Hội An: Khó khai thác quỹ đất

Kỳ họp bất thường HĐND TP.Hội An khóa X vừa chính thức thông qua kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 với tổng nguồn vốn lên tới gần 1.644 tỷ đồng. Tuy nhiên, với nguồn vốn đầu tư chủ yếu từ khai thác quỹ đất, thành phố đang đứng trước nhiều khó khăn.

Khó khăn

Theo kế hoạch, tổng vốn huy động từ khai thác quỹ đất trong 5 năm tới tại Hội An dự kiến là 1.330 tỷ đồng, chiếm 81% tổng vốn đầu tư, trong đó đầu tư tại chỗ 1.140 tỷ đồng và đầu tư ngoài dự án là 190 tỷ đồng. Như vậy, bình quân mỗi năm, nguồn thu từ khai thác quỹ đất phải huy động hơn 260 tỷ đồng. Đề cập nguồn thu khai thác quỹ đất để đầu tư ngoài dự án, ông Phan Ngọc Nhơn Kiệt - Ủy viên Thường trực HĐND thành phố nói: “Đất đầu tư ngoài dự án mỗi năm chúng ta phải huy động 38 tỷ đồng, sẽ gặp khó khăn. Tất nhiên sẽ không đạt 138 tỷ đồng thì các công trình khác cũng gặp khó khăn”.

Thực tế 5 năm qua cho thấy, do nguồn thu ngân sách của thành phố không đảm bảo để chi đầu tư xây dựng cơ bản, trong đó nguồn thu khai thác quỹ đất chỉ đạt 61,8% so với kế hoạch nên việc giải ngân vốn kế hoạch đầu tư hàng năm chỉ đạt hơn 80% kế hoạch. Theo báo cáo tình hình xây dựng cơ bản của UBND thành phố, kế hoạch giải ngân vốn xây dựng cơ bản của thành phố từ nguồn khai thác quỹ đất năm nay là 262 tỷ đồng, tuy nhiên, trong 6 tháng đầu năm mới giải ngân được hơn 43,5 tỷ đồng, tương đương 16,6% kế hoạch.

Nhiều dự án khai thác quỹ đất “ách tắc”. Ảnh: Q.HẢI

Nguyên nhân đầu tiên được cho là hệ thống văn bản pháp lý về đầu tư xây dựng cơ bản và cả chính sách thuế có nhiều thay đổi đã tác động đến cả quá trình bồi dưỡng và khai thác nguồn thu.

“Năm năm đến, cơ chế, chính sách quản lý nguồn thu từ khai thác quỹ đất của Trung ương, tỉnh cũng sẽ có thay đổi lớn, trong khi  công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng tại các dự án khu tái định cư cũng như tiến độ nộp tiền sử dụng đất các dự án khai thác quỹ đất nhiều năm qua lại quá chậm” - ông Đinh Hùng, Trưởng phòng Tài chính - kế hoạch nói.

Bất ổn

Từ đầu năm đến nay, Trung tâm Phát triển quỹ đất Hội An đã tổ chức 8 phiên đấu giá các lô đất, giá trị trúng đấu giá hơn 64 tỷ đồng. Năm năm qua, trung tâm này đã khai thác quỹ đất tại 13 dự án trên địa bàn các xã - phường Thanh Hà, Cẩm Châu, Cẩm Nam, Cẩm Hà và Cẩm Thanh với tổng mức đầu tư 29 tỷ đồng, diện tích khai thác hơn 51.000m2, được sử dụng vào mục đích tạo quỹ đất tái định cư và đấu giá quyền sử dụng đất tạo nguồn thu ngân sách. Từ năm 2011 đến 4 tháng đầu năm 2015, trung tâm đã lập thủ tục bán đấu giá quyền sử dụng trên 34.500m2 đất ở, tổng giá trị đấu giá thành hơn 160 tỷ đồng, tăng hơn 14 tỷ đồng so với giá khởi điểm. Tuy nguồn thu từ các phiên bán đấu giá đất đạt khá cao nhưng thực tế vẫn không đủ theo kế hoạch chi đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn khai thác quỹ đất.
Trong khi đó, kế hoạch huy động vốn để đầu tư công trình trong 5 năm tới còn phải dành để trả nợ các công trình đã và đang xây dựng từ những năm trước. Chủ tịch UBND TP.Hội An - Nguyễn Văn Dũng cho biết: “Con số chúng ta có thể có được trong 5 năm để dùng cho đầu tư xây dựng cơ bản là chênh lệch trên dưới 1.643 tỷ đồng, trong đó khai thác quỹ đất 1.330 tỷ đồng, dùng để đầu tư tại chỗ và trả nợ 1.140 tỷ đồng và dùng khai thác quỹ đất đó để đầu tư phía bên ngoài là 190 tỷ đồng. Từ nay đến năm 2020, trong 600 tỷ đồng dự kiến đầu tư phải làm nhiệm vụ trả nợ những công trình đã nghiệm thu, chuẩn bị nghiệm thu gần 350 tỷ đồng. Phần còn lại chỉ có thể bố trí khoảng hơn 250 tỷ đồng”.

Chính vì vậy, để đẩy mạnh thực hiện nguồn thu từ khai thác quỹ đất, thành phố đang tập trung tháo gỡ các vướng mắc về thủ tục liên quan; giao cho Trung Tâm Phát triển quỹ đất phối hợp với Phòng Tài chính – kế hoạch và các ngành, địa phương đẩy nhanh tiến độ thực hiện công tác đền bù giải tỏa, san ủi giải phóng mặt bằng, lập hồ sơ, thủ tục đất đai để khẩn trương đấu giá thu tiền sử dụng đất của một số dự án, đất xen cư, đất lẻ ở các địa phương. Bên cạnh đó, tích cực đôn đốc thu hồi tiền đất bố trí tái định cư còn nợ của các hộ dân vào ngân sách nhà nước. Tại Khu tái định cư Làng Chài - Cẩm An, cần khẩn trương lập hồ sơ, thủ tục đấu giá đất để sớm tổ chức đấu giá đồng thời đôn đốc các đơn vị đã trúng đấu giá đất khẩn trương nộp tiền vào ngân sách.

Tuy nhiên, nhìn nhận dưới góc độ chiến lược lâu dài, ông Nguyễn Sự - Chủ tịch HĐND thành phố đề nghị các cấp, các ngành cần đẩy mạnh việc nghiên cứu bồi dưỡng các nguồn thu theo hướng tái đầu tư bền vững. Cùng với các nguồn thu từ yến sào, vé tham quan và các khoản thuế, việc huy động vốn cho xây dựng cơ bản chủ yếu từ nguồn thu khai thác quỹ đất hiện nay là bất ổn.

“Tổng mức thu được trong đó chủ yếu là đất. Nếu đất tái định cư tại chỗ còn khoảng một trăm mấy tỷ đồng, tôi cho đó là con số lý tưởng, chứ chưa chắc đã có. Bây giờ lấy đất để ăn thì đất nước mòn. Chúng ta lấy đất để làm bây giờ thì thành phố sẽ nghèo đi về mặt lâu dài. Đó là một thực tế !” - Chủ tịch HĐND thành phố nói.

QUỐC HẢI