Gói tín dụng lãi suất 0%: Doanh nghiệp chưa thể tiếp cận

Cam kết giải ngân kịp thời

Chỉ 3 ngày sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 15/2020/QĐ-TTg ngày 24.4.2020, Tổng Giám đốc NHCSXH Việt Nam đã ban hành văn bản hướng dẫn nghiệp vụ cho vay để trả lương ngừng việc đối với người lao động.

Theo văn bản này, chậm nhất ngày 5 hàng tháng, người sử dụng có nhu cầu gửi hồ sơ đề nghị đến UBND cấp huyện nơi có trụ sở hoặc chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh. Trong 3 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được hồ sơ đầy đủ, UBND cấp huyện thẩm định, tổng hợp danh sách, trình chủ tịch UBND tỉnh. Chỉ 2 ngày sau, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ cấp huyện, chủ tịch UBND tỉnh quyết định phê duyệt danh sách người sử dụng lao động đủ điều kiện vay vốn và danh sách người lao động bị ngừng việc gửi chi nhánh NHCSXH.

Sau khi được chủ tịch UBND cấp tỉnh phê duyệt đủ điều kiện vay vốn, khách hàng lập hồ sơ vay vốn gửi đến NHCSXH. Chỉ trong vòng 3 ngày làm việc, khi nhận đủ hồ sơ vay vốn, NHCSXH sẽ phê duyệt cho vay và giải ngân. Nếu không cho vay, NHCSXH phải thông báo bằng văn bản nêu rõ lý do từ chối gửi khách hàng...

Những doanh nghiệp có từ 20% hoặc từ 30 người lao động trở lên đang tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc phải ngừng việc từ 1 tháng liên tục trở lên, đã trả trước tối thiểu 50% tiền lương ngừng việc cho người lao động trong khoảng thời gian từ ngày 1.4.2020 cho đến hết ngày 30.6.2020. Doanh nghiệp đang gặp khó khăn về tài chính, không cân đối đủ nguồn để trả lương ngừng việc cho người lao động, đã sử dụng hết quỹ dự phòng tiền lương để trả cho người lao động ngừng việc.

Số tiền vay này sẽ được NHCSXH nơi cho vay chi trả đến người lao động ngừng việc bằng hình thức chuyển khoản vào tài khoản của người lao động hoặc chi trả bằng tiền mặt tại trụ sở NHCSXH nơi cho vay. Quy định này được cho là sẽ không bị doanh nghiệp lạm dụng và người lao động sẽ hưởng thành quả đóng góp xứng đáng của mình...

Không dễ tiếp cận

Không thế chấp, không lãi suất và chỉ 8 ngày thôi sẽ được giải ngân..., cơ chế cho vay này được xem là chiếc phao cuối cùng để doanh nghiệp lâm vào cảnh khốn đốn thực hiện nghĩa vụ của mình và lấy lại niềm tin của người lao động. Chính vì thế, kể từ khi Nghị quyết 42 ra đời, khá nhiều doanh nghiệp nuôi hy vọng sẽ nhanh chóng được tiếp cận gói an sinh giữa bối cảnh đầy khốn khó của thị trường.

Thế nhưng, đã hơn 1 tháng trôi qua, vẫn chưa có doanh nghiệp nào được thụ hưởng. Tất cả đều xoay quanh chuyện chưa có văn bản chính thức hay đang chờ phê duyệt. Khả năng triển khai chính sách này không dễ dàng như dự định. Có thể kể đến một quy định cụ thể là nếu doanh nghiệp bị nợ xấu tại các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại thời điểm ngày 31.12.2019 sẽ không thể nào tiếp cận gói tín dụng này.

Chính quyền địa phương đã ra quyết định, các chi nhánh NHCSXH hay Ngân hàng Nhà nước (NHNN) địa phương đều đã sẵn sàng nhưng cho đến giờ vẫn chưa có doanh nghiệp nào tiếp cận gói tín dụng này.

Ông Trần Quang Hổ - Phó Giám đốc Chi nhánh NHNN Quảng Nam nói sẽ dễ dàng thống kê doanh nghiệp nào nợ hay không nợ xấu để giúp cho chính quyền hay NHCSXH thẩm định kỹ trước khi phê duyệt. Hiện NHNN chỉ mới tái cấp vốn (hơn 16.000 tỷ đồng) cho NHCSXH và ngân hàng này sẽ triển khai cho vay. Trách nhiệm của NHNN Quảng Nam là tăng cường giám sát, thanh kiểm tra việc thực hiện gói tín dụng này.

Còn ông Lê Hùng Lam – Phó Giám đốc Chi nhánh NHCSXH Quảng Nam cho hay chỉ cần có danh sách được xác nhận, phê duyệt, có đủ hồ sơ thì ngân hàng sẽ phê duyệt cho vay. Nếu doanh nghiệp đủ điều kiện, đúng theo quy định của Chính phủ thì việc giải ngân sẽ nhanh thôi. Ngân hàng này vẫn phải chờ, không biết đến bao giờ mới có thể triển khai. Hiện chưa có doanh nghiệp và người lao động nào được giải ngân từ gói hỗ trợ này.

Không chỉ các quy định “nghiêm ngặt” mà thời gian cho chính sách này đi vào cuộc sống đã thấy có quá nhiều hạn chế. Ngày 9.4 ban hành Nghị quyết, 24.4 ra quyết định, ngày 27.4 NHCSXH ra hướng dẫn và ngày 7.5.2020 NHNN mới ra Thông tư 05 về việc tái cấp vốn cho NHCSXH để thực thi. Ngày 7.5.2020, NHNN chính thức tái cấp vốn. Nghĩa là tiền đã sẵn sàng. Nhưng liệu sẽ có bao nhiêu doanh nghiệp kịp tiếp cận nguồn lực này khi thời hạn giải ngân sẽ kết thúc vào ngày 31.7.2020.

Nền kinh tế đã vận hành trở lại bình thường. Mọi doanh nghiệp đều bàn cách đứng dậy, tiếp tục cuộc sản xuất, kinh doanh đã chọn. Doanh nghiệp cần sự thay đổi tương ứng, thậm chí phải nhanh hơn từ phía Nhà nước. Theo nhìn nhận của giới doanh nghiệp và cả ngân hàng, đã là gói an sinh thì điều đầu tiên của chính sách là phải được thực hiện nhanh nhất, trực tiếp và kịp thời. “Một miếng khi đói bằng một gói khi no”, nhanh một ngày doanh nghiệp có thể sống, chậm một ngày doanh nghiệp có thể không còn. Đến lúc đó, các biện pháp hà hơi, tiếp sức khác… sẽ không còn ý nghĩa!