại điểm c khoản 1 Điều 76 dự thảo luật. Tương tự xem xét điều chỉnh đối với quyền của thành viên liên hiệp HTX tại Điều 80.