Hồi sinh "vua" quế

Kể từ những năm 1990, các giống quế ở vùng phía bắc tăng trưởng nhanh, thân cao, khỏe, được trồng nhiều, lấn át cây quế Trà My vốn tăng trưởng chậm hơn. Chu kỳ thu hoạch loại quế du nhập nhanh hơn, được một số người trồng và các tiểu thương chế biến, bán lẫn lộn với quế Trà My.

Danh tiếng với chất lượng hàng đầu của quế Trà My bị phai nhòa bởi sự đan xen, mập mờ, lẫn lộn này; và thương hiệu dần bị lãng quên, giá quế Trà My bị giảm sút tệ hại. Người trồng quế lâm vào cảnh chật vật, họ ngậm ngùi từ bỏ sinh kế trồng chăm sóc, chế biến “vua” quế lừng danh. Nhiều vườn quế Trà My bị đốn hạ để thay vào đó là những loài cây lấy quả và cây nguyên liệu công nghiệp.

Đảng bộ và đồng bào vùng Trà My luôn trăn trở tìm giải pháp hồi sinh nghề trồng, chế biến quế Trà My. Năm 2011, Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý “Trà My” đối với sản phẩm quế Trà My là sự ghi nhận xứng tầm, tạo thêm động lực để địa phương quyết tâm thực hiện.

Nhiệm kỳ 2020 - 2025, HĐND huyện Bắc Trà My ban hành và thực hiện Nghị quyết số 20/2021 về bảo tồn, phát triển cây quế Trà My giai đoạn 2021 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 với nguồn vốn đầu tư hơn 13,2 tỷ đồng; mục tiêu khoanh vùng, bảo tồn nguồn giống gốc, phát huy danh tiếng cây quế Trà My; phát triển vùng trồng quế theo hướng sản xuất hàng hóa; đưa trồng quế thành nghề có thế mạnh, quế là cây trồng chủ lực trong phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo bền vững…

Theo ông Nguyễn Hồng Vương - Trưởng phòng NN&PTNT huyện Bắc Trà My, tính đến giữa năm 2023, diện tích trồng quế nguyên liệu ở Bắc Trà My được nâng lên hơn 1.700ha. Hàng chục doanh nghiệp được tiếp sức, thu hút về địa phương để phát triển vùng nguyên liệu, sản xuất, chế biến hàng hóa từ quế Trà My với hơn 90 sản phẩm hàng hóa cung ứng ra thị trường. Có 1 sản phẩm OCOP từ quế đạt tiêu chuẩn 4 sao, 1 sản phẩm đạt chuẩn OCOP 3 sao…

Ông Thái Hoàng Vũ - Chủ tịch UBND huyện Bắc Trà My cho rằng, hưng thịnh rồi thoái trào, song cây quế và thương hiệu quế Trà My vẫn luôn được khẳng định và có chỗ đứng, niềm tin vững chắc trên thị trường trong và ngoài nước.

“Lễ hội quế Trà My lần đầu tiên được huyện tổ chức trong đầu tháng 7 sắp tới, hương quế và thương hiệu quế Trà My sẽ được lan tỏa thông qua các hoạt động quảng bá, xúc tiến đầu tư. Các vấn đề về giá trị đích thực, thương hiệu quế Trà My, thực trạng và giải pháp để hồi sinh… sẽ được đưa ra hội thảo, bàn luận nhằm tìm ra hướng đi khả thi nhất” - ông Vũ nói.