Hướng dẫn phòng chống dịch tại chợ trong thời gian áp dụng Chỉ thị 16

Theo Bộ Y tế, trước tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, một số tỉnh thành đã thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ. Để đảm bảo an toàn phòng chống dịch tại các chợ đầu mối, chợ bán lẻ, Bộ Y tế hướng dẫn phòng chống dịch Covid-19 tại chợ đối với các địa phương trong thời gian áp dụng Chỉ thị 16 (sau đây gọi tắt là Hướng dẫn).

Bộ Y tế đề nghị Bộ Công Thương chủ trì và phối hợp với Bộ Y tế tổ chức phổ biến, tập huấn Hướng dẫn cho các tỉnh thành; đôn đốc UBND cấp tỉnh yêu cầu các chợ đánh giá an toàn Covid và cập nhật lên hệ thống antoancovid.vn; tổ chức truyền thông về các quy định phòng chống dịch tại Hướng dẫn; phối hợp với Bộ Y tế để chỉnh sửa, bổ sung Hướng dẫn khi cần thiết.

UBND cấp tỉnh tổ chức phổ biến, chỉ đạo triển khai, kiểm tra và giám sát việc thực hiện Hướng dẫn, tùy theo tình hình thực tế tại địa phương, có thể điều chỉnh Hướng dẫn cho phù hợp; tổ chức, đôn đốc các chợ đánh giá an toàn Covid và cập nhật lên hệ thống antoancovid.vn; tổ chức xét nghiệm SARS-CoV-2 bằng test nhanh kháng nguyên cho người quản lý, làm việc, bán hàng tại chợ hàng tuần; tổ chức tuyên truyền, phổ biến cho người dân về các quy định phòng chống dịch khi đến và mua bán tại các chợ.

Bộ Y tế cũng đề nghị UBND cấp tỉnh chỉ đạo các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác phòng chống dịch tại các chợ trên địa bàn; dừng hoạt động ngay đối với những chợ không đảm bảo an toàn phòng chống dịch theo quy định.

Dưới đây là chi tiết Hướng dẫn:

- Đối tượng áp dụng:

Tổ chức quản lý chợ (ban quản lý, tổ quản lý, doanh nghiệp/hợp tác xã kinh doanh, khai thác chợ), hộ kinh doanh/cá nhân quản lý chợ (sau đây gọi tắt là đơn vị quản lý chợ); hộ kinh doanh, người bán hàng, người lao động/làm việc tại chợ; khách hàng vào chợ.

- Đối với đơn vị quản lý chợ:

Có kế hoạch/phương án phòng chống dịch Covid-19 cho chợ. Kế hoạch/phương án quy định rõ người chịu trách nhiệm thực hiện, thời gian thực hiện; nội dung cần triển khai bao gồm cả phương án xử trí các trường hợp mắc, nghi mắc Covid-19; người chịu trách nhiệm kiểm tra và giám sát; kinh phí đảm bảo thực hiện. Căn cứ vào thực tế triển khai và kết quả kiểm tra, đánh giá để điều chỉnh kế hoạch/phương án cho phù hợp.

Phân công và công khai thông tin liên lạc (tên, số điện thoại) của cán bộ đầu mối phụ trách về công tác phòng chống dịch bệnh Covid-19 tại chợ để người lao động/làm việc, người bán hàng và khách hàng biết, liên hệ khi cần thiết.

Thực hiện ký cam kết với chính quyền địa phương về việc thực hiện, tuân thủ các quy định, khuyến cáo về phòng chống dịch Covid-19. Tổ chức mua hàng tại chợ theo quy định một chiều (chiều vào, chiều ra khác nhau).

Tạo mã QR điểm kiểm dịch tại cửa vào chợ, cung cấp đầy đủ khẩu trang và yêu cầu người lao động/làm việc, người bán hàng, khách hàng phải khai báo y tế qua quét mã QR điểm kiểm dịch hoặc trên ứng dụng VHD hoặc khai trên giấy hằng ngày khi vào chợ, thực hiện thông điệp 5K, đặc biệt luôn đeo khẩu trang và giữ khoảng cách an toàn khi tiếp xúc với người khác theo quy định.

Tại khu vực cửa vào chợ, tổ chức đo thân nhiệt, yêu cầu người lao động/làm việc, người bán hàng, khách hàng vào chợ phải khai báo y tế, sát khuẩn tay, đeo khẩu trang và giữ khoảng cách theo quy định; bố trí biển báo quy định phòng chống dịch đối với khách hàng, bố trí đầy đủ nước sát khuẩn tay; bố trí khu vực xếp hàng vào chợ có kẻ vạch giãn cách giữa các khách hàng theo quy định; thu, kiểm soát và quản lý thẻ vào chợ; có biện pháp kiểm soát mật độ người vào chợ đảm bảo quy định phòng chống dịch, giữ khoảng cách an toàn theo quy định.

Bố trí phòng/khu vực cách ly tạm thời cho người lao động/làm việc, người bán hàng có một trong các biểu hiện mệt mỏi, sốt, ho, đau rát họng, khó thở hoặc được xác định mắc bệnh hoặc được xác định là người tiếp xúc vòng 1 (F1) hoặc người tiếp xúc vòng 2 (F2) khi đang làm việc tại chợ. Phòng/khu vực cách ly tạm thời phải đảm bảo các yêu cầu. Trường hợp không thể bố trí phòng cách ly tạm thời thì phải bố trí một khu vực cách ly tạm thời tách biệt hoàn toàn với các khu vực bán hàng trong chợ.

Bố trí và chỉ định khu vực giao nhận hàng hóa gần cửa ra vào chợ; bố trí địa điểm, trang thiết bị, nhân lực để khử khuẩn phương tiện, hàng hóa tại khu vực giao nhận hàng hóa nếu cần thiết; hạn chế tiếp xúc giữa người giao hàng và người nhận hàng; yêu cầu đơn vị và người giao hàng thực hiện đầy đủ thông điệp 5K, các yêu cầu phòng chống dịch theo quy định và ghi lại thông tin người giao hàng, người nhận hàng, thời gian giao nhận hàng…

Tổ chức theo dõi sức khỏe của người lao động/làm việc, người bán hàng hằng ngày; không được bố trí làm việc đối với người có một trong các triệu chứng như: mệt mỏi, sốt, ho, đau rát họng, khó thở và người thuộc đối tượng F1, F2; yêu cầu người lao động/làm việc, người bán hàng tự đo thân nhiệt, theo dõi sức khỏe tại nhà trước khi đến nơi làm việc và không đi làm nếu có các biểu hiện sốt, ho, đau họng, khó thở… và phải báo cho đơn vị quản lý, y tế địa phương để được tư vấn và xử trí theo quy định.

Phát loa trong thời gian họp chợ để nhắc nhở khách hàng, hộ kinh doanh thường xuyên thực hiện biện pháp phòng chống dịch Covid-19 (thực hiện thông điệp 5K…).

Tại các cửa hàng, gian hàng thực hiện giãn cách giữa các hộ kinh doanh, gian bán hàng, cửa hàng phù hợp tình hình thực tế tại chợ để bảo đảm khoảng cách an toàn phòng chống dịch Covid-19; tốt nhất bố trí vách ngăn giữa các hộ kinh doanh, gian bán hàng, cửa hàng; giảm ít nhất 50% số người làm việc đối với gian hàng quá 10 người làm việc, bán hàng hoặc theo quy định của chính quyền địa phương. Kẻ vạch giãn cách giữa khách hàng với người bán hàng và giữa các khách hàng theo quy định.

Bố trí đủ thùng đựng chất thải có nắp đậy; bố trí đầy đủ khu vực rửa tay, nhà vệ sinh và đảm bảo luôn có đủ nước sạch và xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn tay cho người lao động/làm việc, người bán hàng, hộ kinh doanh và khách hàng; nhà vệ sinh tại chợ phải có đủ nước sạch, xà phòng rửa tay, giấy vệ sinh. Thực hiện vệ sinh khử khuẩn.

Yêu cầu các hộ kinh doanh phải ký cam kết thực hiện tuân thủ các quy định, hướng dẫn về phòng chống dịch Covid-19 và các điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm. Khi phát hiện người có một trong các biểu hiện mệt mỏi, sốt, ho, đau rát họng, khó thở tại chợ, thực hiện xử trí.

Tổ chức thông tin, tuyên truyền cho tất cả hộ kinh doanh, người lao động/làm việc, người bán hàng tại chợ về việc thực hiện Hướng dẫn này. Giảm số lượng người lao động/làm việc, người bán hàng tại chợ. Thường xuyên tự đánh giá nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh Covid-19

- Đối với hộ kinh doanh:

Chỉ bán các mặt hàng thiết yếu theo quy định, tuân thủ việc sắp xếp nơi bán hàng của đơn vị quản lý chợ bảo đảm khoảng cách an toàn phòng chống dịch, đảm bảo các quy định về an toàn, vệ sinh thực phẩm.

Yêu cầu người bán hàng, người lao động/làm việc không đến chợ nếu có một trong các biểu hiện mệt mỏi, sốt, ho, đau rát họng, khó thở hoặc đang trong thời gian cách ly tại nhà theo yêu cầu của cơ quan y tế. Luôn thực hiện thông điệp 5K và các quy định phòng chống dịch theo hướng dẫn của đơn vị quản lý chợ.

Thông báo ngay cho cán bộ quản lý chợ, cán bộ đầu mối phụ trách phòng chống dịch tại chợ nếu phát hiện bản thân hoặc khách hàng, người lao động/làm việc, người bán hàng có một trong các biểu hiện mệt mỏi, sốt, ho, đau rát họng, khó thở; hạn chế tiếp xúc, giữ khoảng cách tối thiểu và thực hiện nghiêm túc theo hướng dẫn của người có thẩm quyền của chợ. Nhắc nhở khách hàng luôn đeo khẩu trang, tuân thủ khoảng cách khi chờ mua hàng.

Quản lý người lao động/làm việc, người bán hàng về các thông tin như họ tên, năm sinh, số chứng minh nhân dân, địa chỉ nơi ở, số điện thoại, địa chỉ quê quán, yêu cầu người lao động/làm việc, người bán hàng thông báo khi có tiếp xúc với các trường hợp F0 hoặc F1, F2.

Đảm bảo các yêu cầu phòng chống dịch đối với cửa hàng, gian bán hàng: vệ sinh khử khuẩn hằng ngày, đảm bảo thông thoáng, đảm bảo khoảng cách an toàn cho người lao động/làm việc, người bán hàng, khách hàng khi tiếp xúc, có biển thông báo số điện thoại liên hệ khi có các biểu hiện, triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh…

Thực hiện các biện pháp phòng chống dịch khác như hướng dẫn đối với người lao động/làm việc, người bán hàng. Ký cam kết thực hiện tuân thủ các quy định, hướng dẫn về phòng chống dịch Covid-19 và các điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm. Thường xuyên tự đánh giá nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh Covid-19.

- Đối với khách hàng, người lao động/làm việc, người bán hàng:

Không đến chợ nếu có một trong các biểu hiện mệt mỏi, sốt, ho, đau rát họng, khó thở hoặc đang trong thời gian cách ly tại nhà theo yêu cầu của cơ quan y tế.

Người lao động/làm việc, người bán hàng thực hiện khai báo y tế hằng ngày khi đến chợ để làm việc. Khách hàng thực hiện khai báo y tế khi đến chợ mua hàng.

Luôn thực hiện thông điệp 5K, đặc biệt đeo khẩu trang đúng cách khi đến chỗ đông người theo hướng dẫn của Bộ Y tế và thải bỏ ngay khẩu trang sau khi sử dụng (nếu là loại khẩu trang dùng 1 lần) vào thùng rác đúng nơi quy định; giữ khoảng cách tối thiểu với người xung quanh theo quy định của đơn vị quản lý chợ; hạn chế tiếp xúc với người khác; thường xuyên rửa tay với xà phòng và nước sạch hoặc sát khuẩn tay bằng dung dịch sát khuẩn tay trong thời gian có mặt ở chợ; che mũi, miệng khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất bằng khăn vải, hoặc khăn tay, hoặc khăn giấy, hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán dịch tiết đường hô hấp. Vứt bỏ khăn giấy che mũi, miệng vào thùng rác và rửa sạch tay. Bỏ rác đúng nơi quy định tại chợ; tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng để tránh lây nhiễm bệnh; không khạc nhổ bừa bãi.

Thông báo ngay cho cán bộ phụ trách phòng chống dịch tại chợ nếu phát hiện bản thân hoặc khách hàng, người làm việc cùng, người lao động có một trong các biểu hiện mệt mỏi, sốt, ho, đau rát họng, khó thở và thực hiện nghiêm túc theo hướng dẫn của người có thẩm quyền của chợ.

Đảm bảo an toàn phòng chống dịch trong thời gian di chuyển từ nơi ở đến chợ và ngược lại. Khách hàng chỉ đi chợ theo đúng ngày được quy định trên thẻ vào chợ và nộp thẻ vào chợ cho đơn vị quản lý chợ tại cổng vào chợ.

Người lao động/làm việc, người bán hàng phải ký cam kết thực hiện, tuân thủ các quy định, hướng dẫn về phòng chống dịch Covid-19 và thường xuyên tự đánh giá nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh Covid-19.

- Đối với UBND các cấp:

Tổ chức sắp xếp các chợ trên địa bàn chỉ bán các mặt hàng thiết yếu, đảm bảo cung cấp đầy đủ nhu yếu phẩm hàng ngày cho nhân dân trên địa bàn; sắp xếp, bố trí các quầy hàng phù hợp với quy mô, diện tích, điều chỉnh giảm số lượng khách trong cùng thời điểm, bảo đảm thực hiện 5K, hạn chế tối đa việc tiếp xúc gần khi giao dịch.

Thực hiện phương án phân chia tần suất đi chợ của người dân trên địa bàn bằng thẻ vào chợ cho các hộ gia đình, học sinh, sinh viên, người lao động thuê nhà trên địa bàn. Thẻ vào chợ được phân chia theo ngày chẵn, lẻ (hoặc theo phương thức khác như thông qua các ứng dụng đặt lịch đi chợ online/tổng đài đặt lịch đi chợ...) cho các gia đình để bảo đảm tần suất một gia đình/nhà 3 ngày thì đi chợ 1 lần (tần suất này có thể thay đổi theo thực tế, yêu cầu phòng chống dịch tại địa phương), luân phiên giữa các hộ gia đình/nhà. Thẻ vào vào chợ nên được phát 1 lần cho từng hộ gia đình/nhà bảo đảm bằng thời gian giãn cách xã hội do UBND tỉnh đã thông báo.

Bố trí cán bộ hướng dẫn người dân đến mua sắm hàng hóa đảm bảo biện pháp phòng chống dịch theo quy định ngay từ khu vực để xe, lối ra vào và trong chợ. Tổ chức tập huấn, hướng dẫn, phổ biến cho các đơn vị quản lý chợ về các yêu cầu, quy định phòng chống dịch đối với các chợ đầu mối, chợ bán lẻ. Xây dựng các tài liệu, công cụ truyền thông và tổ chức truyền thông về các yêu cầu, quy định phòng chống dịch đối với các chợ đầu mối, chợ bán lẻ.

Tổ chức lấy mẫu xét nghiệm nhanh định kỳ hằng tuần cho người quản lý, người lao động/làm việc, người bán hàng tại chợ để kịp thời phát hiện các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh Covid-19 và có biện pháp xử trí kịp thời.

Tổ chức đôn đốc, nhắc nhở, kiểm tra, giám sát thường xuyên, định kỳ, đột xuất việc thực hiện các yêu cầu, quy định phòng chống dịch đối với các chợ đầu mối, chợ bán lẻ. Báo cáo kết quả thực hiện theo yêu cầu của cơ quan quản lý cấp trên và Ban chỉ đạo phòng chống dịch địa phương.