Heineken Việt Nam kiến nghị xem xét mức thuế tiêu thụ đặc biệt áp dụng cho các sản phẩm đồ uống có cồn phù hợp

Trước đó, ngày 27/6/2024, Heineken Việt Nam đã gửi văn bản đến UBND tỉnh Quảng Nam góp ý dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đăc biệt (TTĐB) sửa đổi. Theo Heineken Việt Nam, trong dự thảo Luật Thuế TTĐB sửa đổi do Bộ Tài chính đưa ra ngày 11/6/2024 với 2 phương án đề xuất tăng thuế đối với sản phẩm bia theo từng năm cần xem xét cẩn trọng.

Theo dự thảo Luật Thuế TTĐB sửa đổi, từ năm 2026 thuế TTĐB tăng lên 70% (hiện tại đang áp dụng 65%) và đến năm 2030 là 90% (phương án 1). Tăng 80% từ năm 2026 lên 100% đến năm 2030 (phương án 2).

Heineken Việt Nam cho rằng, từ sau giai đoạn COVID-19, nền kinh tế nói chung, bao gồm ngành bia, đang phải đối mặt với nhiều thách thức do tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm lại, dẫn đến sự sụt giảm niềm tin và nhu cầu của người tiêu dùng.

Cạnh đó, việc triển khai gắt gao Nghị định 100 về kiểm soát nồng độ cồn khi tham gia giao thông với mức xử phạt hành chính rất cao đã làm thay đổi trong hành vi và dần hình thành thói quen mới, uống có trách nhiệm hơn của người tiêu dùng.

Đặc biệt, thị trường bia của Việt Nam đã sụt giảm hai con số trong năm 2023 và tiếp tục sụt giảm một con số tính từ đầu năm đến nay. Vì vậy, theo Heineken Việt Nam, việc tăng thuế suất trong giai đoạn hiện tại cần được xem xét một cách thận trọng.

“Trong bối cảnh nền kinh tế suy thoái kéo dài, việc tăng thuế ngay lập tức có thể khiến tình hình trở nên khó khăn hơn, khi người dân và doanh nghiệp chưa kịp hồi phục hoàn toàn. Nếu thuế tăng quá nhanh, người tiêu dùng sẽ gặp khó khăn trong việc điều chỉnh chi tiêu, dẫn đến giảm sức mua và tác động tiêu cực đến thị trường” - nội dung văn bản nêu.

Heineken Việt Nam đề nghị Bộ Tài chính cần xem xét kỹ lưỡng độ co giãn của cầu theo giá trong trường hợp này, vì khi thuế TTĐB tăng, giá hàng hóa sẽ tăng theo, kéo theo việc giảm sản lượng tiêu thụ. Kết quả gây ra những hệ lụy nghiêm trọng như thất thu thuế cho Chính phủ, đóng cửa các nhà máy sản xuất và gia tăng thất nghiệp trong ngành.

Heineken Việt Nam nhấn mạnh, với biểu thuế TTĐB hiện tại, có thể thấy sự bất hợp lý khi rượu có nồng độ cồn dưới 20% chỉ chịu mức thuế TTĐB 35%, trong khi bia với nồng độ cồn dưới 12% lại phải nộp thuế TTĐB 65%.

Điều này thiếu công bằng trong chính sách thuế. Do đó, Bộ Tài chính cần xem xét lại mức thuế áp dụng cho các sản phẩm đồ uống có cồn sao cho phù hợp với nồng độ cồn của từng loại.

Heineken Việt Nam đề xuất 3 kiến nghị gồm tách biểu thuế TTĐB hiện tại thành các mức thuế cụ thể, tương ứng với nồng độ cồn khác nhau của bia, để đảm bảo thống nhất với các luật và quy định hiện hành như Luật Phòng chống tác hại của rượu, bia…

Với lộ trình tăng thuế thì Luật thuế TTĐB sửa đổi sẽ có hiệu lực từ 1/1/2026 và thuế suất đối với bia được giữ ổn định ở mức 65% trong vòng 3 năm, lần tăng thuế đầu tiên sẽ vào năm 2029, sau mỗi 3 năm tăng 1 lần và mỗi lần tăng không quá 3-5%.

Về chiến lược cải cách thuế lâu dài, Việt Nam có thể cân nhắc chuyển đổi từ phương pháp tính thuế tương đối (ad valorem) hiện tại sang sang phương pháp tính thuế tuyệt đối theo nồng độ cồn (VNĐ/lít cồn nguyên chất) căn cứ vào mức nồng độ cồn cụ thể.