"Hồn Trương Ba, da hàng thịt"

Ông Hồ Văn Hiền - Phó Giám đốc Kho bạc Nhà nước Quảng Nam đã than phiền tại cuộc họp thường kỳ UBND tỉnh ngày 28.3 rằng nhiều chủ đầu tư đã hứa hẹn sẽ xử lý dứt điểm số nợ tồn đọng từ năm 2010 trở về trước nhưng hiện vẫn chưa có diễn biến nào mới mẻ. Cơ quan quản lý sốt ruột, họ đòi hỏi chủ đầu tư phải thay đổi tư duy, cách nhìn về các dự án đầu tư công, và phải chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh. Thế nhưng đó chỉ là mong ước. Không thiếu những dự án mới đã được chính quyền yêu cầu các chủ đầu tư ký hợp đồng với các ban quản lý chuyên ngành khi vốn đã phân bổ từ lâu nhưng các chủ đầu tư vẫn không có động tĩnh gì.

Chủ tịch UBND tỉnh Đinh Văn Thu phải tuyên bố dứt khoát rằng nếu chủ đầu tư nào không tiến hành triển khai dự án thì sẽ cắt hết, chuyển giao cho các chủ đầu tư triển khai dự án. Chủ tịch UBND tỉnh Đinh Văn Thu nói đã phải sốt ruột, ký mà xót xa khi cơ quan tài chính buộc phải đề nghị chuyển nguồn mấy trăm tỷ đồng sang năm 2016. Ông Thu đặt câu hỏi tại sao các dự án từ ngày 31.10.2015 đến nay lại không hoàn ứng và yêu cầu từ nay đến 20.6.2016 các chủ đầu tư phải xác nhận, nghiệm thu, thanh toán khối lượng, giảm nợ tạm ứng. Chủ tịch tỉnh yêu cầu kho bạc phải giám sát chi; khi chủ đầu tư không hoàn ứng thì kiên quyết không giải ngân tiếp tục cho các dự án đầu tư…

Câu chuyện về việc khó xử lý nợ tạm ứng hay giải ngân không đạt yêu cầu là vấn đề lưu cữu nhiều năm ở Quảng Nam. Kiểu quản lý không rõ ràng tồn tại nhiều năm luôn làm “mất tiền ngân sách”, làm giảm lòng tin của dân chúng về sự điều hành của chính quyền và cơ quan quản lý. Tất cả bắt nguồn từ sự thiếu chuyên nghiệp và năng lực yếu kém của các chủ đầu tư khi họ buộc phải thực hiện công việc ngoài chuyên môn. Một công việc vốn chỉ dành cho những ban quản lý dự án đầu tư có đủ kinh nghiệm và chuyên môn trong việc giám định công trình. Hệ quả là nhiều dự án có khá nhiều khiếm khuyết lọt qua hết các khâu thẩm định và những nhà thầu không đủ năng lực, tiềm lực tài chính vẫn được nhận thi công. Vì thế, chính quyền Quảng Nam đã tiến hành sáp nhập các ban quản lý rời rạc, nhỏ lẻ ở các sở, ban, ngành khác về 3 ban quản lý chuyên ngành đang đảm nhiệm quản lý dự án đầu tư xây dựng. Đó là một thành công bước đầu trong việc tiến tới tính chuyên nghiệp quản lý đầu tư và dần chấm dứt những tồn tại như đã kể trên. Tuy nhiên, theo nhận định của các ban quản lý, nhiều ban quản lý nhỏ nhập về ban chính chỉ chuyển con người, còn dự án đầu tư hay chủ đầu tư không chuyển theo cán bộ. Đây chính là điều khó khăn khi sự hợp nhất đã được tiến hành nhưng vẫn chưa có gì thay đổi. Cơ quan quản lý tiếp nhận con người phải trả lương nhưng lại không có việc cho những người chuyển sang này có phải là một việc làm lãng phí hay không? Trong khi đó, các chủ đầu tư cũ vẫn găm giữ dự án, công trình mà họ chẳng thể nào làm nổi việc thanh quyết toán, giám sát chất lượng công trình vì đã không còn người của ban quản lý cũ thực hiện như trước. Có phải chính điều đó đã khiến cho việc thanh toán khối lượng, hoàn ứng… đúng như theo Luật Đầu tư công mấy tháng qua đã không hề có sự chuyển biến nào? Có lẽ nên cần một sự thay đổi, sắp xếp nữa để không còn kiểu “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” nữa thì may ra việc quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Quảng Nam mới có khả năng chuyên nghiệp và giải ngân hết vốn đầu tư đúng như kế hoạch.

TÙY PHONG