Giúp người nghèo xây dựng nhà ở an toàn

Cùng với nguồn vốn hỗ trợ từ Quyết định số 48 ngày 28/8/2014 và Quyết định số 90 ngày 18/11/2022 của Thủ tướng Chính phủ, Dự án “Tăng cường khả năng chống chịu với những tác động của biến đổi khí hậu cho các cộng đồng dễ bị tổn thương ven biển Việt Nam” tỉnh Quảng Nam do Quỹ khí hậu xanh (GCF) tài trợ không hoàn lại thông qua Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP), đã góp phần giúp hộ nghèo có điều kiện xây dựng nhà ở an toàn chống chịu bão lụt.

Dự án bắt đầu triển khai tại Quảng Nam từ năm 2018 và kết thúc vào năm 2024.

Ấm áp trong ngôi nhà an toàn

Phập phồng lo sợ là cảm giác thường trực những năm trước đây của bà Phan Thị Ba ở xã Bình Sơn, huyện Hiệp Đức. Nắng cũng lo vì ngôi nhà bà Ba bị mặt trời dọi lỗ chỗ; còn khi mưa bão thì sợ gió tạt mưa lùa, nhà có thể sụp bất ngờ. Ở trong căn nhà cũ, bà Ba và người chị gái cứ nơm nớp âu lo.

“Trước đây mỗi mùa mưa bão, sống trong ngôi nhà cũ xuống cấp, hai chị em tôi rất lo lắng nên xây một cái hầm để trú bão. Nhưng ngồi trong hầm lại lo sập hầm vì đã xây cách đây hơn 10 năm, không còn an toàn” - bà Ba kể.

Nhận quyết định tài trợ của GCF để xây ngôi nhà mới to đẹp, chắc chắn hơn, bà Ba rất vui mừng. Không chỉ được dự án GCF hỗ trợ, bà Ba còn được hỗ trợ một khoản tiền theo Quyết định số 48 của Thủ tướng Chính phủ.

Mô hình nhà phòng tránh bão lụt được xây dựng với diện tích 30m² đảm bảo các tiêu chí “cứng”: Nền cứng, khung - tường cứng, mái cứng và có sàn tránh lũ diện tích 10m² đổ bê tông cốt thép rất kiên cố, có cửa thoát hiểm, lan can an toàn; mái nhà lợp tôn theo đúng kỹ thuật chống bão, cầu thang lên sàn bằng sắt có tay vịn để lên xuống dễ dàng và an toàn.

Khi triển khai xây dựng nhà, lãnh đạo huyện, xã, chuyên gia tư vấn của UNDP, Ban quản lý GCF tỉnh cùng chung tay vào cuộc, đến tận nhà hướng dẫn kỹ thuật xây nhà an toàn.

Với bà Ba, là phụ nữ nghèo tàn tật, đơn thân nên địa phương vận động các hội đoàn thể giúp đỡ làm mặt bằng, vận chuyển vật liệu, lựa chọn mẫu nhà và chọn thợ thi công. Qua gần 4 tháng, ngôi nhà đã xây xong. “Có mấy cơn lụt bão, một số hàng xóm đến trú ẩn cùng chị em tôi trong ngôi nhà mới. Hầm tránh bão chị em tôi xây giờ chỉ còn là kỷ niệm” - bà Ba bộc bạch.

Ông Trần Văn Được - Phó Chủ tịch UBND xã Bình Sơn chia sẻ: “Chúng tôi rất cảm ơn dự án GCF đã hỗ trợ cho xã hơn 20 ngôi nhà an toàn. Đây là việc làm hết sức ý nghĩa để giúp đỡ những hộ gia đình nghèo và đối tượng khó khăn, yếu thế”. Không chỉ Hiệp Đức, ngôi nhà an toàn còn được GCF tài trợ nhiều nơi như Đại Lộc, Núi Thành, Điện Bàn, Duy Xuyên, Thăng Bình, Tam Kỳ, Phú Ninh…

Thành quả của sự chung tay

Nhằm tạo điều kiện giúp người nghèo vùng bị ảnh hưởng lụt bão có đủ nguồn lực xây dựng nhà, tỉnh Quảng Nam chỉ đạo Sở Tài chính, Sở Xây dựng và các sở, ngành, đơn vị liên quan nghiên cứu, tham mưu UBND tỉnh cân đối, bố trí nguồn vốn từ ngân sách tỉnh để hỗ trợ nhà ở theo các Quyết định số 48, số 90 của Thủ tướng Chính phủ và lồng ghép với Hợp phần hỗ trợ xây dựng nhà an toàn chống bão lụt do GCF tài trợ không hoàn lại thông qua UNDP.

Lộ trình năm 2018 đã xây 130 nhà, năm 2019 là 220 nhà, năm 2020 là 86 nhà, năm 2024 là 97 nhà, như vậy có tổng 533 ngôi nhà an toàn đã được dựng lên trên các vùng thường chịu bão lụt của Quảng Nam. Nguồn vốn ODA hỗ trợ không hoàn lại cả giai đoạn hơn 22 tỷ đồng (không kể vốn đối ứng).

Đánh giá hiệu quả chương trình, ông Hồ Quang Bửu - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam chia sẻ: “Dự án xây dựng nhà ở an toàn chống bão lụt do GCF tài trợ không hoàn lại thông qua UNDP có ý nghĩa rất lớn, đã hỗ trợ các hộ nghèo xây dựng được ngôi nhà an toàn.

Khi thực hiện Đề án 1002 của Chính phủ về quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng (nay là Đề án 553), năng lực phòng chống thiên tai của các đối tượng dễ bị tổn thương tại khu vực miền Trung được nâng lên đáng kể, trong đó có tỉnh Quảng Nam, hạn chế đến mức thấp nhất về người và tài sản do thiên tai gây ra.

Minh chứng rõ nhất là năm 2020, trong khu vực dự án xuất hiện nhiều cơn bão mạnh (lên tới cấp 14) và lũ lớn nhưng đối với các nhà ở do dự án GCF hỗ trợ đều đảm bảo an toàn, là nơi tin cậy để người dân tránh trú bão lụt”.

Sau các dự án hỗ trợ nhà ở an toàn phòng tránh bão lụt, hiện nay Quảng Nam tiếp tục với chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát, giúp người nghèo cải thiện chỗ ở, ứng phó với thiên tai, yên tâm lao động sản xuất.