Hạ tầng du lịch: Lãng quên người khuyết tật

Theo thống kê của Tổ chức Lao động thế giới - ILO, người khuyết tật (NKT) chiếm khoảng 10% dân số thế giới và đang ngày càng có nhu cầu rất lớn về du lịch. Tuy nhiên, việc tiếp cận đối tượng khách hàng đặc thù này vẫn chưa được các doanh nghiệp du lịch sẵn sàng.

Chưa quan tâm

Tính đến tháng 9.2013, trong số 123 khách sạn đã được xếp hạng trên địa bàn tỉnh, rất ít nơi có hạ tầng dịch vụ dành cho NKT. Đa số các khách sạn không có phòng chuyên dụng, lối đi xe lăn hay phương tiện di chuyển cho NKT... Ngoài ra, đội ngũ nhân viên phục vụ hầu như chưa được đào tạo về kỹ năng phục vụ NKT cũng như trang bị các kỹ năng giao tiếp với những du khách đặc thù này.

Hạ tầng dịch vụ của nhiều khách sạn chưa quan tâm đến khách du lịch là người khuyết tật. Ảnh: V.LỘC

Theo ông Trần Ngọc Trung - Giám đốc Khách sạn Golf Hội An, việc không quan tâm đến đối tượng du khách NKT là thực tế của nhiều  khách sạn tại Hội An những năm qua và Golf Hội An cũng không ngoại lệ. “Dù là khách sạn 3 sao nhưng thật tình chúng tôi chưa hề nghĩ đến việc phải trang bị phương tiện và hạ tầng chuyên dụng để phục vụ NKT” - ông Trung thừa nhận. Còn ông Võ Văn Vân - Giám đốc Khách sạn Công đoàn Hội An cho rằng, không phải khách sạn nào cũng có điều kiện phục vụ NKT vì đòi hỏi nhiều yếu tố từ nhân viên phục vụ đến trang thiết bị phù hợp. “Khách sạn chúng tôi có diện tích nhỏ lại được xây dựng từ khá lâu, nếu bây giờ cải tạo bổ sung thêm hạ tầng phục vụ NKT sẽ rất khó” - ông Vân nói. Không chỉ có những khách sạn, khu resort, hạ tầng phục vụ NKT cũng ít được quan tâm ở những điểm tham quan du lịch trong tỉnh như phố cổ Hội An, khu đền tháp Mỹ Sơn hay các bảo tàng, làng nghề truyền thống... Tại khu du lịch Mỹ Sơn, ngoại trừ Nhà trưng bày (do người Nhật thiết kế) có lối đi 2 bên và công trình vệ sinh dành cho NKT, bên trong khu di tích hầu như không có sự ưu tiên như vậy.

 Tuy nhiên, theo bà Phạm Thị Hồng Trang - Phó Tổng giám đốc Khách sạn Vitoria, việc thiếu hụt hạ tầng phục vụ NKT tại các cơ sở lưu trú không chỉ do doanh nghiệp ít quan tâm mà còn xuất phát từ thực tế khách du lịch là NKT chiếm tỷ lệ nhỏ trong tổng số lượng khách đến Quảng Nam hàng năm. Bà Trang chia sẻ: “Khách sạn chúng tôi có trang bị xe lăn, lối đi phù hợp và phòng dành cho NKT. Nhưng từ khi đi vào hoạt động đến nay, số lượng du khách là NKT đến với khách sạn mỗi năm chỉ đếm trên đầu ngón tay”.

Thay đổi cách nhìn

Trong một hội thảo chuyên đề về hướng dẫn kỹ năng phục vụ khách du lịch là NKT do Văn phòng ILO tại Quảng Nam phối hợp với Sở VH-TT&DL tổ chức vào đầu tháng 10 ở Hội An, đa số ý kiến cho rằng, thời gian qua ngành du lịch Quảng Nam chưa chú trọng đúng mức đến NKT. Ngoài thiếu hụt các trang bị hạ tầng chuyên dụng, cách thức phục vụ cũng chưa chuyên nghiệp do không có kỹ năng, kể cả việc “quan tâm quá mức” sẽ vô tình tạo cảm giác không thỏa mái cho NKT khi tham quan, du lịch...

Bà Nguyễn Thị Huyền - điều phối viên quốc gia Dự án ILO cho rằng, xây dựng hạ tầng dịch vụ, trang bị các phương tiện chuyên dụng là điều cần thiết trong tương lai. Bởi lẽ, không chỉ phục vụ du khách NKT mà còn có thể dành cho du khách là người cao tuổi, người đi dưỡng bệnh... đang có xu hướng tăng, nhất là các thị trường khách Nhật Bản và nội địa. Tuy nhiên, việc cải tạo nâng cấp hạ tầng chuyên dụng dành cho NKT không chỉ phù thuộc vào kinh phí mà còn bắt buộc tuân thủ những thiết kế đặc thù như độ dốc, bề rộng lối đi, trang bị phòng ở, phòng vệ sinh... Những điều này không hề dễ dàng với các khách sạn, điểm tham quan du lịch. Theo bà Nguyễn Thị Huyền, thời gian đến, Trung ương nên bổ sung một điều riêng về du lịch tiếp cận trong quy định hiện hành. Đặc biệt, cần có những quy chế bắt buộc để NKT có thể tham gia ý kiến trong quá trình quy hoạch, thiết kế và thi công cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch tiếp cận NKT nhằm tạo sự bình đẳng với mọi đối tượng du khách trong xã hội.

Xây dựng, cải tạo hạ tầng du lịch phục vụ NKT là yêu cầu thực tế hiện nay. Điều đó tùy thuộc vào đặc điểm và quan điểm kinh doanh của mỗi đơn vị để du lịch tiếp cận NKT thật sự đáp ứng được nhu cầu và tâm lý của những du khách đặc thù này. Như thế, không chỉ thể hiện sự chia sẻ, đồng cảm với NKT mà còn góp phần tạo nên sự đa dạng của du lịch Quảng Nam thời gian đến.

VĨNH LỘC